Nghệ An là tỉnh nằm ở khu vực Bắc Trung bộ có diện tích đất tự nhiên lớn nhất cả nước, tiềm năng thiên nhiên phong phú, đa dạng. Trong những năm qua, Nghệ An đã có nhiều nỗ lực bứt phá vươn lên thành tỉnh khá của khu vực, trong đó ưu tiên tập trung cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư.
Quy hoạch đô thị biển Cửa Lò, Nghệ An ngày càng văn minh.
Phát huy lợi thế sẵn có từng bước thực hiện nhiệm vụ được giao
Với 21 đô thị hiện hữu (thành phố Vinh – đô thị loại I, là đô thị trung tâm tỉnh Nghệ An và vùng Bắc Trung bộ; Thị xã Cửa Lò – đô thị loại III, là đô thị du lịch biển; 2 thị xã là đô thị loại IV, 17 thị trấn huyện lỵ và đô thị loại V) và 435 đơn vị xã nông thôn. Dân số toàn tỉnh khoảng 3 triệu người, lớn thứ 4 cả nước, phân bố tập trung chủ yếu ở đồng bằng ven biển, thưa thớt ở vùng trung du và núi cao; mật độ dân số trung bình khoảng 178 người/km2; có 7 dân tộc sinh sống.
Công tác quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng trên địa bàn tỉnh Nghệ An được Trung ương quan tâm, chỉ đạo xuyên suốt và triển khai tương đối đồng bộ và cụ thể trên tất cả các loại hình, từ quy hoạch vùng (vùng liên tỉnh, vùng tỉnh), quy hoạch chung, quy hoạch khu chức năng đặc thù, quy hoạch phân khu đến quy hoạch chi tiết. Đồng thời, để phấn đấu sớm đạt mục tiêu xây dựng nông nghiệp, nông thôn phát triển bền vững, hiệu quả, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân, công tác lập quy hoạch xây dựng nông thôn mới các xã trên địa bàn toàn tỉnh cũng được hoàn thành (435/435 xã).
Theo số liệu thống kê, năm 2019 và những tháng đầu năm 2020 là quãng thời gian nhiều khó khăn thách thức nhưng tỉnh Nghệ An, đặc biệt là ngành Xây dựng đã thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quản lý kiến trúc – quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật thông qua thẩm định… hoàn thành nhiều quy hoạch lớn, quan trọng như: Quy hoạch phân khu xây dựng hai bên Đại lộ Vinh – Cửa Lò; Quy hoạch xây dựng vùng huyện Yên Thành, Quy hoạch chung thị trấn Quỳ Hợp; Quy hoạch chung thị xã Thái Hòa; các quy hoạch phân khu các phường, xã thuộc thành phố Vinh…
Các quy hoạch chuyên ngành như: Quy hoạch quản lý chất thải rắn, quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng không nung, quy hoạch phát triển vật liệu thông thường, quy hoạch hệ thống giao thông toàn tỉnh… cũng đã được tổ chức thực hiện. Việc hoàn thành khối lượng lớn các quy hoạch này có vai trò quan trọng trong việc cụ thể hóa các định hướng phát triển kinh tế – xã hội của vùng, các huyện, thành thị của tỉnh.
Diện mạo đô thị và nông thôn ngày một khang trang với hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội được đầu tư cả về số lượng lẫn chất lượng, đem lại cho Nghệ An một tầm vóc mới cả về không gian lẫn chất lượng đô thị và nông thôn. Việc thực hiện Quyết định số 52/QĐ-TTg ngày 14/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ về Điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Vinh đến năm 2030, tầm nhìn 2050 đã được Bộ Xây dựng xem xét trong quá trình thẩm định đồ án quy hoạch, được UBND tỉnh ban hành kèm theo hồ sơ của Đồ án quy hoạch và được gửi đến tất cả các địa phương trong phạm vi quy hoạch và các cấp ngành liên quan.
Diện mạo đô thị thành phố Vinh đang thay đổi từng ngày.
