Song song với cơn sốt địa ốc tại Mỹ, giá bất động sản nhà ở khắp nơi trên thế giới, từ Amsterdam (Hà Lan) cho tới Auckland (New Zealand) đang tăng mạnh. Điều này làm dấy lên quan ngại về bong bóng bất động sản và có thể sẽ buộc nhiều chính phủ phải can thiệp để ngăn chặn thị trường tăng quá nóng.
Theo Wall Street Journal, từ trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát, các nhà hoạch định chính sách trên thế giới đã bắt đầu quan ngại về giá bất động sản tăng cao tại một số nước châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ (Canada), đặc biệt là sau nhiều năm nhu cầu tăng mạnh do lãi suất thấp.
Giờ đây, cơn sốt địa ốc trở nên “nóng” hơn bao giờ hết khi các chính phủ khắp thế giới bơm hàng nghìn tỷ USD kích thích kinh tế chống lại tác động của đại dịch và sự thay đổi trong hành vi mua hàng bởi nhiều người phải làm việc tại nhà.
Tại Trung Quốc, giới chức tìm nhiều cách để hạ nhiệt thị trường nhưng không đạt được nhiều kết quả (Ảnh: Shutterstock)
“Cơn lốc” tăng giá khắp thị trường địa ốc toàn cầu
Tình hình này đẩy các nhà hoạch định chính sách vào thế khó. Dù muốn tiếp tục duy trì lãi suất thấp để thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch, không ít người lo ngại rằng người dân vay nợ nhiều để mua nhà với mức giá quá cao.
Trong khi đó, một số công cụ hạ nhiệt nhu cầu trên thị trường bất động sản, như siết chặt các khoản vay thế chấp, cũng không hiệu quả hoặc bị hoãn áp dụng để đảm bảo phục hồi kinh tế.
Ngân hàng trung ương Đan Mạch mới đây cảnh báo về việc nguồn tín dụng giá rẻ gia tăng trong thời kỳ đại dịch có thể dẫn đến tình trạng người dân vay nợ quá mức để mua nhà và giá bất động sản tăng vọt.
“Rõ ràng giá nhà tăng 5-10% mỗi năm, tùy từng thị trường, là không hề bền vững trong dài hạn”, ông Karsten Biltoft, trợ lý thống đốc ngân hàng trung ương Đan Mạch, cho biết.
Tại New Zealand, giá nhà trung bình tăng tới 23% lên mức kỷ lục trong tháng 2 so với cùng kỳ năm trước. Tình trạng này khiến các nhà quản lý nước này mới đây phải siết chặt quy định cho vay thế chấp.
Một khu dân cư gần Wellington ở New Zealand. Nước này gần đây đã siết quy định cho vay thế chấp, động thái nhằm hạ nhiệt thị trường địa ốc (Ảnh: Xinhua)
Trong khi đó, tại Sydney (Australia), giá bất động sản liên tục lập kỷ lục mới, trong khi nhu cầu vay thế chấp cao đến mức một số nhà băng không thể theo kịp, ông Christian Stevens – cố vấn tín ụng cấp cao tại hãng môi giới thế chấp Shore Financial – cho biết. Trong một số trường hợp, thời gian quay vòng để xử lý các đơn yêu cầu vay thế chấp đã tăng từ vài ngày lên hơn một tháng.
“Mọi thứ thật điên rồ. Chúng tôi chưa bao giờ bận rộn hay nhận được nhiều yêu cầu như thế này. Có vẻ tình hình sẽ chưa thể sớm hạ nhiệt trong thời gian gần”, ông Christian Stevens cho biết.
Tại Trung Quốc, giới chức đã tìm mọi cách để hạ nhiệt thị trường bất động sản mà theo cách gọi của một quan chức cấp cao là “bong bóng”. Thành phố Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) ghi nhận giá bất động sản đã tăng 16% trong năm qua.
Còn tại Hà Lan, Mick ten Bosch, chủ một đại lý bất động sản tại Amsterdam, cho biết năm ngoái, ông tiếp tới 450 người muốn xem một căn nhà, trong khi con số trung bình trước đại dịch chỉ là 20. Ông dự báo năm nay sẽ còn bận rộn hơn khi các căn nhà đang được bán với giá cao hơn 15-20%.
