Như đã đưa tin, Thủ tướng Chính phủ vừa chỉ đạo các bộ và UBND 5 thành phố trực thuộc trung ương (Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ) tập trung triển khai đề án thí điểm cung cấp dịch vụ xe đạp công cộng. Có thể nói với Việt Nam, xe đạp công cộng vẫn là điều hết sức mới mẻ, nhưng trên thế giới dịch vụ này đã phát triển mạnh mẽ, với hàng loạt thành phố được đánh giá có hệ thống xe đạp công cộng thuộc hàng tốt nhất.
1. Hàng Châu, Trung Quốc
Dịch vụ xe đạp công cộng ở Hàng Châu được triển khai từ năm 2008, với 2.965 trạm cung cấp dịch vụ và 67.750 xe đạp trong hệ thống. Cư dân thành phố và khách du lịch chỉ cần đặt cọc 200 NDT (33 USD) là đã có thể sử dụng xe trong 1 giờ để ngắm khung cảnh đẹp đẽ của thành phố. Giờ sử dụng xe đầu tiên không thu phí. Mỗi giờ tiếp theo chỉ tốn kém có 0,15 USD. Đó là lý do vì sao mỗi ngày có tới 250.000 người sử dụng dịch vụ xe đạp công cộng của Hàng Châu.
Chương trình xe đạp công cộng ở Hàng Châu thu hút tới 250.000 người sử dụng mỗi ngày.
2. Paris, Pháp
Hệ thống xe đạp công cộng ở Paris ra đời năm 2007, có 1.751 trạm cung cấp dịch vụ và 23.900 xe đạp. Công ty Vélib’ ở Paris hiện giống như ngôi sao trong thế giới xe đạp công cộng. Người dùng sẽ không phải trả phí cho nửa giờ sử dụng đầu tiên. Cả ngày dùng xe cũng chỉ tiêu tốn có 1,70 euro.
Bởi mạng lưới dịch vụ của Vélib’ phủ khắp thành phố với trung bình 50 trạm trên mỗi dặm vuông nên xe của công ty được cả dân địa phương lẫn du khách thường xuyên sử dụng. Trung bình mỗi ngày có tới 110.000 người sử dụng xe đạp Vélib’.
3. Vũ Hán, Trung Quốc
Trong khi châu Âu có công đưa hoạt động chia sẻ xe đạp vào thế kỷ 21, Trung Quốc lại là nước dẫn đầu thế giới trong việc sử dụng xe đạp công cộng, ít nhất là về số lượng. Vũ Hán là nơi có chương trình xe đạp công cộng lớn nhất thế giới. Hệ thống chia sẻ xe đạp ở đây đi vào hoạt động trong năm 2009 với 1.318 điểm cung cấp dịch vụ và khoảng 90.000 xe. Điều đặc biệt hấp dẫn là người ta có thể sử dụng xe đạp công cộng tại đây thoải mái mà không phải trả một đồng tiền phí nào.
4. Changwon, Hàn Quốc
Trung Quốc không phải là nước châu Á duy nhất có dịch vụ xe đạp công cộng phát triển. Changwon của đã triển khai chương trình xe đạp công cộng NUBIJA của họ từ năm 2010, trong kế hoạch biến thành phố trở thành một trong những đô thị xanh, sạch nhất Hàn Quốc. Thành phố giờ có 230 trạm cung cấp dịch vụ, với 4.600 xe.
Cư dân đã rất thích thú sử dụng NUBIJA vì xe đạp ở thành phố có làn đường riêng. Ngoài ra, mức phí dùng xe đạp công cộng ở đây hết sức rẻ, chỉ 8 USD mỗi năm và 1 USD cho cả ngày sử dụng. Những ai sử dụng xe trong 2 giờ đầu tiên không phải trả phí. Changwon hiện đã có kế hoạch gắn thêm các thiết bị sạc điện thoại thông minh vào xe để tăng sự tiện lợi cho người sử dụng.
5. Lyon, Pháp
Trước khi Paris triển khai xe đạp công cộng, thành phố Lyon của Pháp đã cung cấp dịch vụ chia sẻ xe đạp Vélo’v (2005). Đây cũng là hệ thống xe đạp công cộng hiện đại đầu tiên của thế giới, được trang bị thẻ thông minh, thiết bị theo dõi sử dụng định vị vệ tinh GPS và các ki-ốt quản lý xe sử dụng công nghệ cao.
Hệ thống có 345 trạm thu phí, với gần 4.000 xe. Người dùng xe trong 30 phút đầu tiên không phải trả phí. Những ai bỏ ra 33,20 USD để đăng ký sử dụng dịch vụ cả năm sẽ chỉ phải trả một khoản tiền rất thấp cho các giờ sử dụng tiếp theo. Việc Vélo’v đăng thông tin quảng cáo trên các xe đạp công cộng của họ đã giúp hệ thống sống rất khỏe và trở thành hình mẫu để nhiều thành phố châu Âu khác học theo.