Từ tháng 01/2015 đến nay, việc lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị: UBND tỉnh đã thống nhất chỉ đạo UBND thành phố Vinh, UBND thị xã Cửa Lò, UBND các huyện Nghi Lộc, Hưng Nguyên và Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 theo ranh giới hành chính các xã, phường thuộc phạm vi hành chính của các đơn vị.
Đối với quy hoạch chi tiết: Các dự án đầu tư trong phạm vi quy hoạch đã được tổ chức lập thẩm định phê duyệt đảm bảo tuân thủ quy hoạch chung. UBND tỉnh đã chấp thuận cho một số tổ chức doanh nghiệp tài trợ kinh phí lập 13 đồ án quy hoạch chi tiết phát triển khu đô thị mới để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trong đó có 04 quy hoạch chi tiết đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Quy hoạch thành phố Vinh theo mô hình đô thị đa cực sinh thái
Chỉ đạo lập kế hoạch, chương trình cải tạo chỉnh trang đô thị, chương trình phát triển đô thị, kế hoạch đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng xã hội – kỹ thuật; quản lý chặt chẽ các quỹ đất dự kiến để phát triển các công trình, các khu chức năng quan trọng của đô thị theo đúng quy hoạch.
Theo đó, nhiệm vụ Quy hoạch trung tâm công cộng và trung tâm chuyên ngành từng bước được thực hiện. Trung tâm chính trị – hành chính cấp tỉnh và thành phố tại khu vực Quảng trường Hồ Chí Minh thành phố Vinh đã được sắp xếp, nâng cấp, cải tạo đảm bảo đồng bộ. Một số trung tâm hành chính mới đã được cụ thể hóa trong các quy hoạch phân khu nhưng chưa được đầu tư gồm: Trụ sở làm việc các cơ quan cấp tỉnh tại phường Hưng Phúc, Khu hành chính mới của thành phố tại xã Nghi Phú, Khu hành chính các cơ quan Trung ương, cấp tỉnh tại xã Nghi Đức (dọc tuyến Đại lộ Vinh – Cửa Lò).
Các trung tâm mua sắm được đầu tư và ngày càng phát triển mạnh như: Siêu thị Big C Vinh, CK plaza, nay đã có thêm Mega market (Thái Lan), Trần Anh, HC, Vinh Center, City Hub, VRC…; đã hình thành các phố mua sắm và ẩm thực tại trung tâm thành phố Vinh và thị xã Cửa Lò.
Mạng lưới y tế khám chữa bệnh có tính chất đa khoa và chuyên khoa trên địa bàn thành phố phát triển tương đối nhanh, đa dạng, đồng bộ với 285 cơ sở y tế, trong đó có 02 chi cục, 10 trung tâm y tế tuyến tỉnh, 9 bệnh viện tuyến tỉnh, 01 bệnh viện thành phố, 10 bệnh viên tư nhân, 01 trường Đại học Y, 252 phòng khám chuyên khoa và các loại hình khác. Một số cơ sở y tế lớn đãđược đầu tư xây dựng và đi vào hoạt động như: Bệnh viện Hữu Nghị đa khoa tỉnh; Bệnh viện Quốc tế Vinh, Bệnh viện Ung bướu, Bệnh viện Mắt…
Cơ sở hạ tầng du lịch phát triển mạnh, nhất là cơ sở khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng, siêu thị. Tính đến nay, trên địa bàn thành phố có khoảng 180 cơ sở lưu trú du lịch, trong đó có 14 khách sạn 3 đến 5 sao. Các khu vui chơi giải trí, văn hoá, thể thao ngày càng phát triển theo hướng văn minh, hiện đại; các tuyến phố đêm, phố đi bộ, phố ẩm thực dần được hình thành…
Thành phố Vinh về đêm lung linh ánh đèn.
Việc cải tạo, nâng cấp các khu dân cư cũ tại các khu vực đô thị và nông thôn đang từng bước được thực hiện theo hướng nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật đô thị, nâng cao mật độ xây dựng. Việc đầu tư xây dựng các khu ở mới được thực hiện, trên cơ sở các quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt trước khi quy hoạch chung được duyệt. Đã phê duyệt quy hoạch chi tiết 04 khu đô thị mới để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư với tổng diện tích đất khoảng 200ha,đang tiếp tục lập quy hoạch chi tiết khoảng 9 khu đô thị khác. Tại Khu Kinh tế Đông Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư 01 Khu đô thị với quy mô 288ha (thuộc dự án đầu tư Khu Công nghiệp WHA Industrial Zone 1 Nghệ An).
