Trong sự nghiệp hành nghề kiến trúc, KTS Hoàng Thúc Hào (giảng viên Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, KTS trưởng Văn phòng Kiến trúc 1+1>2) đã giành được nhiều giải thưởng lớn, nhỏ, ở trong và ngoài nước, với nhiều thể loại công trình như biệt thự, nhà liền kề ở đô thị, nhà nông thôn và chung cư… Nhưng những công trình nổi bật nhất, giúp tên tuổi của KTS Hoàng Thúc Hào vươn ra thế giới đều là công trình nhà cộng đồng…
Tiên phong dấn thân
(ảnh: Ashui.com)
Trong năm 2015, tại Festival Kiến trúc Thế giới (WAF 2015), với công trình Nhà cộng đồng xã Cẩm Thanh (Hội An, Quảng Nam), KTS Hoàng Thúc Hào cùng Văn phòng kiến trúc của anh đã giành chiến thắng tại hạng mục “Công trình dân dụng – cộng đồng”.
Trước đó, với công trình Nhà cộng đồng thôn Suối Rè (Lương Sơn, Hòa Bình), KTS Hoàng Thúc Hào và cộng sự đã được vinh danh tại Giải thưởng Kiến trúc quốc tế (International Architecture Awards) năm 2012; lọt vào danh sách lựa chọn và tác giả thiết kế được mời thuyết trình tại liên hoan kiến trúc thế giới WAF-Barcelona (Tây Ban Nha) năm 2011; lọt vào Top 5 (xếp loại thứ 2/383 đồ án từ khắp thế giới) hạng mục Gold Medal (Huy chương vàng) Giải thưởng Barbara Cappochin Prize – Italia năm 2011. Đây là giải thưởng nằm trong hệ thống giải của Hiệp hội KTS quốc tế (UIA) dành cho công trình thể hiện xuất sắc sự đổi mới công nghệ và tiết kiệm năng lượng…
Sở hữu nhiều giải thưởng, được diễn thuyết trên nhiều diễn đàn nghề nghiệp trong nước và quốc tế, vậy mà tại lễ trao giải Ashui Awards 2015, do mạng Ashui.com tổ chức trong ngày đầu năm 2016 (14/01), “KTS của năm 2015” Hoàng Thúc Hào vẫn xúc động rất mạnh, mãi không cất lên lời…
Sau phút giây lặng người, lời đầu tiên, KTS Hoàng Thúc Hào đã cảm ơn những cộng sự của mình ở Văn phòng Kiến trúc 1+1>2, “Những người luôn bên cạnh tôi, cống hiến và sáng tạo vô điều kiện vì kiến trúc cho cộng đồng”.
Chia sẻ với phóng viên, KTS Hoàng Thúc Hào có phần hơi ngượng nghịu: Tôi cũng bất ngờ trước sự xúc động của tôi khi đó. Có lẽ vì Giải thưởng Ashui Awards với danh hiệu “KTS của năm 2015” đã ghi nhận nỗ lực của cá nhân tôi và tập thể Văn phòng Kiến trúc 1+1>2 trong sáng tạo kiến trúc. Những thành quả lao động, với các tác phẩm hướng về cộng đồng, xã hội của chúng tôi đã được công nhận. Chúng tôi tự hào là một trong những đơn vị tư vấn đi đầu trong việc thúc đẩy kiến trúc vì xã hội, vì cộng đồng, kiến trúc bền vững…”.
Nhà cộng đồng xã Cẩm Thanh (Hội An)
Ít ai biết, ở những công trình như Nhà cộng đồng thôn Suối Rè ở Lương Sơn (Hòa Bình), Nhà cộng đồng Tả Phìn ở Sapa (Lào Cai), Nhà cộng đồng xã Cẩm Thanh, KTS Hoàng Thúc Hào không chỉ là nhà thiết kế mà còn là… chủ đầu tư.
Hỏi anh vì sao lại dấn thân vào thể loại công trình không đem lại lợi nhuận, thậm chí còn phải bỏ tiền túi ra, KTS Hoàng Thúc Hào bộc bạch: Tôi ấp ủ làm những công trình kiến trúc cộng đồng và nông thôn từ thời sinh viên. Nhưng khác với tác phẩm văn học hay hội họa, tác phẩm kiến trúc không phải là những bản vẽ trên giấy mà phải được đặt hàng, đầu tư xây dựng. Do vậy, để hiện thực hóa đam mê, những công trình tâm huyết của mình, anh đã chọn đầu tư những công trình nhỏ. Công trình nhỏ thì càng phải chọn công trình có ý nghĩa văn hóa xã hội đủ lớn để “làm cho bõ, cho thỏa chí”. Công trình nông thôn, công trình cộng đồng hội tụ được những yếu tố đấy.
