Đối với sự đổi mới toàn diện hiện nay, việc đổi mới quản lý phát triển đô thị Việt Nam cần phải được thực hiện một cách nhanh chóng bởi hệ thống đô thị quốc gia đóng vai trò hạt nhân, là động lực nội sinh, góp phần then chốt hiện thực hóa các mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, bao trùm và nâng tầm vị thế quốc gia trên trường quốc tế. ThS. Lê Tùng Lâm, Trưởng Ban Đô thị, HĐND thành phố Đà Nẵng đã có những chia sẻ về vấn đề này.
Theo ThS. Lê Tùng Lâm, Trưởng Ban Đô thị, HĐND thành phố Đà Nẵng thì các yêu cầu đổi mới quản lý phát triển đô thị trong kỷ nguyên mới cần phải phát triển đô thị bền vững và hiện đại theo tinh thần Nghị quyết 06-NQ/TW (2022). Cần tạo đột phá bằng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Thúc đẩy ứng dụng sâu rộng các công nghệ số tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), Blockchain, điện toán đám mây và các nền tảng đô thị thông minh vào quản lý và vận hành đô thị. Xây dựng mô hình chính quyền đô thị số, quản lý đô thị theo thời gian thực, hiện đại hóa toàn diện các quy trình cung ứng dịch vụ công và tối ưu hóa các nguồn lực đô thị thông qua chuyển đổi số…
Đổi mới mô hình quản lý, tinh gọn bộ máy. Trong bối cảnh quản lý đô thị, cần cụ thể hóa như thiết kế và vận hành mô hình chính quyền đô thị tinh gọn, hiện đại, loại bỏ các tầng nấc trung gian không cần thiết, áp dụng mạnh mẽ Chính phủ điện tử, chính quyền số và mô hình quản lý theo kết quả. Thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh cho chính quyền đô thị các cấp, gắn với trách nhiệm giải trình, kiểm soát quyền lực và cơ chế giám sát độc lập, minh bạch. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đô thị đa ngành, chuyên nghiệp, có năng lực hoạch định chính sách và điều hành các mô hình quản trị hiện đại, am hiểu và ứng dụng thành thạo công nghệ số. Đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số toàn diện các quy trình quản lý, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, nâng cao sự hài lòng và niềm tin của cộng đồng vào chính quyền đô thị.
Đồng thời khẩn trương hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan. Trong đó cần ưu tiên tập trung ban hành mới, sửa đổi các Luật về tổ chức chính quyền địa phương, về quản lý và phát triển đô thị, về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đối số; về hợp tác công-tư (PPP) trong phát triển và quản lý hạ tầng đô thị…
Tập trung nâng cao năng lực quản lý đô thị. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý đô thị chuyên sâu, đa ngành. Thiết kế chương trình đào tạo chuyên biệt về quản lý đô thị tích hợp. Mở rộng hợp tác đào tạo với quốc tế. Xây dựng mô hình “cán bộ đô thị số”: Chuẩn hóa năng lực số hóa và sử dụng công nghệ trong các tiêu chuẩn nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ đô thị, tiến tới số hóa toàn diện quy trình quản lý và điều hành đô thị.
Bên cạnh đó cần thu hút, huy động nguồn lực để phát triển quản lý đô thị mang tính đột phá về huy động vốn tư nhân và đẩy mạnh hợp tác công – tư (PPP). Mở rộng mô hình PPP theo chiều sâu và chiều rộng. Triển khai PPP không chỉ trong hạ tầng giao thông mà mở rộng sang các lĩnh vực như: Xử lý nước thải, phát triển đô thị thông minh, hạ tầng số, nhà ở xã hội và các thiết chế xã hội. Tối ưu hóa khung pháp lý PPP. Hoàn thiện khung pháp luật về PPP đô thị theo hướng minh bạch, ổn định và phù hợp thông lệ quốc tế, đồng thời xây dựng các cơ chế bảo lãnh rủi ro và hỗ trợ tài chính ban đầu cho các dự án hạ tầng quy mô lớn. Đột phá về phát triển công cụ tài chính và mô hình tài chính đô thị mới. Đột phá về thu hút vốn quốc tế và đầu tư FDI vào lĩnh vực đô thị. Đột phá về thu hút nguồn lực xã hội và cộng đồng. Đẩy mạnh hình thức liên doanh giữa chính quyền đô thị – doanh nghiệp – viện nghiên cứu – tổ chức phi lợi nhuận trong các dự án thí điểm đô thị thông minh, đô thị xanh. Đột phá về cơ chế tài chính gắn với quản trị minh bạch.
Việt Nam đang bước vào giai đoạn then chốt trong quá trình hiện đại hóa và phát triển bền vững đô thị, khi các xu thế toàn cầu như chuyển đổi số, tăng trưởng xanh và quản trị hiện đại ngày càng trở nên rõ nét. Việc đồng bộ hóa hệ thống pháp luật, nâng cao năng lực quản lý và phát triển nguồn lực là những trụ cột cốt lõi giúp hệ thống đô thị quốc gia phát triển hiệu quả, thích ứng với bối cảnh mới.
Để đạt được mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, công cuộc đổi mới quản lý và phát triển đô thị cần được tiếp cận một cách toàn diện, từ hoàn thiện thể chế, hiện đại hóa mô hình quản trị đến huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính. Trong đó, vai trò của chính quyền đô thị số, đội ngũ cán bộ đa ngành và sự hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng sẽ là những yếu tố quyết định. Với định hướng rõ ràng từ Nghị quyết đã đề ra, Việt Nam cần chủ động, quyết liệt thực hiện các giải pháp đột phá nhằm kiến tạo hệ thống đô thị hiện đại, thông minh, bền vững, hiệu quả, đóng góp tích cực vào công cuộc phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Hải Nam (thực hiện)
