Để tiết kiệm ngân sách, chính quyền thành phố Arnhem đã chọn giải pháp thu hồi 650 thùng rác công cộng đặt trên đường phố nhằm giảm bớt chi phí thu gom rác. Song song đó, người dân sẽ được cung cấp một ứng dụng mới trên điện thoại di động để báo cho chính quyền biết khi thấy nơi đâu có rác vứt bừa bãi không đúng nơi quy định. Arnhem là một đô thị thuộc tỉnh Gelderland nằm ở phía đông Hà Lan. Đô thị này cũng là tỉnh lỵ của tỉnh Gelderland.
Thùng rác công cộng tại thủ đô Amsterdam
Tiết kiệm 25 triệu euro/năm
Trong một chiếc thùng rác đặt cạnh bờ kênh, chỉ có một vỏ lon bia được ép dẹp một cách cẩn thận. Khách bộ hành rảo bước qua đây, tại ngoại vi khu phố Malburgen thuộc tỉnh lỵ Arnhem, để nhìn ngắm dòng sông Rhin thơ mộng, hầu như không vứt rác ra đường phố. Có chăng, thỉnh thoảng chỉ là vài mảnh giấy gói kẹo của trẻ con vứt dưới các băng ghế đá cạnh bờ sông.
Thùng rác công cộng tại đây có màu xanh thẫm, và nếu như một ai đó từ nơi khác đến chưa biết được công dụng của nó thì, không sao, bên trên thùng có vẽ một hình minh họa: một người đang vứt một mảnh giấy vào thùng! Tất cả những điều này nói lên rằng chính quyền thành phố luôn tạo điều kiện tốt nhất để mỗi cư dân nơi đây tuân thủ các quy định về bảo đảm vê sinh và mỹ quan chung. Song, không bao lâu nữa, mọi chuyện sẽ thay đổi. Tỉnh lỵ Arnhem đang lên kế hoạch tiết kiệm ngân sách bằng cách dỡ bỏ phân nữa số thùng rác công cộng hiện có tại đây, bắt đầu từ năm 2012. Nói cụ thể, đó sẽ là 650 trên tổng số 1.300 thùng rác hiện hữu.
Đúng là đến khi đó, ban lãnh đạo chính quyền Arnhem lo ngại rằng số lượng rác chưa được thu gom trên đường phố sẽ tăng lên gấp đôi, song họ cũng phải nhường bước trước quyết tâm của hội đồng thành phố. Hội đồng vốn hài lòng với suy nghĩ rằng chẳng thà có một thành phố “kém sạch sẽ hơn” thay vì thắt lưng buộc bụng với trường đại học ở đây, với các hoạt động cổ vũ việc bảo vệ môi trường hay những khoản trợ cấp dành cho người có thu nhập thấp. Thế là, chính quyền địa phương tại Arnhem đã phải đối mặt với những chọn lựa khó khăn, nhưng ai cũng biết rằng, tại Arnhem này, chi phí cho việc thu gom rác là một khoản tiền bỏ ra không nhỏ.
Thùng rác công cộng tại phố Malburgen thuộc khu đô thị Arnhem, tỉnh Gelderland
Phó chủ tịch Arnhem phụ trách các vấn đề về quy hoạch, môi trường và đất đai, bà Margreet van Gastel, nói: “Tôi hoàn toàn chia sẽ quan điểm trên”. Nữ chính trị gia thuộc đảng VVD (đảng Tự do), cũng thấy rằng biện pháp cắt giảm chi tiêu cho việc dọn dẹp đường phố nói trên cũng là cơ hội để cổ động “tính tự chủ của người dân”, và là một trong những phương cách để “mang đất nước Hà Lan đến tận tay từng công dân của mình”. Bà lập luận: “Thật không thể hiểu nổi khi bạn lại vứt rác bừa bãi ra đường phố rồi ngồi chờ người khác đến hốt rác đó đi giùm bạn. Khi đó, bạn đang sống theo kiểu nào đây tại thành phố này?”.