6. Barcelona, Tây Ban Nha
Chương trình xe đạp công cộng Bicing của Barcelona khi ra đời vào năm 2007 đã có những tác động hết sức đặc biệt. Từ quy mô tương đối nhỏ ban đầu, chương trình đã tăng gấp 4 lần kích cỡ chỉ sau 1 năm và thành công của nó tạo ra một làn sóng “ăn theo” khổng lồ. Hiện Tây Ban Nha có 132 chương trình chia sẻ xe đạp, nhiều nhất thế giới.
Bicing có 420 trạm cung cấp dịch vụ và 6.000 xe đạp. Người dùng xe chỉ phải trả khoản phí khoảng 61,93 USD mỗi năm. Nhược điểm của chương trình này là chỉ có dân bản địa mới được sử dụng xe, trong khi du khách bị cấm ngặt. Ngoài ra người dùng dịch vụ buộc phải đăng ký thuê xe trong vòng 1 năm và họ không được lựa chọn thời gian sử dụng ngắn hơn.
7. Montreal, Canada
Chương trình xe đạp công cộng hoạt động theo mùa mang tên Bixi của Montreal ra đời trong năm 2009 và trông có vẻ nhỏ bé nếu so với Trung Quốc và Paris. Nhưng trước khi chương trình Citi Bike xuất hiện, Bixi đã là hệ thống chia sẻ xe đạp lớn nhất Bắc Mỹ.
Bixi giờ có 450 trạm cung cấp dịch vụ, với 5.120 xe và sử dụng công nghệ module đặc biệt, đã được các thành phố Boston, London, Washington và New York học theo. Đây là chương trình xe đạp công cộng được ưa thích nhất tại Bắc Mỹ, dù có phí sử dụng khá cao (81,02 USD mỗi năm và 6,87 USD mỗi ngày). Nhược điểm của Bixi là nó chỉ bao phủ một phần nhỏ của Montreal, một thành phố nổi tiếng yêu xe đạp.
8. Tel Aviv, Israel
Có thể do sở hữu khí hậu tuyệt vời của vùng Địa Trung Hải và cảnh đẹp của một đô thị nằm ven biển mà Tel Aviv cũng là thành phố đầu tiên ở Trung Đông có chương trình xe đạp công cộng. Hệ thống chia sẻ xe đạp Tel-O-Fun ở đây, khi ra đời vào năm 2011 còn thuộc loại lớn nhất khu vực với 171 trạm cung cấp dịch vụ và 2.000 xe. Phí sử dụng dịch vụ Tel-O-Fun là 77,27 USD mỗi năm và 4,69 USD mỗi ngày.
9. Brussels, Bỉ
Hệ thống được triển khai vào năm 2009, hiện có 305 trạm cung cấp dịch vụ với 3.700 xe. Điều đáng chú ý là khi mới đi vào hoạt động hồi năm 2009, chương trình mang tên Cyclocity đã không thành công như người ta tưởng, bởi có quá ít trạm cung cấp dịch vụ và ít người sử dụng.
Được tái khởi động sau đó với tên Villo! hệ thống mới giờ hoạt động hiệu quả hơn nhiều. Nó được quản lý qua trang web Where’s My Villo? do cư dân thành phố điều hành. Họ sẽ theo dõi xem những chiếc xe đang ở đâu và còn bao nhiêu xe tại mỗi trạm, bên cạnh việc gây sức ép buộc nhà điều hành dịch vụ, công ty quảng cáo JCDecaux, phải liên tục cải thiện hệ thống. Người dùng xe của Villo! phải trả phí 42,65 USD mỗi năm/2,13 USD mỗi ngày.
10. Warsaw, Ba Lan
Năm 2012, thủ đô Warsaw của Ba Lan đã đẩy Đông Âu vào cuộc chơi cung cấp dịch vụ xe đạp công cộng, khi triển khai chương trình Veturilo. Không giống nhiều chương trình khác, Veturilo không phân hạng thành viên sử dụng hệ thống. Người dùng chỉ phải trả phí 1 lần khoảng 3 USD là được quyền ghi danh sử dụng xe của chương trình. Sau khi ghi danh, họ sẽ chỉ phải trả 1 USD để dùng xe trong 2 giờ đồng hồ. Chừng đó thời gian là đủ để cho du khách khám phá thoải mái thành phố lịch sử này mà không tốn kém gì nhiều.
Sau 2 giờ đầu tiên, mỗi 20 phút sử dụng tiếp theo người dùng sẽ phải trả một khoản phí tăng thêm. Chương trình hiện có 125 trạm dịch vụ và 2.500 xe đạp.
Tường Linh – ảnh: Ashui.com (st)
