Tiếp theo bài “Để dành Phú Quốc cho thế hệ tương lai quyết định” của TS Phó Đức Tùng phản biện về quy hoạch Phú Quốc với góc nhìn của người làm quy hoạch kiến trúc, tôi xin gửi đến ASHUI những ý kiến từ góc nhìn của người làm du lịch, kinh doanh và đang sống trên đảo.
Trong bài viết “Phú Quốc: Tham vọng quá lớn” của tác giả Sơn Thanh cũng đã chỉ ra được phần nào sự áp đặt phát triển dành cho đảo Phú Quốc hơn là mục tiêu khả thi, thì đến bài viết của TS Phó Đức Tùng cũng đã phản biện rõ hơn những điểm bất khả thi của đề án quy hoạch đảo Phú Quốc tầm nhìn 2030. Với kinh nghiệm làm việc tại đảo, am hiểu văn hóa xã hội đảo và theo dõi sát những diễn biến về quy hoạch đảo Phú Quốc, tôi cũng muốn khẳng định thêm những mục tiêu dành cho Phú Quốc là “nhiệm vụ bất khả thi”.
Quy hoạch Phú Quốc – Làm bản sao hay tìm Sự khác biệt?
Nhìn vào mục tiêu phát triển và ý tưởng quy hoạch đảo Phú Quốc đến giai đoạn 2030 ta thấy rõ ý muốn phát triển Phú Quốc nhanh chóng để cạnh tranh với các tên tuổi “sừng sỏ” trong khu vực, cụ thể là cạnh tranh về tầm du lịch quốc tế với Phuket (Thái Lan) và Bali (Indonesia), cạnh tranh trở thành trung tâm kinh tế tài chính tầm cỡ Singapore … đó thật sự là những mục tiêu không tưởng nôm na giống như kiểu đặt mục tiêu đội tuyển bóng đá Việt Nam phải tham dự World Cup năm 2030. Chúng ta rõ ràng cố gắng tạo ra một bản sao tập hợp những cái nhất của nhiều nước trong khu vực để thổi vào bản quy hoạch đảo Phú Quốc, từ đó chúng ta chính xác là đang chạy theo để đuổi kịp những thành tựu mà láng giềng đạt được hơn là cạnh tranh. Nếu làm được thì đến đó lại tiếp tục phải chạy theo vì họ đã đi xa hơn nữa rồi. Với những dự án hoành tráng về số lượng như sân Golf hay Casino tại Phú Quốc nếu có thì chúng ta vẫn chỉ đang đi lại con đường mà khu vực đã làm, liệu ta có làm tốt như họ chứ đừng nói hơn họ? Tôi đặt ra câu hỏi: Phuket có cái Casino nào đâu mà khách quốc tế vẫn đến ào ào và đâu phải ai đi du lịch cũng muốn đến sân Golf?
Rõ ràng, thế giới cần một câu chuyện khác ở Phú Quốc!
Với quan điểm cá nhân, tôi đề nghị cần tổ chức phản biện ở nhiều lĩnh vực để cùng thống nhất đưa ra chiến lược tạo nên khác biệt riêng cho thương hiệu Phú Quốc, dựa trên những nền tảng đang sẵn có (thiên nhiên, văn hóa) kết hợp với dịch vụ sẽ đầu tư trong tương lai (hạ tầng, dịch vụ, công nghệ) … từ định hướng thương hiệu khác biệt này, chúng ta mới đưa quy hoạch hạ tầng, phân khu chức năng, dịch vụ cụ thể để đáp ứng cho mục tiêu này. Thông điệp khác biệt rõ ràng thì việc quảng bá đảo Phú Quốc thành thương hiệu quốc tế dễ dàng hơn rất nhiều so với nhiều mục tiêu to lớn mà lúc nhìn lại mới không thấy cái nào đủ mạnh để đem ra khoe với thế giới.
