Bộ Tài chính vừa có một số văn bản mới về thuế liên quan đến bất động sản (BĐS) theo hướng mở cho người nộp thuế tự khai và tự chịu trách nhiệm.

Từ thuế Giá trị gia tăng

Bà Trần Thị Lệ Nga – Trưởng phòng Tuyên truyền và hỗ trợ Cục Thuế TP.HCM - cho biết theo Công văn 10383 của Bộ Tài chính về giá tính thuế Giá trị gia tăng (GTGT) đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS, từ ngày 1.1.2009, giá tính thuế GTGT đối với hoạt động kinh doanh BĐS là giá chuyển nhượng BĐS trừ giá đất thực tế do người nộp thuế (cơ sở kinh doanh bất động sản) tự khai tại thời điểm chuyển nhượng. Cơ sở kinh doanh BĐS tự chịu trách nhiệm về tính chính xác của việc kê khai giá đất được trừ trong giá tính thuế GTGT.

Theo quy định cũ, nếu giá đất thực tế tại thời điểm chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND tỉnh thành phố trực thuộc trung ương quy định thì giá đất được trừ tính theo giá đất do UBND tỉnh thành quy định. Tuy nhiên bảng giá đất này thường thấp hơn giá đất thực tế. Do đó quy định mới đã phần nào gỡ được khó khăn cho doanh nghiệp (DN).

Đến thuế Thu nhập cá nhân

Theo Thông tư 161 do Bộ Tài chính ban hành ngày 12.8 về thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) đối với trường hợp chuyển nhượng, nhận, thừa kế, nhận quà tặng là BĐS, một số trường hợp được miễn thuế và tạm thời chưa thu thuế TNCN được bổ sung thêm gồm: Các cá nhân, hộ gia đình có quyền sử dụng đất (QSDĐ), quyền sở hữu nhà khi góp vốn bằng BĐS để thành lập DN hoặc tăng vốn sản xuất kinh doanh thì tạm thời chưa thu thuế TNCN. Tuy nhiên, khi chia lợi nhuận thì cá nhân góp vốn sẽ phải nộp thuế TNCN. Một chuyên gia thuế đầu ngành cho hay thực tế vừa qua phát sinh trường hợp một cá nhân mua nhà của 1 dự án nhưng chưa nhận được nhà, ở đây chỉ mới xác nhận quyền được mua nhà, trong hợp đồng mua nhà giữa chủ đầu tư và cá nhân ghi nhận là hợp đồng góp vốn. Trong thời gian này, cá nhân đem bán quyền mua căn nhà đó. Như vậy phần thu nhập này chịu thuế TNCN từ chuyển nhượng vốn (thuế suất 5%) hay chuyển nhượng BĐS (thuế suất 25% trên thu nhập chịu thuế hoặc 2% tính trên giá chuyển nhượng)? Theo Thông tư 161, trong trường hợp này sẽ thực hiện kê khai, nộp thuế TNCN đối với hoạt động chuyển nhượng BĐS.

Các khoản thu nhập từ nhận tiền bồi thường do Nhà nước thu hồi đất, kể cả các khoản thu nhập do tổ chức kinh tế bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất được miễn thuế hoặc tạm thời chưa thu. Trong trường hợp người chuyển nhượng BĐS chỉ có duy nhất một nhà ở, QSDĐ ở thì khi chuyển nhượng phải tự khai và ghi rõ được miễn thuế TNCN và chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc khai này. Thông tư 161 cũng có những hướng dẫn cụ thể ai sẽ nộp thuế TNCN khi chuyển nhượng, nhận thừa kế, quà tặng là BĐS đối với BĐS do nhiều người cùng sở hữu. Với trường hợp chuyển nhượng BĐS trước năm 2009 nhưng chưa thực hiện nộp thuế, nếu số thuế phải nộp tính theo Luật Thuế chuyển QSDĐ thấp hơn số thuế phải nộp theo Luật Thuế TNCN thì được nộp thuế theo quy định của Luật Thuế chuyển QSDĐ; nếu cao hơn thì tính theo Luật Thuế TNCN. Nếu người nộp thuế đã nộp tiền vào ngân sách trước khi thông tư này có hiệu lực mà số thuế đã nộp cao hơn so với số thuế phải nộp thì được cơ quan thuế thoái trả thuế. Trường hợp cá nhân chuyển nhượng nhà chung cư, đã nộp hồ sơ trước ngày 1.1.2009 thì không thu thuế TNCN đối với phần giá trị nhà; đối với phần giá trị đất (nếu có) thì thực hiện nộp thuế TNCN hoặc thuế chuyển quyền sử dụng đất.

Thanh Xuân