Năm 1956, Lucio Costa và Oscar Niemeyer cùng nhóm kiến trúc sư của mình đã vinh dự chiến thắng cuộc thi quốc tế để thiết kế thủ đô mới của chính đất nước họ, thành phố Brasília của Brasil. Cuộc thi được vị tổng thống có tầm nhìn xa là Juscelino Kubitschek tổ chức tại thời điểm mà Brasil đứng trước một vận mệnh mới. Brasil sẽ trở thành một đất nước dân chủ, hiện đại, và kiến trúc sẽ là phương tiện để thể hiện những điều mới mẻ đó. Brasilia được thiết kế từ quy hoạch đến kiến trúc dựa trên những luận điểm và triết lý của Chủ nghĩa Kiến trúc hiện đại, một trào lưu tư tưởng tiến bộ đang có tầm ảnh hưởng khắp thế giới lúc bấy giờ.
 
Chỉ trong hơn 3 năm (41 tháng), với công sức của hàng vạn dân, với khát vọng của cả một dân tộc hướng đến một đất nước với bản sắc của chính mình, để lại đằng sau quá khứ thuộc địa, thành phố Brasília được xây lên giữa vùng đất cao nguyên hoang dã. Thủ đô mới chính thức được thành lập ngày 21 tháng 4 năm 1960, bao gồm các toà nhà hành chính, nhà Quốc hội, quảng trường, dinh Tổng thống, nhà thờ, các đại sứ quán và nhà ở. Thành phố được thiết kế ban đầu cho 500.000 người, dựa trên mặt bằng có hình giống một chiếc máy bay hướng về phía đông, bản thân nó mang tên "The Pilote Plan".
 
Người thiết kế quy hoạch cho Brasília là Lucio Costa, nhưng khi nói về thành phố này người ta thường nhắc tới Oscar Niemeyer, kiến trúc sư thiết kế hầu hết các công trình công cộng ở đây. Những tác phẩm của ông là linh hồn của thành phố. Ông đã chứng tỏ với thế giới rằng, Chủ nghĩa Kiến trúc hiện đại được sinh ra tại châu Âu muốn đoạn tuyệt với quá khứ, nhưng khi tới Brasil nó sẽ được liên hệ với truyền thống, và kiến trúc hiện đại ở đây sẽ là biểu tượng cho một bản sắc văn hoá mới. Điều tuyệt vời hơn là cũng như nhiều trí thức khác của Brasil thời bấy giờ, Oscar Niemeyer tham gia chính trị, ông là đảng viên Đảng Cộng sản Brasil. Là người hâm mộ Chủ nghĩa xã hội của Liên Bang Xô Viết, nơi đáng tiếc là Kiến trúc hiện đại bị tẩy chay, nhưng ông may mắn được tự do sáng tạo nghệ thuật nơi mình sống để vẫn hoàn toàn phục vụ lý tưởng đấu tranh giai cấp của mình.
 
Brasília được UNESCO tôn vinh là di sản thế giới năm 1987, tuy nhiên hiện nay thành phố được mở rộng ra thêm nhiều thành phố vệ tinh và có rất nhiều các vấn đề bất cập. Người ta thường nói đây là một thành phố không thân thiện vì thiết kế quy hoạch chỉ dành cho ô tô, hay thành phố không đem lại khả năng kết nối con người với nhau... Nhưng nếu chỉ đổ lỗi cho những nhà thiết kế thì chúng ta đang nhìn nhận vấn đề ở một góc độ hẹp.

Để tiếp tục chủ đề năm nay - "Phát triển đô thị, bài học từ những sai lầm", CLB Điện ảnh Kiến trúc trân trọng giới thiệu tới các bạn tháng 10 này hai phim liên tiếp về thành phố rất đặc biệt này. Trong khi phim thứ nhất "Brasília - Miền đất hứa chỉ là ước mơ" của đạo diễn Antonio Wagner de Reyna (Dịch từ tiếng Pháp: Brasilia, ville promise, ville révée) được làm đầu những năm 1990, thì phim thứ hai "Brasília - Hiện thực sau Thiết kế" của đạo diễn Bart Simpson (Dịch từ tiếng Anh: Brasilia, life after design) được làm những năm gần đây. Hai bộ phim lần lượt được làm 30 và 60 năm sau khi thành phố hoàn thành, đủ để chúng ta có những nhìn nhận các vấn đề sau quá trình phát triển của nó. Để hiểu thành phố một cách chân thực nhất, các đạo diễn theo sát chính các con người đang sinh sống và làm việc nơi đây, cố gắng hiểu được tâm tư nguyện vọng của họ trong khi bối cảnh kinh tế chính trị đang tác động lên họ, và kiến trúc trong bối cảnh đó có những giá trị gì. Tất nhiên các cuốn phim cũng là những tư liệu tuyệt vời ghi lại những cuộc phỏng vấn cuối cùng của kiến trúc sư huyền thoại, Đảng viên Cộng sản chân chính, Oscar Niemeyer.

# Vào cửa tự do. / Đăng ký tham dự: https://forms.gle/f9Qgt8RytW7Duz4X8

# Thực hiện: Xưởng VUUV
# Truyền thông: Ashui.com
# Tài trợ: INAX - Lixil Việt Nam
# Phối hợp tổ chức: AGOhub, Salon Văn hóa Cà phê thứ Bảy, Viện Nghiên cứu Phát triển Thừa Thiên Huế, Không gian Văn hoá Kiến trúc Thái Nguyên, Lightup Design Company, MAY Cafe, The Married Beans Workspace

# Link sự kiện trên Facebook: https://www.facebook.com/events/2530587226964506/