Phú Quốc là hòn đảo sinh thái tuyệt vời nên mục tiêu phát triển du lịch là không thể xem nhẹ mà phải đặt lên hàng đầu, các mục tiêu khác chỉ là thứ yếu. Tập trung đưa ra chiến lược khác biệt cho du lịch Phú Quốc rồi kéo theo đầu tư phát triển hạ tầng cho ngành du lịch và đầu tư phát triển nhân sự phục vụ cho ngành du lịch. Khi du lịch đã là thế mạnh thì số lượng dân cư di đến, người có chuyên môn về du lịch cũng sẽ đến từ đó tạo đà phát triển dân số cho Phú Quốc và có thể đầu tư những đô thị dân cư lớn hơn, tạo ra nhiều tiện ích kết hợp giữa dân cư địa phương và khách du lịch. Như vậy, chỉ cần đề ra một mục tiêu phát triển du lịch Phú Quốc tầm cỡ khu vực và đề ra chiến lược khác biệt cho mục tiêu này thì chúng ta cũng đã có thể xây dựng Phú Quốc lớn mạnh rồi.
Kiên quyết dành không gian cho biển
Với các dự án đã cấp phép hiện tại trong 10 năm nữa người dân Phú Quốc thực trang sẽ diễn ra là dân đảo mà không có biển để tắm, chạy xe trên đường thì chỉ toàn thấy nóc nhà, khi đó học lại bài học đã được Phan Thiết và Đà Nẵng rút kinh nghiệm. Chúng ta cần kiên quyết đưa các dự án về phía trong của biển, không gian từ mép nước trở vào 100m phải thuộc về người dân, áp dụng khẩu hiệu “không sát biển nhưng ai cũng có biển”, chỉ nên dành một vài khu vực có bãi biển diện tích nhỏ để cấp cho các dự án đại resort, bắt buộc khi cấp đất có bãi biển thì phải là resort 5 sao, không được để tình trạng “kế hoạch nhỏ”, “resort mini” như hiện tại leo thang xé nát bãi biển. Ngoài ra còn tính tới phương án hạn chế ảnh hưởng của mực nước biển dân cao do biến đổi khí hậu. Khai thác biển phải cả về diện tích bãi biển, trên mặt nước và không gian hướng biển như thế mới đạt được hiệu quả tối đa lợi ích kinh tế.
Đừng bán lúa non
Có sự nóng vội trong việc mời gọi đầu tư nên Phú Quốc đã gặp tình trạng gặp quy hoạch của các nhà đầu cơ chiếm chổ để dành. Nhìn lại những mức giá đền bù giải tỏa của chính quyền địa phương áp dụng cho các nhà đầu tư thực sự quá bèo bọt, có chỗ thấp thì 50.000đ/m2, cao thì cũng chỉ 540.000đ/m2 đất biển, người dân có công canh tác bao năm sống bám biển chỉ nhận được số tiền ít ỏi và phải dành đất lại cho nhà đầu cơ, rồi mai đây khi những resort mọc lên các nhà đầu cơ này bán biệt thự với giá 50.000.000đ/m2 là chuyện nhỏ, gấp hàng trăm lần số tiền họ bỏ ra để quy hoạch. Chính quyền tỉnh vừa tốn ngân sách để quy hoạch , tốn tiền tổ chức mời gọi đầu tư nhưng số tiền thu lại quá ít, rồi còn phải miễn giảm thuế đủ thứ, khi dự án làm xây xong, bán xong thì lúc đó địa phương chẳng còn thu được gì, có thể nói là làm sẵn cho người ta đến ăn, bán lúa non.
Còn rất nhiều điều mà tôi muốn đưa ra để xây dựng cho sự phát triển Phú Quốc nhưng không chỉ gói gọn một bài viết, tôi luôn sẵn sàng tham gia đóng góp và phản biện để Phú Quốc có thể trở thành đảo ngọc thật sự.
Nguyễn Thành Luân
- Tiêu đề bài viết do Ashui.com đặt
