Hiện nay thủ đô Hà Nội đang đối mặt với những vấn đề về kiến trúc rất đặc thù so với các thành phố lớn ở Châu Âu. Đối với những thành phố tại các đất nước đang phát triển và đô thị lâu đời trong nhiều nền kinh tế đang gặp khó khăn, giải pháp tối ưu nhất là mở rộng không gian, tận dụng các nguồn lực thưc tế đã có và óc tưởng tượng tự do.
Quy hoạch đô thị, như chúng ta đã biết, là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn khi nhiều dự án trở nên lỗi thời thậm chí trước khi được áp dụng. Nếu nghĩ đến những vấn đề cụ thể tại một thành phố như Hà Nội, ta sẽ nhận thấy những gì mình cần là một giải pháp thật sự sáng tạo và phải mang tính thực tế cao.
Dự án quy hoạch thành phố trung tâm Madrid đã được hoàn thiện nhằm mục đích tìm ra lời giải đáp cho bài toán hóc búa như vậy. Ngay từ những phút đầu tiên chúng tôi hiểu rằng cách duy nhất để thành công là tìm một cái đích 40, 50 năm về sau và phân tích những vấn đề cụ thể bên trong cách nhìn đó.
Chúng tôi tin rằng cách duy nhất để giải quyết vấn đề hiện tại là xây dựng những mô hình nhiều khả năng sẽ thành hiện thực trong tương lai. Khi suy nghĩ theo cách này, ta có thể liên kết nhiều yếu tố như biến động kinh tế, sự thay đổi của kết cấu xã hội và các vấn đề khác xuất phát từ môi trường bên ngoài. Bên cạnh đó, góc nhìn này cần được suy xét dưới một khía cạnh khác. Chúng ta cần lưu ý tới những hệ quả xuất phát những quyết định của mình và sự ảnh hưởng của chúng tới cân bằng chung tại các địa phương nơi ta áp dụng mô hình.
Hiện nay dưới tác động của toàn cầu hóa, các vấn đề mang tính địa phương không còn, tất cả những bài toán đô thị cần phải được xuy sét trong tổng thể phát triển của cả quốc gia, khu vực và thế giới.
Trong Dự án Quy hoạch thành phố trung tâm Madrid, chúng tôi đề xuất nhiều phương án và công thức như đã được ghi lại trong bài báo này. Trong những nền kinh tế tự do, công cụ tốt nhất là thị trường, tuy nhiên chúng ta không bao giờ được phép quên vai trò quan trọng của các cơ quan Nhà nước sở tại. Chúng ta nên tìm cách đơn giản hóa những can thiệp này mở đường cho các dự án phi lợi nhuận nghiên cứu và thử nghiệm những phương án kiến trúc mới.
Quy hoạch đô thị Hà Nội cần đề xuất những mô hình kiến trúc mới giúp thành phố trở nên dễ quản lý hơn đối với chính quyền sở tại. Những hỗ trợ từ khu vực tư nhân được khuyến khích bởi lợi ích chính đáng cho các nhà đầu tư tại khu vực chưa phát triển về mặt thương mại cũng là một mô hình nên tham khảo.
Hà Nội là một thành phố với kiến trúc đặc biệt liên quan mật thiết tới lịch sử phong kiến và giai đoạn thực dân. Một trong những nét đẹp đặc trưng nhất ở Hà Nội là kiến cấu nhiều lớp – Kiến trúc Việt Nam cùng những đường nét kiến trúc Pháp thực sự là một kết hợp vô cùng thú vị. Thành phố này từ xưa rộng rãi hơn với mật độ dân cư không quá đông đúc, tuy nhiên với đà phát triển mạnh mẽ của xã hội, thành phố phải đối mặt với nhiều vấn đề như hệ thống giao thông hay giá thành nhà đất. Một Hà Nội hiện đại với mật độ dân số lớn và những kết cấu giao thông phức tạp có thể trở thành hiện thực.
Tuy nhiên, thử thách lớn nhất đối với thành phố hiện đại hóa, chính là việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và lịch sử. Trong tương lai hình tượng của những thành phố hiện đại hóa sẽ được thể hiện qua những công trình kiến trúc làm điểm nhấn. Chính quyền địa phương đã đưa ra nhiều phương án thú vị kết hợp giữa những công trình kiến trúc hiện đại với các công trình đang tồn tại mang giá trị lịch sử. [từ những năm 60-70] Tôi đã quan sát thấy nhiều công trình mang phong cách Le Corbusier , ảnh hưởng của kiến trúc Meyer và Bauhaus quanh thành phố.
(Ảnh: VuTuantv)
Tập hợp các kiến trúc có sẵn cần được xây dựng với những giải pháp mới. Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại có thể trở nên vô cùng giá trị đứng từ góc độ đầu tư cho ngành du lịch.
Cải thiện hệ thống giao thông và đầu tư vào công tác truyền thông quảng bá sẽ thay đổi được hình ảnh của thành phố Hà Nội và có thể đưa Hà Nội trở thành thành phố hấp dẫn nhất đối với khách thập phương và người bản xứ.
Công nghệ cao và những cấu trúc xã hội mới cần được đưa vào trong quy hoạch của thành phố, mật độ và không gian thành phố ngày nay khó có thể kiểm soát nếu không có khoa học kỹ thuật. Mô hình điều khiển bằng vi tính là đặc điểm nổi trôi của đô thị hóa hiện nay. Chúng ta cần xây dựng những mạng lưới thông tin rộng lớn điều khiển không gian và chuyển động trong thành phố. Trường hợp giao thông Hà Nội chỉ có thể được cải thiện nhờ công nghệ xử lí bằng vi tính. Điểm cho thuê xe đạp và sử dụng các phương tiện công cộng thuận tiện cho khoảng cách vừa phải có thể giảm bớt hàng triệu lượt di chuyển xe máy. Đường phố thông thoáng hơn có thể tạo điều kiện nâng cấp hệ thống giao thông. Phương pháp này có khả năng cao giúp giảm thời gian tham gia giao thông và giảm chi phí xây dựng trong tương lai dài hạn.
