Ngày nay, thế giới công nghệ đang được định hình bởi hai sự thật không thể chối cãi: tốc độ của sự thay đổi ngày càng nhanh, và quy mô phát triển ngày càng mở rộng. Có thể thấy rõ điều này khi nhìn vào các xu hướng đáng chú ý hiện nay như in 3D, Internet Vạn Vật (Internet of Things), công nghệ robot, máy bay do thám, điện toán đám mây, thực tế ảo tăng cường, game engine, huy động vốn và nguồn lực từ cộng đồng (crowdfunding và crowdsourcing), thiết kế dựa trên thuật toán (generative design), dữ liệu lớn, trí thông minh nhân tạo và nhiều hơn nữa. Nếu quay lại thời điểm năm năm trước, hãy nghĩ về những gì chúng ta có thể làm khác đi nếu lúc đó chúng ta biết về BIM (Mô hình Thông tin Xây dựng) như hiện nay?
Trong thời đại mà “sự thay đổi đồng nghĩa với chuẩn mực mới”, việc giữ được một vị thế tốt trong thời đại công nghệ tương lai cũng quan trọng như khi một công ty xây dựng có một bản cân đối tài chính mạnh. Vậy điều gì ẩn chứa ngoài phạm vi của BIM? Sau đây là một số dự đoán:
Sản xuất trí tuệ
Cách thức các đội ngũ dự án thiết kế, từ các tòa nhà, chiến lược thương mại tới các mô hình kinh doanh, đang được chuyển hóa bởi điện toán đám mây. Theo lý thuyết, mọi công ty sẽ có khả năng tận dụng sức mạnh xử lý không giới hạn (“điện toán vô hạn”) tùy theo nhu cầu. Những thách thức phân tích phức tạp sẽ được xử lý trực tiếp, khi những ảnh hưởng của việc thay đổi các yếu tố trong một thiết kế tòa nhà, việc điều chỉnh của một chiến lược thương mại hoặc thử nghiệm mô hình kinh doanh sẽ được quan sát trong thời gian gần như thực tế.
Điều này sẽ tạo ra sự biến đổi cơ bản, từ công việc thiết kế từ thời đại “thực tiễn nhất” hiện nay khi các công ty vẫn còn bị ràng buộc về thời gian, các nguồn lực và chi phí để giải quyết một vấn đề, đến thời đại “bất cứ cái gì có thể” trong tương lai của khi yếu tố nguồn lực là cực kỳ lớn.
Sản xuất vật chất
Công nghệ gia công bổ sung (additive manufacturing), như in 3D, tự động hóa, robot đã thu ngắn khoảng cách giữa một thiết kế và bộ phận thực tế bằng cách giảm số lần phải can thiệp vào quá trình sản xuất. Chúng ta có thể tạo ra một sự vật trong một máy duy nhất, với một lần can thiệp duy nhất mà không cần tinh chỉnh lại. Độ phức tạp của sự vật không phải là điều bận tâm. Vậy liệu chúng ta có thể sở hữu những công nghệ này trong các lĩnh vực nghề nghiệp tương lai? Gần như là chắc chắn. Tuy nhiên, điều thú vị không kém là sự gia tăng của các nhà máy quy mô siêu nhỏ, các cơ sở sản xuất địa phương được trang bị với các máy móc như vậy có khả năng tạo ra các thành phần theo yêu cầu trong quy mô tại địa phương.
Công nghệ sẽ ngày càng hỗ trợ nắm bắt thế giới thực và đưa nó vào một môi trường silicon với sự hòa trộn của cả hai ở mức độ trung thực nhất, hỗ trợ việc đưa ra quyết định “ngay tại hiện trường”. Thêm vào đó là sự trỗi dậy của game engine hỗ trợ mô phỏng không chỉ theo hình học mà còn theo vậy lý và hành vi của cộng đồng, khi đó khoảng cách giữa hoạch định và xây dựng thực tế sẽ thu nhỏ.
