Đẩy mạnh sản xuất và sử dụng gạch không nung là mục tiêu lớn, tạo tính bền vững và thế mạnh trong ngành xây dựng với những tính năng vượt trội. Dần hạn chế sản xuất và sử dụng gạch nung phù hợp với các quy định của Chính phủ để khai thác tiềm năng, lợi thế của tỉnh, tiết kiệm tài nguyên, giảm ô nhiễm môi trường, đáp ứng nhu cầu của thị trường VLXD, đem lại hiệu quả kinh tế chung cho toàn xã hội.
Gạch nung là một trong những loại VLXD được sử dụng từ lâu. Tuy nhiên, nhu cầu thực tiễn và sự cấp bách trong vấn đề bảo vệ môi trường, gìn giữ tài nguyên, gạch nung đã bộc lộ những hạn chế tiêu tốn tài nguyên đất sét ruộng có giá trị canh tác nông nghiệp cao; tiêu tốn than là tài nguyên không thể tái tạo; khả năng cách nhiệt không cao dẫn tới tiêu tốn nhiều năng lượng để làm mát và sưởi ấm; kích thước viên gạch nhỏ nên khi xây tốn vữa, tốn công và tốn thời gian.
Thực hiện chủ trương của Chính phủ phát triển vật liệu không nung đến năm 2020 và Thông tư số 09/2012/TT-BXD ngày 28/11/2012 của Bộ Xây dựng quy định; Đối với các công trình xây dựng đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước, tại các đô thị loại 3 trở lên phải sử dụng 100% vật liệu xây không nung kể từ ngày 15/1/2013. Tại các khu vực còn lại phải sử dụng tối thiểu 50% vật liệu xây không nung kể từ ngày 15/1/2013, sau năm 2015 phải sử dụng 100%; Đối với các công trình xây dựng từ 9 tầng trở lên không phân biệt nguồn vốn, từ nay đến năm 2015 phải sử dụng tối thiểu 30% và sau năm 2015 phải sử dụng tối thiểu 50% vật liệu xây không nung loại nhẹ trong tổng số vật liệu xây được tính theo thể tích khối xây.
Như vậy, kể từ 15/1/2013, các dự án đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước tại thành phố Đông Hà phải sử dụng 100% vật liệu xây không nung và sau 2015, các dự án đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước trên toàn tỉnh Quảng Trị phải sử dụng 100% vật liệu xây không nung.
Trước nhu cầu thực tế cần đẩy mạnh sản xuất và sử dụng gạch không nung đạt tỷ lệ 30% là khoảng 51 triệu viên QTC, tổng sản lượng gạch xây của tỉnh vào năm 2015 và đạt 55%, là khoảng 138 triệu viên QTC vào năm 2020. Tỉnh Quảng Trị cần tăng cường các giải pháp phát triển gạch không nung, đây là thời cơ vàng để các nhà đầu tư đẩy mạnh phân khúc sản phẩm này đáp ứng yêu cầu cấp bách của xã hội.
Hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã có hai cơ sở sản xuất gạch không nung đó là Cty CP Thiên Tân, Cty Lâm trường Bến Hải và một số đơn vị DN đang tiến hành xây dựng nhà máy sản xuất gạch không nung.
Căn cứ theo nhu cầu của thị trường và tiềm năng vùng nguyên liệu, cùng những định hướng phát triển các loại sản phẩm gạch không nung chủ yếu phân thành 3 nhóm gồm: Gạch xi măng – cốt liệu, gạch đất polymer hóa và bê tông nhẹ. Cả 3 nhóm vật liệu xây không nung trên đều có tiềm năng để phát triển tại Quảng Trị.
Quảng Trị có sản lượng xi măng đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất và trong trường hợp mở rộng sản xuất quy mô lớn, nguồn đá vôi sản xuất xi măng cũng đảm bảo. Đá mạt, bột đá có thể tận dụng từ công nghiệp xay, nghiền đá xây dựng đã có. Nguồn nguyên liệu đất sét đồi, cát và kể cả cát thải từ công nghiệp khai thác titan cũng rất dồi dào.
Tuy nhiên để đưa vật liệu xây không nung đi vào đời sống cần có thời gian và sự vào cuộc quyết liệt từ chính quyền địa phương, tăng cường công tác tuyên truyền những tính năng vượt trội của gạch không nung nhằm đánh tan tâm lý e ngại của người tiêu dùng đối với gạch không nung.
Điều đó, có thể được khắc phục theo thời gian, qua minh chứng của các công trình xây dựng thành công, mà trước hết là các công trình sử dụng vốn đầu tư ngân sách nhà nước bắt buộc sử dụng loại vật liệu này.
Ông Trương Chí Trung, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Trị cho biết: Để đưa vật liệu không nung vào cuộc sống theo đúng lộ trình Chính Phủ quy định thì đối với nhà nước, cần hạn chế cấp phép mới các cơ sở sản xuất gạch nung; thực hiện đầy đủ các chính sách ưu đãi đầu tư đối với sản xuất gạch không nung và các quy định về sử dụng vật liệu xây không nung trong công trình xây dựng.
Đối với nhà đầu tư, lựa chọn dây chuyền sản xuất và công nghệ phù hợp (nên chọn dây chuyền quy mô vừa hoặc nhỏ, công nghệ hiện đại vừa phải, giá thành sản phẩm có tính cạnh tranh).
Tiến độ đầu tư phù hợp: Từ nay đến 2015, đầu tư mới 2÷3 dây chuyền sản xuất gạch xi măng-cốt liệu và gạch đất polymer hóa (tổng công suất 40÷50 triệu viên/năm); giai đoạn 2015÷2020, tăng công suất sản xuất gạch xi măng-cốt liệu và gạch đất polymer hóa lên 80-100 triệu viên/năm, đồng thời nghiên cứu đầu tư 1 nhà máy sản xuất bê tông khí chưng áp.
Thực hiện kiểm định, công bố hợp chuẩn, đẩy mạnh quảng bá tính năng, chất lượng gạch không nung. Riêng đối với các cơ sở sản xuất gạch nung đang hoạt động, cần chủ động điều chỉnh cơ cấu sản phẩm, từng bước tăng tỷ lệ gạch không nung để thích ứng với tình hình mới và đạt hiệu quả cao trong sản xuất.
Hoàn toàn có thể tin tưởng rằng, khi chính quyền cùng chung tay với cộng đồng doanh nghiệp, ngành công nghiệp vật liệu xây không nung của tỉnh sẽ sớm hình thành và phát triển./.
Phan Bảo Hòa (Báo Xây dựng)
