Thư viện công cộng Villanueva - một công trình khá độc đáo tọa lạc tại Villanueva, thành phố nhiệt đới phía bắc khu hành chính La Guajira (Colombia). Với tổng diện tích xây dựng lên đến 1.551 m2, thư viện này là kết quả của những nỗ lực từ phía chính phủ để tạo nên một công trình kiến trúc chỉ sử dụng những nguyên vật liệu khai thác từ địa phương, nhân công là nguồn lao động bản địa, đồng thời đáp ứng được yêu cầu hạn chế kinh phí, thỏa mãn những đặc thù khí hậu và nhất là không đòi hỏi nhiều chi phí bảo dưỡng.

Vận dụng khéo léo kỹ thuật thủ công đơn giản nhưng với sự sáng tạo, ý tưởng tiên phong và tính ứng dụng cao của công trình, nhóm bốn kiến trúc sư trẻ gồm Miguel Torres, German Ramirez, Alejandro Piñol và Carlos Meza đến từ Trường đại học Javeriana University đã thành công với phần thưởng là giải nhất cuộc thi thiết kế quốc gia do Hội Kiến trúc Colombian tổ chức năm 2006.

Thư viện trong vùng chiến sự, đáp ứng được nhu cầu chi phí xây dựng và bảo quản thấp

Kết hợp hài hòa giữa kiến trúc và nguyên vật liệu tự nhiên

Không gian mở

Cầu thang dẫn lên thư viện chính 

Ở một đất nước như Colombia, nơi những mâu thuẫn vũ trang luôn diễn ra căng thẳng cũng như sự phát triển chậm của nền kinh tế làm ảnh hưởng đến mọi người theo cách này hay cách khác, một dự án văn hóa như thư viện công cộng Villanueva cũng không thoát khỏi thực tế này.

Việc ra đời của thư viện, vì thế, còn mang đến một thông điệp hòa bình và làm dịu tinh thần mọi người để vượt qua cuộc khủng hoảng. Nói theo cách khác, dự án này thổi vào một ý nghĩa nhân văn cao đẹp nhằm hàn gắn và mang đến một cái nhìn mới về tương lai cho cư dân bản địa. 

Tòa nhà gồm hai phần liên kết với nhau. Một được dùng làm thư viện công cộng ở tầng hai và một với công năng như một công trình phụ ở tầng một bao gồm nhà hát nhỏ 100 chỗ ngồi, thư viện cho trẻ em, văn phòng điều hành, phân xưởng thủ công… Đây là phương tiện văn hóa đầu tiên của khu vực giúp người dân nâng cao trình độ tri thức cũng như có nơi vui chơi, giải trí.

Mỗi khu được xây dựng theo những kỹ thuật cũng như nguyên vật liệu riêng biệt. Phần thứ nhất với vật liệu chính là một loại đá cuội được khai thác từ một con sông gần đó và phần còn lại với kết cấu chính là gỗ thông được chọn lọc từ rừng nhân tạo. Khai thác những nguồn vật liệu này giúp giảm thiểu tối đa chi phí vận chuyển.

Hành lang công cộng 

Nhân công được huấn luyện để góp phần kiến thiết công trình này. Ngoài ra, binh lính các phe đối lập cũng bị thu hút bởi tính hấp dẫn của công trình nên đã phần nào tạo nên ý nghĩa nhân văn cho thư viện.

Phong cách của kiến trúc đơn giản, hiệu quả và ấn tượng chính nhờ vào những bức tường bao bọc xung quanh. Đó là năm gian được bao bọc kiên cố bởi những bức tường bằng lưới mắt cáo, với bên trong là những lớp đá cuội xếp chồng lên nhau, cho phép không khí đi qua các kẽ đá đồng thời tạo nên một không gian mở với tầm nhìn xuyên thấu.

Mặc dù không có vẻ ngoài đặc thù, nhưng thiết kế với phần tường bằng đá cuội xếp chồng lên nhau đã tạo nên sự tương phản cân đối với kết cấu vững chải và màu sắc đồng điệu. 

Tổng kinh phí xây dựng toàn bộ công trình rộng hơn 1.500m2 chỉ khoảng 114.000 USD và không hề đòi hỏi thêm bất cứ chi phí phụ trội nào cho việc bảo dưỡng trong 50 năm nữa. Đây quả là sự đầu tư giá trị cho một công trình giáo dục văn hóa hết sức ý nghĩa.

Cấu trúc chính các bức tường của cả thư viện chỉ gồm các tầng đá cuội, lưới và các thanh gỗ đan xen

Hình dáng bên ngoài thô sơ, mộc mạc nhưng lại là biểu tượng văn hóa duy nhất của cả thị trấn Villanueva 

BẠCH NGỌC (tổng hợp) / Ảnh : ArchDaily