Hà Nội cần nhiều cực và nút giao thông liên thông bởi một hệ thống giao thông cao tốc. Những đô thị nhỏ trong thành phố không thể tồn tại nếu không có hệ thống giao thông như vậy. Hà Nội có cấu trúc không gian tự nhiên vô cùng đẹp với nhiều hồ và diện tích mặt nước lớn. Tất cả những can thiệp về đô thị cần nhận ra thực tế này và sử dụng chúng như một thành tố quyết định.
Những thành phố của tương lai được xây dựng dựa trên những dự án hiện tại. Những vấn đề cũ cần được giải quyết bằng những phương pháp mới coi trọng vai trò của cấu trúc xã hội. Một mục tiêu phù hợp cho đô thị hóa là khuyến khích người dân tự hào về không gian và khu vực sống của mình. Để có được điều đó chúng ta cần xây dựng hệ thống hồ sơ đô thị địa phương. Hiện nay Hà Nội đã đủ lớn để chủ ý tới vấn đề tương tác nhiều đô thị trong một thành phố lớn.
Những nhà phát triển đang xây dựng một kiểu kiến trúc duy nhất làm bão hòa không gian kiến trúc với rất ít tham vọng. Hà Nội cần một giải pháp kiến trúc tổng thể hơn. Tương lai cần phải trở về hiện tại và tự do phát triển tư duy sáng tạo. Thực tế đi cùng với ước mơ là công cụ tốt nhất mà chúng ta có.
KTS Salvador Perez Arroyo – Chủ tịch Salvador Pérez Arroyo (Sdesign) và cộng sự
 Salvador Perez Arroyo là một kiến trúc sư và cũng là một nhà quy hoạch đô thị nổi tiếng trên thế giới. Ông đang giảng dạy tại các trường đại học uy tín nhất ở châu Âu và đã từng tham ra thiết kế nhiều dự án nổi tiếng ở Tây Ban Nha, Ý, Qatar , đảo Ca-ri-bê, v.v…
Một trong những dự án quy hoạch được thực hiện bởi Salvador Perez Arroyo là dự án quy hoạch cho thành phố Madrid tương lai. Thành phố Madrid có dân số sống trong nội thành khoảng 2 triệu người và dân số sống ở ngoại thành là hơn 3 triệu người. Phương án quy hoạch này, KTS Salvador đã tham gia thiết kế cùng hai kiến trúc sư rất nổi tiếng là JM Eizquiaga và J. Herreros cùng với sự cộng tác của một đội ngũ kiến trúc sư và nhà các quy hoạch để cho ra đời phương án quy hoạch hoàn hảo nhất cho thủ đô Madrid trong tương lai. Các nhà thiết kế đã tính toán và nhìn trước được quy hoạch cho thành phố này trong 50 năm nữa. Trong dự án này, nhóm kiến trúc sư ba người cùng làm việc với nhau dựa trên những kinh nghiệm thực tế của mình, và những ý tưởng về sự phát triển của thành phố để cho ra các loại hình kiến trúc mới và các giải pháp quy hoạch mới. Nhóm tác giả đã tạo ra các khu vực rìa dẫn vào đô thị như những trung tâm công cộng có mật độ xây dựng cao và có tất cả các loại hình dịch vụ như : văn phòng, bãi đỗ xe, nhà hàng, trường học… Việc tập trung các công trình công cộng ở khu vực rìa đô thị sẽ giúp tránh được sự ùn tắc giao thông trong lòng đô thị. Các phương án giải quyết về vấn đề lưu lượng xe Container lưu thông trong thành phố là rất quan trọng, các khu vực chính sẽ bị ô nhiêm và ùn tắc dẫn đến sự tốn kém về năng lượng bởi lí do ùn tắc giao thông do các xe container lớn tham gia vào những đoạn giao thông nhỏ. Điều này có thể giải quyết bằng cách cho phép các chủ đầu tư của những công trình lớn được xây dựng với các khu để xe lớn,ngoài ra cần phát triển thêm các khu để xe công công với diện tích lớn như công viên… Ý tưởng quy hoạch này mang tên là “Những ngón tay xanh”. Ý tưởng này được hình thành bởi việc tạo ra một hệ thông giao thông sinh thái dành cho xe đạp, xe hơi và người đi bộ trên tất cả các con đường của thành phố.. Ở đây các tác giả đã xác định được chiều cao tối đa cho phép của các tòa nhà… Trong các khu vực này có các con đường dành riêng cho ô tô và các không gian công cộng được tổ chức trong các khu dân cư nằm giữa thành phố. Các khu vực này được kết nối bởi các đường vành đai. Họ đã tạo ra hệ thống các điểm nút giao thông. Mọi người kết nối bằng hệ thống Internet trên điện thoại di động. Từ đó, họ sẽ được chỉ dẫn cụ thể về đường đi. Ở đây người ta đã quy hoạch để tạo ra mô hình kim tự tháp về mức sống cho người dân trong thành phố. Những khách du lịch và những người dân trong trung tâm thành phố sẽ có mức chi phí sinh hoạt cao hơn rất nhiều lần so với những người sống ở ngoại vi thành phố. Ý tưởng cuối cùng là hình thành nên những điểm chiến lược cho các nhà đầu tư trong thành phố. Xây dựng các tòa nhà trọng điểm với một hình thức kiến trúc mới và gắn liền với công nghệ hiện đại. |
