Ashui.com

Một trong những công nghệ quan trọng nhất để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu vừa đạt được bước ngoặt mới khi công ty khởi nghiệp (startup) Climeworks của Thụy Sĩ tuyên bố lần đầu tiên thành công trong nỗ lực hút carbon dioxide (CO2) từ không khí và đưa xuống lòng đất, nơi loại khí ô nhiễm này sẽ được hóa thạch.

Hôm 12/1, Climeworks cho biết lần đầu tiên thành công trong hai công đoạn: hút CO2 khỏi bầu khí quyển và sau đó đưa khí nhà kính này xuống lòng đất để khóa vĩnh viễn.

Climeworks là công ty đi đầu trong cuộc đua loại bỏ CO2 khỏi khí quyển, sử dụng một quy trình được gọi là thu giữ carbon trực tiếp từ không khí.

Nhà máy hút carbon từ khí quyển của Climeworks ở Hellisheidi, Iceland. (Ảnh: Climeworks)

Từ lâu, Climeworks và các đối thủ đã phát triển những cỗ máy giống như máy hút bụi khổng lồ để để hút không khí vào, rồi lọc để thu giữ carbon, sau đó chôn khí nhà kính này dưới lòng đất. Quy trình trình này hứa hẹn sẽ lưu trữ carbon trong lòng đất hàng nghìn năm, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường do các hoạt động của con người gây ra.

Christoph Gebald, đồng Giám đốc điều hành của Climeworks, nói: “Chúng tôi hy vọng công ty chúng tôi phát triển từ một thiếu niên thành một người trưởng thành trong lĩnh vực này”.

Trên thực tế, công nghệ của Climeworks đang thực hiện một quy trình giống hoạt động hấp thụ CO2 của cây xanh. Công ty đang kiếm tiền bằng cách loại bỏ carbon thay mặt cho các doanh nghiệp đang hướng đến mục tiêu trung hòa carbon.

Các công ty công nghệ Microsoft, Stripe và Shopify đã đồng ý trả trước cho Climeworks để mua tín chỉ carbon chất lượng của Climeworks nhằm bù đắp cho lượng khí thải carbon trong tương lai của họ như một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm khởi động ngành công nghiệp khử carbon non trẻ. Chi phí loại bỏ và chôn CO2 dưới lòng đất cho các khách hàng doanh nghiệp này là thông tin bí mật. Nhưng chi phí chung để loại bỏ carbon hiệu quả từ không khí lên tới vài trăm đô la mỗi tấn.

Các công ty trên sẵn sàng trả cao hơn, đôi khi cao hơn 100 lần so với giá các tín chỉ carbon cơ bản để mua tín chỉ carbon của Climeworks. Đơn giản là là tín chỉ carbon của Climeworks có chất lượng cao vì công nghệ của công ty bảo đảm loại bỏ carbon khỏi khí quyển. Stacy Kauk, người đứng đầu bộ phận phát triển bền vững của Shopify nói: “Đây là một bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển công nghệ thu giữ trực tiếp carbon từ khí quyền”.

Triển vọng của công nghệ này đã thúc đẩy các doanh nghiệp dầu mỏ lâu đời như Occidental Petroleum (Mỹ) phát triển các chiến lược thu giữ carbon trực tiếp từ khí quyển của riêng họ.

Thành công của Climeworks là kết quả của một quá trình nghiên cứu và phát triển kéo dài. Christoph Gebald và Jan Wurzbacher ra mắt Climeworks vào năm 2009 như một công ty tách ra từ Trường Đại học kỹ thuật ETH Zürich ở Zürich, thành phố lớn nhất của Thụy Sĩ. Kể từ đó, họ đã mở rộng quy mô công nghệ thu giữ carbon trực tiếp từ khí quyển thông qua các cỗ máy hút khí nhà kính này từ không khí.

Ngoài việc thu hút các khách hàng doanh nghiệp trả tiền trước cho những thương vụ loại bỏ carbon từ không khí trong tương lai, Climeworks đã huy động được hơn 780 triệu đô la Mỹ để mở rộng quy mô từ nhiều nhà đầu tư bao gồm Công ty đầu tư mạo hiểm vốn John Doerr, Công ty tái bảo hiểm Swiss Re, Quỹ đầu tư nhà nước Singapore, GIC.

Nhà máy loại bỏ carbon lớn nhất của Climeworks được đặt tại Iceland, nơi công ty này hợp tác với CarbFix, một đối tác có nhiệm vụ chôn vĩnh viễn khí nhà kính này dưới lòng đất. CarbFix hòa tan CO2 trong nước, sau đó bơm hỗn hợp vào các phiến đá bazan dưới lòng đất. Nhà máy của Climeworks có khả năng loại bỏ khoảng 4.000 tấn CO2 từ khí quyển mỗi năm, gần tương đương với lượng khí thải hàng năm của khoảng 800 xe hơi.

Hồi tháng 6/2022, Climeworks thông báo bắt đầu xây dựng nhà máy hút carbon quy mô thương mại thứ hai ở Iceland, nơi sẽ hút và chôn 36.000 tấn CO2 mỗi năm. Tuy nhiên, con số này chỉ một tỷ lệ nhỏ trong tổng lượng CO2 toàn cầu thải vào bầu khí quyển mỗi năm. Vào năm 2021, tổng lượng phát thải CO2 toàn cầu đạt mức cao kỷ lục 36,3 tỉ tấn, theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (EIA).

Climeworks đang đặt mục tiêu mở rộng hoạt động kinh doanh sang thị trường Mỹ sau khi Nhà Trắng phân bổ khoảng 3,5 tỉ đô la thông qua Đạo luật việc làm và đầu tư hạ tầng năm 2021 để phát triển bốn trung tâm thu giữ carbon trực tiếp từ không khí.

Theo nhà cung cấp dữ liệu CDR.fyi, cho đến nay, các doanh nghiệp trên toàn cầu đã đồng ý mua các tín chỉ carbon tương đương với hơn 700.000 tấn carbon thu giữ từ khí quyển từ Climeworks và các công ty khác. Các nhà khoa học ước tính cần phải loại bỏ hàng tỉ tấn CO2 mỗi năm từ khí quyển vào giữa thế kỷ này để tránh những tác động tồi tệ nhất của tình trạng nóng lên toàn cầu.

Chánh Tài

(KTSG Online /Theo WSJ, CNBC)