Tái cấu trúc quy hoạch, thúc đẩy mô hình khu công nghiệp thông minh
Tại Hội thảo chuyên đề “Quy hoạch khu công nghiệp thông minh: Bối cảnh và hành động thực tiễn” diễn ra tại Hà Nội ngày 29/5, ông Trương Gia Bảo, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Liên chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam cho biết, nước ta có hơn 400 khu công nghiệp được quy hoạch.
Trong đó, hơn 290 khu đã hoạt động, thu hút hàng trăm tỷ USD vốn đầu tư, tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động, đóng góp đáng kể vào ngân sách Nhà nước. Dự kiến đến năm 2030, cả nước có thêm hơn 120 khu công nghiệp.
Tuy nhiên, các khu công nghiệp ở Việt Nam vẫn còn nhiều tồn tại cần phải giải quyết như hạ tầng kỹ thuật và xã hội chưa đồng bộ; tỷ lệ lấp đầy chưa cao; chất lượng thu hút đầu tư chưa đồng đều; nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu chuyển đổi công nghệ; áp lực về môi trường.
Hướng đến năm 2030, Việt Nam sẽ tái cấu trúc quy hoạch các khu công nghiệp theo định hướng tích hợp vùng – ngành, đảm bảo tính liên kết giữa khu công nghiệp và hệ sinh thái đô thị – công nghiệp – dịch vụ.
Ngoài ra, Việt Nam cũng đẩy mạnh xây dựng mô hình khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp thông minh đáp ứng tiêu chuẩn phát triển xanh, bền vững và gắn với xu hướng chuyển đổi số toàn cầu; tăng cường cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và năng lực quản trị khu công nghiệp; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam nhận định, sự phát triển của khu công nghiệp thông minh không chỉ là một xu thế tất yếu trong tiến trình hiện đại hóa nền kinh tế mà còn phản ánh yêu cầu cấp bách trong bối cảnh hội nhập quốc tế, chuyển đổi công nghệ và phát triển bền vững.
Theo đó, có 3 nhóm yếu tố chính giữ vai trò động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ mô hình khu công nghiệp truyền thống sang mô hình khu công nghiệp thông minh tại Việt Nam, bao gồm: Công nghệ, áp lực từ nhà đầu tư nước ngoài và yêu cầu phát triển bền vững, cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Vậy một khu công nghiệp như thế nào sẽ được xem là khu công nghiệp thông minh?Theo định nghĩa của Liên Chi hội Bất động sản Công nghiệp Việt Nam, khu công nghiệp thông minh sử dụng công nghệ hiện đại như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), 5G, dữ liệu lớn và tự động hóa để tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao hiệu quả quản lý, thúc đẩy phát triển bền vững. Nó tạo ra hệ sinh thái kết nối, nơi doanh nghiệp có thể hoạt động hiệu quả hơn, giảm chi phí, cải thiện chất lượng sản phẩm và giảm tác động đến môi trường.
Khu công nghiệp thông minh sẽ có một số đặc điểm nổi bật như tích hợp công nghệ số hóa để kết nối và tự động hóa những quy trình; tập trung giải pháp thân thiện môi trường như năng lượng tái tạo và giảm phát thải; cải thiện điều kiện làm việc, sinh hoạt cho người lao động thông qua tiện ích thông minh…
So với khu công nghiệp truyền thống, khu công nghiệp thông minh sẽ có hạ tầng hiện đại hơn, quản lý tài nguyên và ứng dụng công nghệ tốt hơn, đảm bảo tính bền vững cao hơn, đem lại hiệu quả kinh tế lớn hơn, đồng thời tác động đến môi trường thấp hơn. Vì vậy, các khu công nghiệp thông minh nhận được nhiều ưu đãi về chính sách hơn.
Ông Nguyễn Văn Tiến đánh giá, Việt Nam hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển các khu công nghiệp thông minh, dựa trên 3 nhóm lợi thế then chốt, bao gồm vị trí địa chiến lược và vai trò trung chuyển mới nổi trong khu vực, có nhiều chính sách ưu đãi, khuyến khích chuyển đổi số và nguồn lao động dồi dào với xu hướng đào tạo mới. Nhưng để hiện thực hóa được tiềm năng to lớn này đòi hỏi phải có sự đồng lòng và hành động quyết liệt từ các bên liên quan.
