“Đứng từ góc nhìn những người sinh ra và lớn lên ở miền Trung, chúng tôi nhận thấy cần phải có sự tổng hợp các giải pháp xây dựng và bảo vệ nhà ở trong vùng bão phù hợp với điều kiện và cách sống của người dân miền Trung. Những giải pháp đó phải đơn giản, thực hiện trong thời gian ngắn, sử dụng nguyên liệu có sẵn ở địa phương”.
Đó là mong muốn mà Phan Văn Sinh, sinh viên năm thứ 4 đại học Kiến trúc TP.HCM đã trình bày trong bài dự thi chương trình Eureka của mình.
Cậu sinh viên năm 4 quê ở Sơn Tịnh, Quảng Ngãi kể: “Ở miền Trung năm nào cũng có bão. Rất nhiều gia đình rơi vào cảnh quanh năm làm ăn cực nhọc, đến lúc có trận bão đi qua, nhà cửa bị hư hại hoặc bị phá huỷ, thế là bao nhiêu của cải ky cóp cả năm phải dùng vào việc khắc phục hậu quả bão lũ. Tôi muốn tham gia kỳ thi để đánh động sự quan tâm của dư luận, của mọi người đến thân phận những con người và những ngôi nhà của họ trong vùng bão lũ miền Trung”.
Công trình của Sinh bắt đầu từ thực tế cuộc sống. Thực trạng xây dựng nhà ở hiện nay của bà con có rất nhiều khiếm khuyết. Chính những khiếm khuyết này làm cho thiệt hại về bão lũ thêm trầm trọng.
Cách thức xây nhà hiện nay là thuê thợ hồ làm thợ chính, lao động của gia đình, chòm xóm làm thợ phụ. Nguyên vật liệu như gỗ, tre thì có chuẩn bị trước còn gạch xi măng… thì tự mua sắm. Nhà ở nông thôn xây không phép, không quy hoạch và thiết kế lại càng không. Người ta cứ “canh” khả năng tiền bạc và nhu cầu mà “định trong đầu” một ngôi nhà “như thế này như thế kia” và cứ theo thói quen mà làm. Ngôi nhà ba gian với tỷ lệ hợp lý chiều dài không lớn hơn chiều rộng quá ba lần, với những kết cấu vì kèo dùng gỗ bền vững trong bão như kinh nghiệm đúc kết nhiều đời từ ngày xưa đã không còn được sử dụng nữa. Ngôi nhà “học đòi” theo kiểu thành phố với nhiều không gian được ngăn chia bằng tường không có cột, không có sườn chịu lực, nền móng không được gia cố, vật liệu tôn, gỗ, kính được sử dụng không đúng cách đã làm cho tính ổn định trước gió bão bị yếu đi.
Và bài dự thi của Phan Văn Sinh bắt đầu từ thực tế đó: khắc phục những điểm yếu của các nhà ở tại vùng gió bão với những biện pháp dễ làm, với nguyên vật liệu tại chỗ. Sinh phát biểu: “Với các kiến trúc sư tên tuổi đã vào nghề lâu, có nhiều kinh nghiệm thì những biện pháp mà tôi đưa ra có lẽ là bình thường. Tuy nhiên, tôi vẫn chọn đề tài này như một bài tìm hiểu, và mong đề tài nhà chống bão sẽ được sự quan tâm nghiên cứu đầy đủ của những kiến trúc sư nhiều kinh nghiệm để giúp cho bà con vùng bão”.
Hưng Long
