Tập đoàn thép Nippon Steel, nhà sản xuất thép lớn nhất Nhật Bản và lớn thứ ba thế giới, đang đối mặt với khoản lỗ kỷ lục 4 tỉ đô la do chi phí giảm giá tài sản khổng lồ liên quan đến quyết định đóng cửa nhà máy để giảm công suất trong bối cảnh nhu cầu trong nước suy yếu và sự cạnh tranh gay gắt từ bên ngoài, đặc biệt là từ các đối thủ Trung Quốc.
Hôm 7/2, Tập đoàn thép Nippon Steel, cho biết sẽ đóng cửa nhà máy thép Kure Works có 2 lò cao ở tỉnh Hiroshima vào năm 2023 và đóng cửa 1 trong 2 lò cao ở nhà máy thép Wakayama Works ở tỉnh Wakayama vào năm 2022. Ngoài ra, tập đoàn này cũng sẽ dừng sản xuất ở một lò cao của nhà máy Yawata Works ở tỉnh Fukuoka vào tháng 9 năm nay, sớm hơn 6 tháng so với kế hoạch trước đó.
Nhà máy thép Kure Works của Nippon Steel ở tỉnh Hiroshima, Nhật Bản. (Ảnh: Kyodo)
Nippon Steel có tổng cộng 15 lò cao ở các nhà máy trên khắp Nhật Bản với công suất thép thô hàng năm đạt 54 triệu tấn.
Đóng cửa các lò cao trên sẽ làm giảm sản lượng thép hàng năm của Nippon Steel khoảng 5 triệu tấn, tương đương 10% tổng sản lượng trong nước của tập đoàn này Nhật Bản.
Ban lãnh đạo của Nippon Steel dự báo tập đoàn sẽ lỗ 440 tỉ yen (4 tỉ đô la Mỹ) trong năm tài chính hiện tại kết thúc vào ngày 31/3/2020 chủ yếu do ghi nhận chi phí giảm giá tài sản do đóng cửa các lò cao.
Tuy nhiên, Nippon Steel cho biết các nỗ lực giảm công suất sẽ cải thiện hiệu quả sản xuất, giúp tiết kiệm chi phí 100 tỉ yen và tạo ra lợi nhuận 10 tỉ yen mỗi năm.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nhà sản xuất thép lớn nhất Nhật Bản phải quyết định đóng cửa nhà máy giữa lúc ngành công nghiệp thép của Nhật Bản, vốn phát triển nhanh chóng nhờ nhiều thập kỷ tăng trưởng kinh tế và công nghiệp hóa của đất nước, đang tiến vào bước ngoặt mới khi đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ Trung Quốc.
Phát biểu tại cuộc họp báo hôm 7/2, ông Akio Migita, Phó Chủ tịch điều hành phụ trách bộ phận hoạch định doanh nghiệp của Nippon Steel, cảnh báo về nguy cơ thép của Trung Quốc sẽ càng tràn ngập trên thị trường toàn cầu trong thời gian tới.
Ông nói: “Công suất của các nhà sản xuất thép ở Trung Quốc đang thừa mứa. Các phẩm của họ chủ yếu được tiêu thụ trong nước nhưng một khi tăng trưởng của Trung Quốc suy yếu thêm, những sản phẩm này sẽ tràn ra thị trường toàn cầu, khiến chúng tôi đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn. Khi xem xét viễn cảnh này, chúng tôi nhận thấy công suất của công ty chúng tôi đang quá lớn”.
Ông ghi nhận các công ty thép Trung Quốc đã thiết lập sự hiện diện áp đảo trên thị trường thế giới. Ông nói Nippon Steel sẵn sàng tiến hành thêm các nỗ lực sắp xếp lại hoạt động sản xuất nếu cần thiết.
Lachlan Shaw, Giám đốc bộ phận nghiên cứu hàng hóa ở Ngân hàng quốc gia Úc (NAB) nhận định khi các nhà sản xuất thép Trung Quốc cải thiện chất lượng sản phẩm, Nippon Steel nhận thấy rằng môi trường cạnh tranh đã thay đổi.
Các lo ngại hàng đầu của Nippon Steel bao gồm chủ nghĩa bảo hộ đang dâng cao trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, sự trỗi dậy của các công ty thép Trung Quốc, chi phí nguyên liệu tăng cao và logistics tăng cao.
Katsuhiro Miyamoto, Phó Chủ tịch điều hành phụ trách bộ phận tài chính và kế toán của Nippon Steel, cho biết tập đoàn này sẽ nỗ lực khôi phục doanh thu nhanh chóng bằng cách xây dựng hệ thống sản xuất được tối ưu hóa và tăng giá các sản phẩm.
Nippon Steel chưa tính toán tác động của dịch virus corona chủng (nCoV) mới gây viêm phổi cấp nhưng dự báo dịch bệnh này sẽ gây ra một số tác động nhất định đối với nhu cầu thép và chuỗi cung ứng của tập đoàn.
Để cải thiện lợi nhuận, Nippon Steel cũng đang tập trung phát triển các thị trường nước ngoài. Năm ngoái, tập đoàn này cùng với tập đoàn thép số một thế giới ArcelorMittal (Luxembourg) mua lại công ty thép Essar Steel India (Ấn Độ) với giá 500 tỉ rupee (7 tỉ đô la Mỹ).
Sản lượng thép hàng năm của ArcelorMittal cao gấp đôi Nippon Steel, trong khi đó, các công ty thép Trung Quốc chiếm 5 vị trí trong danh sách 10 nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới.
Theo Hiệp hội Sắt thép Nhật Bản (JISF), sản lượng thép thô của Nhật Bản trong năm 2019 giảm 4,8% về mức 99,28 triệu tấn. Đây là năm suy giảm thứ năm liên tiếp và là lần đầu tiên sản lượng thép thô của nền kinh tế lớn thứ hai châu Á giảm về dưới ngưỡng 100 triệu tấn/năm trong 10 năm qua. Các quan chức JISF cho rằng nhu cầu thép Nhật Bản suy giảm do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung và các điều kiện thị trường bất lợi ở Đông Nam Á, thị trường xuất khẩu quan trọng của các công ty thép Nhật Bản.
Ông Akio Migita nói Nippon Steel đang đối mặt với các điều kiện khó khăn chưa có tiền lệ do nhu cầu thép của ngành công nghiệp sản xuất ở Nhật Bản suy giảm và giá thép giảm trong thời buổi chiến tranh thương mại.
Năm ngoái, sản lượng thép thô toàn cầu đạt 1,87 tỉ tấn, tăng 3,4% so với năm 2018. Sản lượng thép thô của Trung Quốc, nước sản xuất thép lớn nhất, leo lên mức kỷ lục gần 1 tỉ tấn trong năm 2019.
Lê Linh
(TBKTSG /Theo Mainichi, Reuters, Nikkei Asian Review)