Tăng cường kết hợp công nghệ thông tin và vận hành thông minh
Theo Tổ chức phát triển công nghiệp Liên hiệp quốc (UNIDO), bằng cách sử dụng hệ thống vật lý ảo, Big Data và trí tuệ nhân tạo (AI), giải pháp khu công nghiệp thông minh sẽ giúp tận dụng tối đa các nguồn lực trong và ngoài khu công nghiệp, xác định được nhu cầu thực sự của doanh nghiệp, tối ưu hóa quản lý với các dịch vụ thông minh như dịch vụ văn phòng thông minh, nhân sự thông minh, vận tải thông minh, quản lý tài sản thông minh, năng lượng thông minh…
Chia sẻ về việc ứng dụng công nghệ trong khu công nghiệp thông minh, ông Hồ Anh Thắng, Giám đốc giải pháp tự động hóa Công ty CP TNTech cho hay, TNTech đã phát triển một nền tảng quản lý khu công nghiệp thông minh, thông qua các module tích hợp giúp kết nối các hệ thống xử lý nước thải, quản lý năng lượng, các cảm biến IoT, phòng cháy chữa cháy… để thu thập và lưu trữ tất cả dữ liệu tập trung và liên tục, từ đó tổng hợp, báo cáo và đưa ra dự báo để phục vụ công tác quản trị, điều hành.
Sản phẩm được phát triển với những tính năng vượt trội như giao tiếp tốt với khách hàng, quan trắc môi trường tự động, quản lý năng lượng hiệu quả, chiếu sáng thông minh, giám sát an ninh thông minh…
Với mục tiêu xây dựng theo hướng phát triển bền vững, sản phẩm của TNTech đã mang lại nhiều lợi ích về môi trường, xã hội và quản trị. Sau khi triển khai hệ thống, trung bình mỗi khu công nghiệp sẽ tiết kiệm hơn 1 tỷ đồng/năm cho việc tối ưu nhân sự và tiết giảm chi phí vận hành các hệ thống.
Chia sẻ về giải pháp chiếu sáng xanh – thông minh cho khu công nghiệp, ông Lê Quốc Thuận, Giám đốc kinh doanh kênh tích hợp hệ thống của Signify Việt Nam nêu ra 5 giải pháp.
Thứ nhất, tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng, thu thập và tối ưu hóa dữ liệu để giảm mức tiêu thụ năng lượng cho hệ thống HVAC (sưởi ấm, thông gió, điều hòa không khí) và các phụ tải khác.
Thứ hai, quản lý hoạt động chiếu sáng thông minh, điều khiển hoàn toàn hệ thống chiếu sáng trong một nhà kho, một nhà máy hoặc trên toàn bộ chuỗi cung ứng từ bất kỳ địa điểm và thời gian nào.
Thứ ba, quản lý thiết bị chiếu sáng, đảm bảo có được nguồn sáng chất lượng tốt, theo dõi và nhận cảnh báo về sự cố để có thể sửa chữa ngay lập tức, đồng thời cho phép chẩn đoán từ xa giúp lập kế hoạch bảo trì hiệu quả hơn.
Thứ tư, phân tích không gian, tận dụng các cảm biến trong cơ sở hạ tầng chiếu sáng để tiết lộ cách sử dụng các khu vực; sử dụng hình ảnh trực quan bản đồ nhiệt để hướng dẫn các chiến lược kiểm kê và cải thiện năng suất…
Thứ năm, chiếu sáng phải lấy con người làm trung tâm, tạo ra một môi trường phù hợp với nhu cầu và sở thích của người sử dụng.
| Trong khuôn khổ Hội thảo, tọa đàm “Bước đột phá từ quy hoạch khu công nghiệp thông minh – tạo cơ chế thu hút đầu tư và nâng cao hiệu quả hoạt động” đã diễn ra. Các chuyên gia cùng thảo luận một số nội dung quan trọng để phát triển khu công nghiệp thông minh như các khu công nghiệp Việt Nam đang thiếu những yếu tố nào để trở thành khu công nghiệp thông minh và giải pháp tháo gỡ vướng mắc này. Những công cụ sẽ giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình quy hoạch khu công nghiệp thông minh và thu hút đầu tư công nghệ cao; yếu tố then chốt thúc đẩy chuyển đổi số trong khu công nghiệp nhanh và hiệu quả hơn. Việc kết hợp OT (công nghệ vận hành) với IT (công nghệ thông tin) sẽ mang đến những lợi ích gì cho các khu công nghiệp và cách giải bài toán này ở Việt Nam; tiềm năng đầu tư của các doanh nghiệp cho chiếu sáng thông minh tại các khu công nghiệp ở Việt Nam… |
Dịch Phong – Đặng Ngân
