Ngày 5/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc TP.HCM đã đi giám sát về hiện trạng quy hoạch và thực hiện quy hoạch tại Q.Bình Thạnh. Trên địa bàn quận này hiện còn nhiều khu quy hoạch “treo”, dự án “treo” chưa biết bao giờ chấm dứt. 

Đây là buổi giám sát mở đầu cho đợt giám sát của Ủy ban MTTQ TP về tình trạng quy hoạch tại TP.HCM để chuẩn bị cho kỳ họp chuyên đề của HĐND TP, dự kiến diễn ra vào đầu tháng 10.  

Một góc quy hoạch khu đô thị Thanh Niên - Văn Thánh (P.22, Q.Bình Thạnh, TP.HCM) “treo” đã 20 năm, ảnh chụp chiều 5/9 (Ảnh: Quang Định) 

Quy hoạch 20 năm chưa triển khai

Nổi cộm về quy hoạch “treo” ở Q.Bình Thạnh là quy hoạch khu đô thị Thanh Niên - Văn Thánh ở P.22, dọc hai bên đường Nguyễn Hữu Cảnh. Toàn bộ diện tích 188ha đất của P.22 được UBND TP quy hoạch thành khu đô thị vào tháng 11/1992. Những năm gần đây, UBND TP đưa phần đất 110ha (thuộc P.22) dọc sông Sài Gòn vào quy hoạch bờ tây sông Sài Gòn, 78ha đất còn lại của phường này được UBND TP giao Sở Kế hoạch - đầu tư chủ trì kêu gọi đầu tư. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có một đơn vị được cấp giấy chứng nhận đầu tư, một đơn vị khác được chấp thuận địa điểm bốn năm nhưng chưa triển khai thực hiện. Tổng diện tích của hai dự án này khoảng 8ha. Như vậy 70ha còn lại tiếp tục “treo”. 

Một khu vực quy hoạch “treo” khác cũng tai tiếng không kém là khu đô thị sinh thái Bình Quới - Thanh Đa, thuộc P.28 với 450ha đất - phần lớn là đất nông nghiệp - trên bán đảo này được UBND TP quy hoạch thành khu đô thị mới vào năm 1992. Đến năm 2004, UBND TP giao cho Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn triển khai dự án nhưng nhiều năm sau đó việc triển khai chỉ dừng lại ở mức kiểm kê, đo đạc nhà, đất của dân chứ chưa bồi thường. Năm 2010, UBND TP ra quyết định thu hồi dự án của Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn, 3.400 hộ gia đình bị ảnh hưởng trong dự án được khôi phục các quyền lợi về nhà, đất. 

Tuy nhiên, chưa hết mừng thì các hộ dân khu vực này lại thất vọng vì mặc dù TP đã xóa dự án “treo” nhưng bán đảo xinh đẹp này vẫn còn quy hoạch là khu đô thị sinh thái. Vì vậy, chỉ khoảng 1.200 hồ sơ nhà, đất sử dụng trước năm 1992 (thời điểm công bố quy hoạch) đủ điều kiện cấp giấy chủ quyền. Những hộ gia đình có đất thổ cư được cấp phép xây dựng tạm với quy mô vừa phải nhưng phải cam kết không đòi bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất và khi xây nhà xong không được cấp giấy chủ quyền. Cuộc sống người dân nơi đây lại rơi vào vòng luẩn quẩn như trước: muốn bán nhà, đất nhưng không ai mua; muốn thế chấp nhà, đất để vay vốn kinh doanh nhưng ngân hàng định giá quá “bèo”; hỏi Nhà nước khi nào thực hiện quy hoạch thì... không ai trả lời được. 

UBND Q.Bình Thạnh cho biết Chính phủ đã đồng ý để UBND TP chỉ định nhà đầu tư cho dự án khu đô thị sinh thái Bình Quới - Thanh Đa. Gần đây, UBND TP đã giao UBND Q.Bình Thạnh rà soát các công trình công cộng trong phạm vi dự án và xác định quy mô của dự án tái định cư cho toàn dự án này. 

Đại diện Q.Bình Thạnh kiến nghị: TP nên có chính sách “mở” để bảo đảm quyền lợi của người dân trong khu vực quy hoạch “treo”. Việc chậm thực hiện quy hoạch là lỗi của Nhà nước, không nên để người dân tiếp tục chịu thiệt thòi. Nếu cho dân xây nhà với quy mô vừa phải thì Nhà nước phải bồi thường cho bà con khi thu hồi đất. Những nhà xây dựng sau thời điểm công bố quy hoạch cũng cấp chủ quyền cho dân và có thể ghi nhận hạn chế về quyền sử dụng đất trên giấy chủ quyền để phân biệt... 

Hàng chục dự án dang dở 

Tại Q.Bình Thạnh còn nhiều dự án thực hiện dở dang, “tiến không được, lùi không xong” nằm rải rác khắp các phường. 

P.13 có dự án khu dân cư thương mại Bình Hòa rộng 16ha (do Công ty TNHH một thành viên đầu tư xây dựng Tân Thuận làm chủ đầu tư) nhưng mới thực hiện được 9ha. Chủ đầu tư chưa bồi thường phần còn lại và hiện cũng không có khả năng bồi thường, thực hiện tiếp dự án. UBND Q.Bình Thạnh đã kiến nghị thu hẹp dự án, xóa quyết định thu hồi cho phần đất hơn 7ha mà chủ đầu tư chưa bồi thường nhưng đến nay vẫn chưa có quyết định điều chỉnh quy mô dự án. P.21 có dự án làm nhà ở kinh doanh ở khu cư xá ngân hàng đã tám năm nhưng mới làm được một phần diện tích. Hàng chục hộ dân là cán bộ công chức ở khu vực còn lại không được giải quyết mua nhà sở hữu nhà nước vì “cái án” nhà thuộc dự án đã có quyết định thu hồi đất treo lơ lửng. 

Đặc biệt, Q.Bình Thạnh có ba dự án dở dang kéo dài gần 20 năm (do Công ty Phát triển nhà Bình Thạnh, nay là Công ty TNHH một thành viên Địa ốc Bình Thạnh làm chủ đầu tư) là: dự án bắc Đinh Bộ Lĩnh, dự án dọc trục Đinh Bộ Lĩnh (P.26) và dự án khu nhà ở ven sông Sài Gòn (P.25). Ba dự án này mới được chủ đầu tư bồi thường một phần, rồi phân lô, bán nền. Hàng trăm hộ dân thuộc phần đất trong dự án nhưng chưa được bồi thường giải phóng mặt bằng bị “tước” hết quyền lợi về nhà, đất trong gần 20 năm qua. 

Hàng ngàn hộ dân mua nhà, đất hợp pháp tại các dự án thực hiện dang dở trên 10 năm ở Q.Bình Thạnh cũng chưa được cấp giấy chủ quyền mặc dù các điều kiện về cấp giấy chủ quyền đã “mở” hết mức... 

Ngọc Hà