Ông Nguyễn Trường Giang – Giám đốc Sở Xây dựng Nghệ An cho biết: “Sau 5 năm triển khai thực hiện Quyết định số 52/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các nội dung của Thủ tướng giao đã được UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo Sở Xây dựng cùng các sở, ngành liên quan, thành phố Vinh và các huyện lân cận thực hiện nghiêm túc, đúng hướng như: Ban hành quy định quản lý; Tổ chức công bố đồ án; Lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị; Chỉ đạo lập kế hoạch, chương trình cải tạo chỉnh trang đô thị, chương trình phát triển đô thị, kế hoạch đầu tư xây dựng hạ tầng xã hội – kỹ thuật; Quản lý chặt chẽ các quỹ đất dự kiến để phát triển các công trình, các khu chức năng quan trọng của đô thị; Xây dựng cơ chế về tài chính, đất đai để thực hiện các dự án hạ tầng kỹ thuật khung và thực hiện quy hoạch theo tiến độ và trình tự ưu tiên. Hiện tại, Nghệ An đã và đang thực hiện công tác đầu tư phát triển các khu chức năng và hạ tầng kỹ thuật theo Quyết định số 52 của Thủ tướng Chính phủ”.
Theo như Quyết định số 52/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Quy hoạch chung thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An sẽ có phạm vi quy hoạch có diện tích khoảng 250km2, bao gồm: Toàn bộ thành phố Vinh; Toàn bộ thị xã Cửa Lò; Toàn bộ thị trấn Quán Hành và 15 xã (huyện Nghi Lộc); Toàn bộ xã Hưng Tây (huyện Hưng Nguyên); Một phần của thị trấn Hưng Nguyên, các xã Hưng Lợi, Hưng Mỹ nằm phía Bắc của Quốc lộ 1 tránh thành phố Vinh, xã Hưng Đạo ở phía Bắc của Quốc lộ 46 và Quốc lộ 1 đoạn tránh thành phố Vinh.
Quy mô dân số của tỉnh quy hoạch dự báo đến năm 2020 khoảng 667.000 người, dân số đô thị chiếm 78% với tỷ lệ tăng từ 3,0%-3,6% /năm; Đến năm 2030 khoảng 900.000 người, dân số đô thị chiếm 90%, với tỷ lệ tăng 2,8%- 3,3% /năm từ 2020 – 2030; Quy mô lao động dự báo đến năm 2030 đạt khoảng 450.000 người, chiếm tỷ lệ 50% dân số. Trong đó, phân bố trong ngành Nông – Lâm – Ngư nghiệp là 22.000 người, chiếm tỷ lệ 5%; Ngành Công nghiệp và Xây dựng là 180.000 người, chiếm tỷ lệ 40%; ngành dịch vụ là 248.000 người, chiếm tỷ lệ 55%.
Chỉ tiêu về đất đai: Đất dân dụng khoảng 114,319km2, đất ngoài dân dụng khoảng 69,419km2, đất khác khoảng 66,27km2.
Xác định thành phố Vinh là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội và đầu mối giao lưu của tỉnh là đầu tàu tăng trưởng và giải quyết các nhiệm vụ trọng yếu về phát triển kinh tế của tỉnh Nghệ An và vùng Bắc Trung bộ. Tỉnh Nghệ An quyết tâm xây dựng vùng quy hoạch đô thị Vinh phát triển theo mô hình “Đô thị đa cực sinh thái phi tập trung, nhất thể hoá giữa đô thị với nông thôn và tự nhiên” tạo bước chuyển mình mạnh mẽ,thực hiện theo lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu: “Nghệ An là một tỉnh rộng lớn, có tài nguyên phong phú, có nhân dân cần cù lao động và rất cách mạng. Rất mong đồng bào, đồng chí tỉnh nhà ra sức phấn đấu làm cho Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền Bắc”.
Hoài An
(Báo Xây dựng)