Dịch vụ theo hướng công nghệ
Nhu cầu đối với dịch vụ xây dựng và bản chất của dịch vụ này sẽ ngày càng được thúc đẩy bởi công nghệ, với nguyên nhân phần lớn đến từ sự phức tạp ngày càng tăng của các thành phố và các nên kinh tế mới nổi. Giải pháp để đối phó với nhu cầu đó nằm ở dữ liệu, hay đúng hơn là “dữ liệu lớn” (big data). Những xu hướng về nhâu khẩu, tăng trưởng kinh tế, thu nhập sẽ được xử lý qua điện toán đám mây để giúp các nhà thầu giải quyết vấn đề.
Xem xét dưới góc độ cá nhân, sự gia tăng của các phương tiện truyền thông xã hội đang tạo điều kiện cho mọi đối tượng để có tiếng nói trong việc hình thành môi trường xây dựng. Bất kể đó là ảnh hưởng của từ một con đường mới xây tại một khu vực dân sinh đông đúc hay nhu cầu về không gian xanh, internet đã đặt môi trường xây dựng ngay tại căn nhà của tất cả mọi người và cơ hội đã hình thành từ đó.
Tham gia vào cộng đồng bằng cách này, một nhà thầu có thể làm bất cứ điều gì từ việc đàm phán thời gian bàn giao mặt bằng cho tới thiết kế dựa từ cộng đồng (crowdsourcing design) trong quá trình tư vấn hoặc tìm kiếm tài chính cho các dự án trông qua các phương tiện thay thế như gây quỹ quần chúng.
Sản phẩm kết nối, thông minh hơn
Mọi vật đang trở nên thông minh hơn, và cũng được kết nối hơn, qua Internet Vạn Vật. Triển vọng của hàng loạt các thiết bị thông minh kết nối với thông tin phát tán khắp mạng mang đến hai triển vọng thú vị:
Đầu tiên, chúng ta sẽ có thể hiểu rõ môi trường xây dựng theo cách chưa từng có trước đây. Bằng sự nắm bắt cách các tài sản được sử dụng, thay cho các giả định trong quá trình khởi động dự án, ngành xây dựng có thể thu hẹp khoảng cách giữa những thứ chúng ta nghĩ cần phải xây dựng và những gì thực sự cần xây dựng theo nhu cầu, trên nhiều khía cạnh như công suất năng lượng, không gian văn phòng hay mức tiêu thụ nhiên liệu tinh chế.
Tiếp theo, khi kết hợp với các dữ liệu khác như nhân khẩu học, chúng ta có khả năng có cái nhìn sâu sắc hơn về toàn bộ dự án. Nếu theo dõi các xu hướng sử dụng sản phẩm, chúng ta cũng có thể giám sát sự thay đổi. Việc xác định những điểm chung trong việc sử dụng tài nguyên cho phép chúng ta nhận định rõ hơn nhu cầu tương lai của sản lượng xây dựng.
Vậy đâu là kết quả của tất cả những xu hướng này? Đó là một kỷ nguyên mới, “kỷ nguyên của sự kết nối”, khi bất kỳ nhà thầu, bất kể kích thước, địa điểm hoặc thậm chí kinh nghiệm, có thể kết nối tới sức mạnh xử lý không giới hạn để giải quyết các vấn đề phức tạp một cách dễ dàng, và một số lượng không giới hạn về nhân lực để có được những ý tưởng tốt nhất. Từ một trong những ý tưởng đó, bất kỳ nhà thầu nào cũng có thể sát nhập thế giới vật lý và kỹ thuật số để đưa ra kết quả tốt hơn, và tạo điều kiện thuận lợi cho dòng vốn dự án tự do, thông qua sự giảm thiểu rủi ro dự án và tài trợ kỹ thuật thay thế.
Đây chính là lúc để bắt đầu suy nghĩ vượt ra khỏi BIM.
Phan Trung Hiếu – Giám đốc Quốc gia Autodesk tại Việt Nam và Campuchia