Giới khoa học cũng đã tổ chức nhiều loại hình nghiên cứu thực địa và chính quyền cũng đã ban hành nhiều chỉ thị về việc đặt thùng rác công cộng trên đường phố, ví dụ như một hướng dẫn quy định 26 vị trí khác nhau cần có thùng rác công cộng, trong đó “vị trí số 6B” là tuyến đường từ trường học đến cửa hiệu tạp hóa, nơi mà học sinh thường đi lại để mua bánh kẹo trong giờ ra chơi. Nơi đây được khuyến cáo rằng nên đặt thùng rác công cộng cách nhau 25 m. Sắp tới, việc giảm bớt số lượng thùng rác tại Arnhem không dựa trên một công thức tính toán nào cả, tuy nhiên, bà Margreet van Gastel muốn rằng “không nên hạ thấp hơn ngưỡng này” và trên hết, rằng “tôi hi vọng biện pháp nói trên sẽ khiến người dân phải suy nghĩ và ý thức hơn”. Cũng theo bà, những ai có ý thức tự quét dọn khu vực đường phố chung quanh nhà mình sẽ rất xứng đáng được khen thưởng và động viên kịp thời.
Việc giảm bớt đi 650 thùng rác công cộng tại Arnhem đồng nghĩa với việc chính quyền không phải chi tiền cho việc thu gom rác tại những nơi đó nữa, và sẽ giúp tiết kiệm được 25 triệu euro/năm trong ngân sách địa phương. Bởi, dịch vụ thu gom rác công cộng sẽ phải chịu giảm kinh phí 460.000 euro/năm.
Thu gom rác trên kênh rạch tại thủ đô Amsterdam
Nhắn tin báo địa điểm tồn đọng rác
Ngoài biện pháp trên, Arnhem cũng sẽ quyết định không quét dọn đường phố thường xuyên như hiện nay và các khu vực vệ sinh dành riêng cho chó và thú nuôi trong thành phố cũng sẽ không còn được chính quyền đảm trách quét dọn nữa.
Và để huy động người dân cùng tham gia công tác bảo đảm vệ sinh đường phố, Arnhem đang nghiên cứu triển khai rộng khắp thành tựu của công nghệ hiện đại. Người dân sẽ được cài đặt vào điện thoại di động của mình một ứng dụng mới giúp họ thông báo ngay cho chính quyền biết nơi nào có rác thải tồn đọng chưa được thu gom, thông qua một tin nhắn và một bức ảnh chụp hiện trường. Ứng dụng này do tổ chức Earth Cleaner triển khai và có hiệu lực trên cả nước Hà Lan từ ngày 15/6/2011. Hãng IBM sẽ giúp cài đặt miễn phí cho người dân.
Gerrit Koops, người khởi xướng dự án trên, giải thích: “Nếu như ai cũng quan tâm đến việc bảo đảm vệ sinh đường phố và tự nhặt rác thì chúng ta không còn cần phải có đội ngũ nhân viên vệ sinh đi vòng vòng thành phố mỗi ngày để lấy rác nữa”.
Và đặc biệt hơn hết, ứng dụng trên điện thoại di động này cũng đã tính đến những tình huống “láu lỉnh” của người dân, và thông qua đó, chính quyền cố gắng tuyên truyền đến họ một ý thức tốt hơn trong việc làm trong sạch môi trường sống. Đã có một “gã” nào đó gửi tin nhắn đến chính quyền thành phố với bức ảnh chụp một vỏ lon nước ngọt nằm lăn lóc trên vệ đường, thế là anh ta đã nhận được câu trả lời nghiêm túc: “Cảm ơn ông/bà đã thông báo điều này, nhưng lần sau, xin ông/bà vui lòng tự mình thu nhặt mẫu rác đó. Trân trọng”.
Cao Điều (theo De Volkskrant)
