Ashui.com

TPHCM đang nỗ lực xây dựng một thành phố thông minh với nhiều sự tiện lợi, được ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại, là một thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình. Theo tôi, trong nội hàm của thành phố thông minh, yếu tố văn minh cần phải được đề cao đúng mức và có thể tập trung vào mấy điểm chủ yếu sau đây.  

Tổ chức, quản lý đô thị

Vấn đề này đã được đề cập rất nhiều. Tôi chỉ xin nêu ý kiến ở góc nhìn của một cư dân đô thị bình thường. Đó là quy hoạch đô thị cần phải khoa học, hợp lý, có tính dự báo cao, tạo ra sự tiện lợi cho dân cư. Chẳng hạn, kiến trúc phải kết hợp hài hòa giữa yếu tố hiện đại với yếu tố truyền thống và sự thân thiện với môi trường; mật độ dân cư không quá dày; mức độ thụ hưởng các tiện ích không quá chênh lệch giữa các nhóm cư dân; hạn chế quá tải giao thông... Như vậy, một thành phố thông minh không thể là các mảnh ghép lụn vụn, chắp vá mà phải là những mảnh ghép hoàn hảo, tính hợp lý cao; không phải là sự “nở nồi” vô tội vạ để sau đó phải loay hoay khắc phục, sửa chữa. 

(Nguồn: Báo Sài Gòn Giải Phóng) 

Một thành phố thông minh phải được quản lý bằng phương tiện tiên tiến và tư duy hiện đại. Chẳng hạn trong quản lý nhân khẩu, chỉ cần vài thao tác đơn giản nhập mã định danh là cơ quan chức năng có thể nhanh chóng xác định được những thông tin cơ bản về một cá nhân và các vấn đề cần quan tâm, có thể phục vụ cho cả việc tuyển dụng, quản lý lao động, chăm sóc sức khỏe, bảo đảm an ninh trật tự... Hay trong quản lý môi trường, cơ sở dữ liệu về chất lượng không khí, nguồn nước sinh hoạt, nước thải... phải được cập nhật liên tục để có những biện pháp điều chỉnh phù hợp, cả ngắn hạn và dài hạn. Hoặc trong giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân, mỗi người có yêu cầu đều có thể biết được hồ sơ của mình đang ở đâu, do ai/bộ phận nào xử lý, có thiếu sót vấn đề gì không, bao lâu nữa sẽ hoàn thành... giúp họ chủ động trong công việc và sinh hoạt. 

Sự quản lý thông minh đòi hỏi sự liên thông cơ sở dữ liệu, người quản lý có thể tiếp cận được dữ liệu phù hợp nhưng tránh rò rỉ thông tin hoặc sử dụng thông tin cá nhân sai mục đích, do vậy, nó cũng đòi hỏi tư duy quản lý thông minh của đội ngũ cán bộ, công chức. 

Xây dựng con người đô thị

Theo tôi, cần thiết phải đặt ra vấn đề “con người đô thị” và “con người phi đô thị”, bởi điều kiện sống ở đô thị có những chuẩn mực cao hơn, phức tạp hơn so với các nơi khác. Chẳng hạn một người có thể chạy xe bên trái ở đường nông thôn và gần như không gây ảnh hưởng gì lớn, nhưng nếu ở đô thị, việc này có thể gây ra tai nạn, ùn tắc giao thông, phiền toái cho nhiều người. Do đó, xây dựng thành phố thông minh thì không thể không quan tâm xây dựng con người đô thị, đó là những cá nhân có kiến thức, nhận thức và hành vi ứng xử phù hợp trong điều kiện sống ở đô thị. Trong chừng mực nào đó, con người đô thị vốn được hưởng nhiều tiện ích trong đi lại, giải trí, chăm sóc sức khỏe, giáo dục... thì hẳn cũng phải có những nghĩa vụ phù hợp và phải chấp nhận mức chế tài cao hơn nếu vi phạm. Để làm được điều này, cần có sự kết hợp giáo dục, tuyên truyền và xử lý vi phạm hành chính một cách hợp lý.

Không hoàn toàn khác với con người phi đô thị, nhưng đã là con người đô thị thì cần có thái độ, ứng xử, hành vi phù hợp. Xét cho cùng, đó là trách nhiệm, nghĩa vụ cần được thể hiện một cách tương ứng với quyền lợi mà họ được thụ hưởng từ đô thị và đô thị thông minh.

Tạo giá trị cốt lõi cho đô thị

Giá trị cốt lõi của một đô thị là hệ thống các chuẩn mực tạo nên nét đặc sắc, đặc trưng của đô thị đó. Theo tôi, TPHCM phải là một thành phố văn minh, an toàn, thân thiện, có chất lượng sống tốt, có vẻ đẹp hiện đại kết hợp truyền thống, một thành phố hội nhập nhưng vẫn giữ được những nét nghĩa tình vốn có. Nếu thiếu những yếu tố đó thì thật khó có thể coi TPHCM là thành phố văn minh, càng không phải là thành phố thông minh nếu những giá trị mà nó hướng đến không nhằm nâng cao chất lượng sống mọi mặt cho cư dân, hoặc ít nhất cũng phải ở những khía cạnh cơ bản. Giá trị cốt lõi đó sẽ là cơ sở để phân biệt TPHCM với các thành phố khác có nền tảng văn minh, hiện đại như nhau.

Tóm lại, không có một đô thị thông minh khi nó được quản lý bằng các thiết bị thông minh mà trong công tác tổ chức, điều hành, quy hoạch lại có quá nhiều “lỗi”, không tạo được sự đồng thuận và tham gia thực hiện của toàn thể người dân. Đây là một vấn đề lớn đòi hỏi sự nỗ lực dài lâu của mọi người dân thành phố. 

Trịnh Minh Giang 

(TBKTSG)