Ashui.com

Giảm tắc đường còn liên quan đến rất nhiều lĩnh vực (thuộc các ban, ngành khác) ngoài “tầm tay” ngành giao thông vận tải và cảnh sát giao thông (thuộc lực lượng công an).

Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược?

Cách đây 2 năm, có người đặt câu hỏi: Bao giờ mới hết tắc đường 2 thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM), Hà Nội? Và lãnh đạo ngành giao thông vận tải (GTVT) lúc bấy giờ đã trả lời: Độ 10-15 năm nữa.

Tôi cho rằng người đặt câu hỏi này có phần ảo tưởng. Còn người trả lời như vậy cũng chủ quan. Đặc biệt từ năm 2009, Giám đốc Sở Giao thông Công chính Hà Nội có lẽ mới "vớ chân voi đã tưởng cột đình", nên đã hấp tấp tuyên bố "xanh rờn": Với biện pháp "bịt, chặn" giao lộ được phát huy nhân rộng trong năm 2010, sẽ hết tắc đường Thủ đô!

Đến năm nay, 2011, tuyên bố đó đã trở thành ảo vọng.

• Ảnh bên: Giải pháp phân làn đường "bắt cóc bỏ đĩa". (Ảnh: TTO)

Và bây giờ, với việc sốt sắng sẽ sớm cắm biển cấm lưu hành mô tô, xe gắn máy hai bánh trên đường đô thị. Cộng thêm giải pháp phân làn đường "bắt cóc bỏ đĩa": Chỉ chôn một cọc ở giữa đường, cùng một mẩu dải phân cách rất tạm bợ, rồi vẽ mấy vạch sơn lên mặt các tuyến phố (để phân làn đường xe bốn bánh, làn đường xe hai bánh ở Hà Nội)... lãnh đạo ngành GTVT đang chắc chắn như "đinh đóng cột"- cuối năm 2012, ùn tắc giao thông tại hai TP HCM, Hà Nội sẽ giảm. Nếu không giảm được ùn tắc thì mới lạ.

Song lãnh đạo ngành chức năng nói trên đâu có biết: Giảm tắc đường còn liên quan đến rất nhiều lĩnh vực (thuộc các ban, ngành khác) ngoài "tầm tay" ngành GTVT và cảnh sát giao thông (thuộc lực lượng công an).

Thí dụ, trong khi ngành GTVT lao tâm khổ tứ, tìm cách giảm bớt mật độ phương tiện giao thông để tổ chức dòng xe thông suốt trên phố; thì ngành quy hoạch kiến trúc xây dựng, cùng chính quyền địa phương cứ tiếp tục buông lỏng quản lý, cho chèn, cấy, xây cất những biu-đinh (cao ốc), chung cư cao tầng "vô tội vạ", bám sát lòng đường, mặt ngõ vốn đã nhỏ hẹp.

Tức là sai tiêu chuẩn kỹ thuật về chiều cao toà nhà so với bề rộng lòng đường, mặt ngõ. Vi phạm hệ số sử dụng đất, vi phạm quy định về mật độ dân cư, làm cho mật độ phương tiện giao thông gia tăng- quá khả năng thông xe của đường phố... dẫn đến tắc đường. Như thế có khác nào "trống đánh xuôi, kèn thổi ngược".

Thậm chí ngoài xe buýt, một phương tiện giao thông công cộng chủ yếu hiện nay, đến khi các thành phố lớn ở nước ta có thêm những phương tiện giao thông công cộng khác như: Tàu điện bánh lốp, tàu điện ngầm... chúng ta cũng chớ vội "hí hửng" hết tắc đường. Nếu như việc quản lý xã hội, quy hoạch kiến trúc xây dựng, tuyên truyền, giáo dục và tổ chức giao thông... bất cập như hiện nay.

Một kinh nghiệm thực tế ở Thái Lan, từ những năm 1960-1970 đã có đường tầng (đường trên cao) và đến năm 1990 họ xuất hiện tàu điện công cộng. Thế mà mới cách đây ba năm (năm 2008) vẫn thấy người Bangkok đi làm từ sớm tinh mơ. Vì nếu đi muộn sẽ bị tắc đường. Như vậy hơn 45 năm, sau khi có đường trên cao và hơn 15 năm, sau khi có tàu điện công cộng, Bangkok vẫn chưa hết ùn tắc giao thông. 

Giải pháp giao thông và quy hoạch

Ở Việt Nam, các ngành chức năng đang lập đề án sáu tuyến đường trên cao và năm đô thị vệ tinh ở Hà Nội. Còn TP HCM đã xây dựng, dìm hầm Thủ Thiêm (dài 370 m, sâu 12 m) dưới đáy sông Sài Gòn, thuộc tuy-nen (đường hầm) nối từ Quận 1 sang Quận 2 (với tổng chiều dài 1490 m, rộng 33 m). Và đây là những tín hiệu vui để hy vọng sẽ góp phần giảm tắc đường hai TP HCM, Hà Nội.

Nhưng chúng ta, từ các bộ chức năng, đến chính quyền địa phương vẫn rất cần có những định hướng lãnh đạo, chỉ đạo chính xác, cụ thể; đi đôi với việc kiểm tra thực hiện về quản lý xã hội, quy hoạch kiến trúc xây dựng, tuyên truyền, giáo dục và tổ chức giao thông...

Xin nêu kiến nghị góp phần giảm tắc đường hai TP HCM và Hà Nội hiện nay:

Thứ nhất, về quy hoạch kiến trúc xây dựng đô thị, cần hết sức tránh mất cân đối giữa mật độ dân cư với bề rộng đường phố. Dứt khoát chỉ đạo, thực hiện cưỡng chế, phá bỏ toàn bộ các tầng cao ốc xây dựng không có giấy phép (hoặc vượt giấy phép).

Và để hạn chế tình trạng vi phạm trong xây dựng làm ảnh hưởng đến giao thông, xin kiến nghị: Lãnh đạo UBND các phường cần sao tất cả những giấy phép xây dựng (trong địa bàn, lãnh thổ) gửi xuống tổ dân phố, Ban công tác Mặt trận Tổ quốc ở cơ sở để thực hiện chức năng (phối hợp với lực lượng thanh tra xây dựng) theo dõi, giám sát việc xây cất các ngôi nhà, công trình phải đúng với giấy phép xây dựng về số tầng, chiều cao, chiều rộng...

Thứ hai, về quản lý xã hội, quy hoạch kiến trúc xây dựng đô thị vệ tinh ở Hà Nội, TP HCM phải hợp lý, đồng bộ cả về mặt sinh hoạt, dịch vụ ... Sao cho cư dân đô thị vệ tinh không cần thiết thường xuyên, hàng ngày phải đi về khu vực đô thị trung tâm, hạt nhân (nội thành Hà Nội) và ngược lại, để hạn chế mật độ giao thông, giảm tắc đường.

Nguyễn Thành Lập 

[ Chuyên đề : Giao thông đô thị ]