Theo Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội, sau khi rà soát, nghiên cứu và đánh giá hiện trạng các công trình lịch sử, văn hóa, kiến trúc trên địa bàn thủ đô, UBND thành phố Hà Nội đã dành 1.800 tỉ đồng để phục dựng điện Kính Thiên.
Điện Kính Thiên là kiến trúc quan trọng bậc nhất của kinh đô Thăng Long thời Lê sơ, Mạc và Lê Trung hưng, khởi dựng từ năm 1428 đời vua Lê Thái tổ, nơi đặt ngự tọa của hoàng đế Đại Việt. Tại đây, hoàng đế cử hành các đại điển lễ của triều đình như lễ đăng cơ, thiết triều, nghị bàn quốc gia đại sự, điện thí, tuyên cáo thắng trận, tiếp đón sứ thần. Do đó điện Kính Thiên là biểu trưng cao nhất của quyền lực quốc gia Đại Việt xuyên suốt 4 thế kỷ (XV – XVIII).
Nền điện Kính Thiên trong Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội. (Ảnh: TL)
Trải qua thăng trầm lịch sử, kiến trúc điện Kính Thiên đã bị phá hủy toàn bộ, chỉ còn lại khu nền cao hơn 2 m và 2 bộ lan can đá thềm bậc ở chính giữa mặt Nam và góc tây bắc. Các cuộc khảo sát, khai quật tại đây từ năm 2011-2022 đã mở ra những hiểu biết mới về chính điện Kính Thiên và không gian điện Kính Thiên qua hệ thống di tích, di vật.
Tuy nhiên, cấu trúc mặt bằng và phân gian kiến trúc điện Kính Thiên vẫn là câu hỏi lớn chưa có lời giải đáp thỏa đáng. Các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu các nguồn sử liệu để xác định quá trình xây dựng, cấu trúc nền móng và phân gian kiến trúc của các chính điện triều Lý, Trần, Hồ, Lê (Lam Kinh) và Nguyễn, từ đó đưa ra hướng nghiên cứu tìm hiểu về cấu trúc mặt bằng điện Kính Thiên.
Kết quả nghiên cứu đã được UBND thành phố Hà Nội đồng thuận và quyết định dành nguồn lực lớn bảo tồn, phục hồi chính điện Kính Thiên và không gian chính điện Kính Thiên thời Lê trong khu di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long. Để thêm cứ liệu phục dựng điện Kính Thiên, UBND thành phố đề nghị các nhà khoa học đẩy mạnh công tác nghiên cứu trên tất cả các lĩnh vực khảo cổ học, sử học, kiến trúc, mỹ thuật…
Trước hết, cần làm rõ quy mô cấu trúc của chính điện, việc này cần đẩy mạnh công tác khảo cổ học ở khu vực sân Long Trì – Đan Trì, khu vực thềm Rồng, khu vực nhà N31, N33 và khu nhà CT23, CT26 nhằm làm rõ nền móng và phân gian của chính điện Kính Thiên; nghiên cứu sâu hình thức và thiết kế, vật liệu và chất liệu, cách sử dụng và chức năng, truyền thống và kỹ thuật, vị trí và nơi dựng lập, tinh thần và cách thể hiện và những nhân tố khác bên trong và bên ngoài di sản.
Điện Kính Thiên theo mô phỏng của các nhà khoa học – Ảnh: Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội
Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội cho biết, thực hiện Chương trình số 03 của Thành ủy Hà Nội về chỉnh trang đô thị, phát triển đô thị và kinh tế đô thị giai đoạn 2021-2025, thành phố sẽ chi 798 tỉ đồng thực hiện dự án bảo tồn khu vực khảo cổ học số 18 phố Hoàng Diệu; 136 tỉ đồng thực hiện dự án nhà trưng bày Hoàng cung Thăng Long thuộc Khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội và 1.800 tỉ đồng để phục dựng điện Kính Thiên.
Dự án phục dựng điện Kính Thiên được nghiên cứu bảo tồn bằng hình thức khác một số công trình kiến trúc thời cận hiện đại trong khu vực trên nguyên tắc không làm suy giảm hoặc thay đổi giá trị nổi bật toàn cầu của khu di sản.
Thái Huy
(KTSG Online)
