Tôi đã từng đến nhiều thủ đô trên thế giới. Thủ đô là trung tâm chính trị nhưng thường là trái tim của những hoạt động thương mại, tài chính và xã hội của một đất nước. Thế nhưng, tôi lại không cảm thấy điều sau này khi ở Hà Nội. 

Tôi không nói Hà Nội không đẹp. Thật ra Hà Nội đẹp hơn, xanh hơn và duyên dáng hơn TP.HCM nhiều. Tuy nhiên có một thứ mà Hà Nội thua TP.HCM, đó là sự sôi động. Để bù lại việc kém sôi động, Hà Nội lại có những nét thu hút khác.  

Ví dụ, Hà Nội có rất nhiều kiến trúc đẹp như Chùa Một Cột, Lăng Hồ Chủ tịch, Phủ Chủ tịch, v.v... Những địa điểm này vừa đẹp về mặt kiến trúc, vừa đóng vai trò quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Rất ít địa điểm ở TP.HCM có thể sánh bằng. Tất nhiên TP.HCM có Dinh Thống nhất và Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, nhưng tôi ít khi gặp khách Việt Nam ở đây. 

Trong khi đó, ở Hà Nội tôi gặp rất nhiều người địa phương đến thăm các kiến trúc quan trọng của Hà Nội. Hà Nội bận rộn nhưng không hỗn loạn. Các đường vành đai của Hà Nội được thiết kế chất lượng đảm bảo cho xe chạy tốc độ cao. Ở TP.HCM đường sá dường như chỉ đáp ứng được nhu cầu cho xe bốn bánh. Giao thông ở Hà Nội khá ổn. 

Ở Hà Nội có rất nhiều hồ và cảnh quan ven hồ đẹp hơn sông Sài Gòn nhiều. Hà Nội có ít người bán hàng rong hơn Sài Gòn. Họ cũng không đeo bám dai dẳng như trên một số đường phố ở Sài Gòn và tôi thật sự cảm kích vì điều này. Không giống như TP.HCM, ở Hà Nội tôi không có cảm giác liên tục bị hỏi xem có mua đĩa DVD giá rẻ, kính mát, có đánh giày hay có tiền lẻ cho người ăn xin không. Đây là những điều chẳng có khách du lịch nào thích. 

Hà Nội ít dân hơn nên tôi có cảm giác đường phố thông thoáng hơn. Các cơ quan chính phủ đều đặt ở Hà Nội nên đường phố có vẻ cũng đẹp hơn. Ở Hà Nội, bạn sẽ thấy có rất nhiều xe hơi của châu Âu. Ở Sài Gòn, nếu bạn có thấy những chiếc xe nhãn hiệu tương tự thì chất lượng và giá tiền cũng không bằng. Người Hà Nội thích thể hiện mình qua những chiếc xe bóng loáng còn người TP.HCM lại thích cất giữ của cải trong nhà.Đó là những điểm tôi có ấn tượng về Hà Nội. 

Tuy nhiên, tôi vẫn thấy TP.HCM là nơi thú vị hơn cho những ai trẻ tuổi. Hà Nội dường như ngưng hoạt động kể từ 9g tối. Tất cả các cửa hàng đều đóng, quán cà phê vắng khách, trừ các quán cho người nước ngoài nhưng cũng chẳng có hoạt động gì đáng kể. Điều này làm tôi rất ngạc nhiên bởi ở tất cả các thủ đômà tôi từng tới, hoạt động về đêm của họ rất sôi nổi. 

Kinh tế của TP.HCM rõ ràng sôi động hơn Hà Nội. Hầu hết các nhà đầu tư nước ngoài đều kinh doanh ở TP.HCM. Ngay cả khi họ đặt trụ sở chính đặt tại Hà Nội, các hoạt động và lợi nhuận của họ chủ yếu vẫn đến từ thành phố phía Nam mà không có gì đáng ngạc nhiên khi những tòa nhà chọc trời đầu tiên được xây dựng ở đây. 

Giáo dục ở phía Nam cũng có vẻ mạnh hơn và hiện đại hơn, ít nhất là về mặt cơ sở vật chất và chương trình giảng dạy. Hầu hết những người tôi gặp đều đi từ ngoài Bắc vào Nam để học chứ không có ai đi theo chiều ngược lai. Tóm lại, nếu so sánh thì Hà Nội giàu hơn, xanh hơn, đẹp hơn, còn TP.HCM thì có nhiều hoạt động kinh tế, thương mại, giải trí hơn và giáo dục tốt hơn. Về du lịch thì cả hai nơi đều thu hút vì mỗi thành phố có bản sắc riêng. 

Tất nhiên, mọi sự so sánh đều chỉ mang tính tương đối. Bạn thích thành phố nào hơn là tùy theo bạn muốn gì ở đó. 

Mark Jones / Lê Tâm (dịch)