Hội thảo tổng kết “Sáng kiến & Giải pháp số trong quản lý môi trường xây dựng đô thị“

Ngày 10/8 tại Hà Nội, Hội thảo “Sáng kiến & Giải pháp số trong quản lý môi trường xây dựng đô thị“ được tổ chức trong khuôn khổ dự án “Tối ưu hóa chất lượng môi trường xây dựng tại các khu ở của Việt Nam và Bỉ”. Chương trình do Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Đại học Ku Leuven và Doanh nghiệp Xã hội Bền vững Việt Nam (VSSE) phối hợp tổ chức.

Hội thảo quy tụ khoảng 50 đại biểu gồm các cán bộ quản lý, nhà nghiên cứu, đơn vị tư vấn, phát triển dự án, tổ chức xã hội hoạt động và có quan tâm đến lĩnh vực quy hoạch và kiến trúc tại Việt Nam.

Nâng cao chất lượng môi trường xây dựng tại các khu dân cư đang đóng vai trò quan trọng nhằm giải quyết vấn đề đô thị hóa và biến đổi khí hậu. Điều này góp phần giảm thiểu các tác động tiêu cực của mật độ đô thị và hiệu ứng đảo nhiệt, nâng cao khả năng phục hồi sinh thái và xã hội. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy phương án quy hoạch đô thị hiện nay vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, chưa thích nghi với thời tiết nắng nóng khắc nghiệt. Vừa qua tại Hà Nội ghi nhận, mức nhiệt 40,7 – 40,9 độ C là giá trị nhiệt độ cao nhất trong vòng 59 năm, so với trung bình các năm cùng thời kỳ.  

Để giải quyết vấn vấn đề này cần có sự đổi mới trong cách tiếp cận, phương pháp và quy trình lập quy hoạch ở Việt Nam. Nhất là vấn đề quản trị dữ liệu phục vụ cho công tác tư vấn môi trường trong quy hoạch đô thị, cần cân bằng các lợi ích, yêu cầu và nguyện vọng của các bên tham gia vào quá trình phát triển đô thị bao gồm: nhà quản lý (trung ương và địa phương), nhà đầu tư và tư vấn, nhà khoa học, và cộng đồng. Hiện nay, lập quy hoạch và tư vấn môi trường đô thị còn tồn tại chung một hạn chế, đó là từng bên tham gia vào đồ án quy hoạch đang nhìn từ góc độ riêng và đưa ra quyết định chuyên môn trong khi chưa có đủ thông tin, dữ liệu từ nhiều phía để đảm bảo rằng quyết định của mình có thể cân bằng lợi ích với các bên còn lại. Ngay cả khi có nhiều dữ liệu hơn thì công cụ hỗ trợ tìm phương án quy hoạch tối ưu về môi trường và giảm nắng nóng vẫn gặp phải hạn chế.

Vì vậy, cần có hai thay đổi trong quá trình thực hiện tư vấn môi trường trong quy hoạch. Một là thay đổi cách thức tìm phương án quy hoạch để đảm bảo yêu cầu môi trường, giảm nắng nóng; hai là cần có nền tảng chung cho tất cả các bên cùng tham gia vào quá trình quy hoạch.

Trước bối cảnh này, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Trường Đại học KU Leuven (Vương quốc Bỉ) và Doanh nghiệp xã hội bền vững Việt Nam (VSSE) tổ chức Hội thảo “Sáng kiến & Giải pháp số trong quản lý môi trường xây dựng đô thị“ vào ngày 10 tháng 8 vừa qua. Hội thảo tập trung vào hai chủ đề bao gồm chủ đề 1: Những khó khăn trong quản lý môi trường xây dựng tại các khu dân cư và chủ đề 2 : Sáng kiến đột phá trong quản lý và khai thác dữ liệu môi trường xây dựng đô thị. Chương trình mang lại cơ hội chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm trong tư vấn quản lý môi trường xây dựng giữa các chuyên gia đến từ Việt Nam và Vương quốc Bỉ; Cập nhật các giải pháp về vật liệu, công cụ số (E-tool) và các mô hình hợp tác được áp dụng giải quyết các vấn đề nắng nóng đô thị.