Dẫu vậy KTS Hoàng Thúc Hào cũng thừa nhận anh cùng đồng sự và bạn bè cũng phải chuẩn bị đến mức độ nhất định thì mới triển khai được các công trình cộng đồng… Đó là khi Văn phòng Kiến trúc có thương hiệu, có những hợp đồng thiết kế kiến trúc, KTS độc lập được cuộc sống ở mức tương đối…
KTS Hoàng Thúc Hào chia sẻ: Theo đuổi công trình cộng đồng và kiến trúc nông thôn, tôi muốn tìm ra cách, có thể chỉ là một khe cửa hẹp thôi để giúp kiến trúc Việt Nam hội nhập với quốc tế. Tôi nghĩ rằng phần lớn người dân Việt Nam ở nông thôn. Trong nông thôn, công trình hấp dẫn, thu hút con người và “hội” vào được thế giới ở những khía cạnh văn hóa thì chính là công trình cộng đồng – ngôi đình thời hiện đại.
KTS Hào tỏ ra rất lạc quan: Tôi tin vào sự thời thượng của xã hội. Ngày có các nhà hảo tâm, các quỹ phi Chính phủ, bạn bè chiến hữu sẵn sàng bỏ tiền, quyên tiền để cùng làm công trình cộng đồng. Tôi cũng tin là về sau, Chính phủ và các cơ quan có chính sách dành cho các KTS dấn thân vì cộng đồng, vì xã hội.
Hơn nữa, các công trình này cũng có thể đi dự thi quốc tế – một cách để quảng bá thương hiệu, từ đó KTS có thể có được hợp đồng ở các chủ đầu tư khác ở khu vực đô thị, khu nghỉ dưỡng khi các chủ đầu tư muốn đưa vào công trình những vật liệu địa phương, vật liệu thân thiện…
Thậm chí càng làm miễn phí cho nông thôn, cho cộng đồng và người nghèo thì hình như KTS lại càng nhiều việc hơn, nhiều hợp đồng hơn. Do vậy, không có gì phải ngại khi làm công trình kiến trúc miễn phí.
(ảnh: Ashui.com)
Theo đuổi kiến trúc hạnh phúc
KTS Hoàng Thúc Hào chia sẻ: Chúng tôi theo đuổi kiến trúc hạnh phúc. KTS làm việc không nhân danh gì cả, ngoài 2 việc, vì con người và tương lai văn hóa Việt Nam. 7-8/10 đất nước Việt Nam là nông thôn. Người nông dân thường không thể ký hợp đồng thiết kế với đơn vị tư vấn, do vậy, KTS phải chủ động đi về phía họ. Đồng thời, nông thôn cũng là đất diễn, là cơ hội rất lớn cho KTS sáng tạo.
Theo KTS Hoàng Thúc Hào, kiến trúc hạnh phúc là khi người sử dụng công trình kiến trúc cảm thấy hạnh phúc. Sử dụng và sống trong công trình đấy, họ phải cảm thấy khỏe mạnh, an toàn, hứng khởi, thấy có quá khứ và tương lai…
KTS Hoàng Thúc Hào nhận định: Kiến trúc xanh, tiết kiệm năng lượng, kiến trúc bền vững, kiến trúc cho nông dân, nông thôn là vô tận, không có biên cho sự sáng tạo và vô cùng hấp dẫn. Quan trọng là KTS có vượt qua chính bản thân để tiến vào địa hạt ấy và đừng đầu hàng. Muốn vậy KTS phải áp dụng các công nghệ mới, hay nhưng phải phù hợp với điều kiện Việt Nam. Công nghệ đấy không cần quá cao siêu nhưng phải thông minh.
KTS Hoàng Thúc Hào cho rằng: Các công trình cộng đồng, những dự án nhà ở nông thôn, nhà ở chống lũ, sân chơi cho trẻ em, không gian đọc sách trong trường phổ thông… về sau có thể sẽ được phát triển phổ biến và nhân rộng. Đấy là những địa hạt mà KTS có thể đóng góp, đưa ra những ý tưởng hiệu quả, có tình người, nhân văn.
“Các công trình cộng đồng của chúng tôi bước đầu đã được quốc tế ghi nhận. Những giải thưởng này không chỉ có ý nghĩa với chúng tôi mà chúng có thể truyền cảm hứng cho các KTS trẻ, các sinh viên kiến trúc” – KTS Hào nói.
Hòa Bình
(Báo Xây dựng)