PGS.TS. Nguyễn Hoàng Giang – Phó Hiệu trưởng Trường đại học Xây Dựng Hà Nội

Mở đầu chương trình PGS.TS. Nguyễn Hoàng Giang – Phó Hiệu trưởng Trường đại học Xây Dựng Hà Nội có lời phát biểu: “Dự án hợp tác giữa Đại học Xây dựng Hà Nội và Đại học KU Leuven (Bỉ) là minh chứng cho hợp tác nghiên cứu khoa học ứng dụng nhằm giải quyết các vấn đề tại các đô thị ở cả hai quốc gia. Chúng tôi tin tưởng sẽ có những giải pháp đột phá trong ứng dụng công nghệ số góp phần nâng cao chất lượng môi trường đô thị trong thời gian tới”.

Phó Đại sứ quán Bỉ – Ông Marc Rifflet

Trong bài phát biểu đến từ Đại sứ quán Bỉ, Ngài Phó Đại sứ Marc Rifflet bày tỏ: “Hội thảo này là một bước tiến quan trọng trong Mạng lưới học tập cho các khu dân cư bền vững ở Việt Nam, là một đóng góp vào nỗ lực chung của Bỉ và Việt Nam nhằm đối phó với tình trạng môi trường xây dựng đô thị đang xuống cấp và tình trạng nắng nóng ngày càng gay gắt ở quy mô khu vực lân cận.”

Giáo sư Alexis Versele – Đại diện Đại Học KU Leuven

Về phía Trường Đại học Ku Leuven, Giáo sư Alexis Versele chia sẻ về tầm nhìn của Dự án cùng các đối tác và các chuyên gia. “Mỗi khu vực lân cận là một phần của hệ sinh thái tái tạo. Các phát triển hiện tại và sắp tới phải tích hợp các tòa nhà, cây xanh, khả năng di chuyển, dịch vụ và không gian hội họp một cách tổng thể. Các tài nguyên được sử dụng phải có thể tái tạo và tái sử dụng. Quản lý thông minh các nguồn lực này đòi hỏi một cách tiếp cận đồng sáng tạo với tất cả các lĩnh vực liên quan. Điều này sẽ không thể thực hiện được nếu không có các công cụ kỹ thuật số phù hợp liên quan đến xã hội dân sự.”- GS. Alexis Versele nhấn mạnh.

ThS. Biện Văn Quyền – Trường Đại học Hà Tĩnh

Tại hội thảo, ThS. Biện Văn Quyền – Trường Đại học Hà Tĩnh đã chia sẻ những khó khăn, bất cập và kinh nghiệm rút ra trong quá trình tiếp cận, thu thập dữ liệu về phản hồi của cộng đồng dân cư về chất lượng môi trường tại một số khu vực dân cư ở Hà Tĩnh.

Đặc biệt, quý vị đại biểu dành nhiều quan tâm đến một trong ba sản phẩm quan trọng của nhóm nghiên cứu: công cụ số E tool. Sáng kiến được ra đời trong bối cảnh thị trường hiện nay vẫn chưa có công cụ toàn diện có thể quản lý các loại dữ liệu khác nhau liên quan đến nắng nóng đô thị và hỗ trợ các phương án thiết kế. Ứng dụng này sẽ kết hợp dữ liệu đô thị với thông tin thời tiết và tiện nghi, đồng thời cung cấp những thông tin đầu tiên trong giai đoạn thiết kế ban đầu cho các bên liên quan. Với khả năng thúc đẩy tương tác cao, hỗ trợ tích cực cho người dân để thu thập và xác thực dữ liệu thông qua ứng dụng di động số, ban Dự án hi vọng sản phẩm sẽ giúp hỗ trợ các đơn vị và tổ chức hành nghề trong công tác nâng cao nhận thức về nắng nóng đô thị.

Thảo luận, thu nhận ý kiến từ người tham dự

Sau chương trình, Hội thảo đã ghi nhận những chia sẻ về thách thức và nhu cầu và kỳ vọng trong việc ứng dụng chuyển đổi số trong công tác phát triển và quản lý dữ liệu quy hoạch đô thị.

Chương trình đã chính thức khép lại dự án hợp tác đa bên được triển khai kể từ tháng 3 năm 2021 giữa ba đơn vị bao gồm Trường Đại học Xây Dựng (HUCE), Trường Đại học KU Leuven và Doanh nghiệp xã hội Bền vững Việt Nam VSSE một cách thành công tốt đẹp, với những kết quả góp phần quan trọng trong quá trình hướng tới phát triển đô thị bền vững và mở ra cơ hội hợp tác giữa Việt Nam và Vương quốc Bỉ trong tương lai.

Minh Đức