Theo dữ liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), giá nhà tại 37 quốc gia phát triển tăng kỷ lục trong quý 3/2020. Giá tăng gần 5% so với cùng kỳ năm trước – mức tăng nhanh nhất trong gần 20 năm qua.
“Tiền quá rẻ, thật dại nếu không vay”
Tại châu Âu, giá nhà ở vẫn tiếp tục tăng cao bất chấp triển vọng kinh tế ảm đạm hơn nhiều so với Mỹ và Trung Quốc. Nguyên nhân chính xuất phát từ việc các chính phủ liên tục hỗ trợ các gia đình bằng trợ cấp lương và tiền bảo lãnh khi hoàn trả các khoản vay. Một nguyên nhân nữa là lãi suất vẫn ở mức thấp bất thường.
Lãi suất vay thế chấp trung bình tại khu vực đồng tiền chung Euro là 1,35%. Ở Đan Mạch, người vay thậm chí còn được hưởng lãi suất âm, tức là họ chỉ phải trả phí ngân hàng chứ không phải trả lãi cho khoản vay của mình.
Các khu chung cư ở Amsterdam, Hà Lan, nơi ghi nhận mức giá tăng 7,8% trong năm 2020 (Ảnh: Bloomberg)
Trong khi đó, tại Hà Lan, trước đại dịch, ngân hàng trung ương yêu cầu các ngân hàng thương mại tăng dự phòng rủi ro cho các khoản vay thế chấp. Tuy nhiên, yêu cầu này đã bị hoãn do đại dịch. Trước tình hình hiện tại, ngân hàng này đã kêu gọi chính phủ dần dần cắt các khoản ưu đãi thuế đối với chủ sở hữu nhà.
Teun Kraaij, một doanh nhân 34 tuổi, đã mua một căn nhà ở khu vực ven biển gần Amsterdam để có nhiều không gian hơn cho hai con của mình. Dù Kraaij có đủ khả năng trả toàn bộ, nhân viên ngân hàng vẫn khuyên anh nên vay thế chấp với lãi suất chỉ 1,2%.
“Tiền bây giờ quá rẻ. Thật dại nếu không vay”, Kraaij nói.
Theo các nhà kinh tế, thị trường đang xuất nhiện những dấu hiệu tương tự như trước vụ vỡ bong bóng địa ốc toàn cầu năm 2008, đẩy thế giới vào suy thoái kinh tế.
Với việc giá cổ phiếu đang ở mức hoặc sát mức kỷ lục, nhiều cơ quan quản lý lo ngại hàng loạt các biện pháp kích thích trăng trưởng đang đẩy giá tài sản lên mức cao thiếu bền vững tại một số thành phố trên thế giới.
Theo ngân hàng trung ương Hà Lan, một vấn đề đáng ngại là giá bất động sản tăng mạnh có thể khiến các hộ gia đình phải chịu rủi ro lớn khi vay tiền mua nhà. Tại nước này, cùng với tình trạng khan hiếm nguồn cung, giá nhà đã tăng 7,8% trong năm 2020, sau khi tăng 6,9% năm trước đó, theo các nhà phân tích của ING Groep.
Tháng trước, ông Tiff Macklem, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada, cảnh báo rằng đã xuất hiện những dấu hiệu về tình trạng tăng trưởng nóng trên thị trường bất động sản nước này, với giá tăng tới 17% so với một năm trước. Ông Macklem cho biết nhà chức trách sẽ theo dõi sát sao tình hình nhưng khẳng định sẽ không thực hiện các biện pháp kiềm chế bởi hiện tại nền kinh tế đang cần mọi hỗ trợ cần thiết.
Theo Wall Street Journal, nhiều chính phủ cũng lo ngại rằng mức giá nhà cao khiến nhiều gia đình không đủ khả năng chi trả có thể gây mất cân bằng kinh tế – điều vốn đã trở nên tồi tệ trong đại dịch Covid-19, và khiến nhiều người trẻ hoãn việc lập gia đình, sinh con.
Tại Seoul, Hàn quốc, nơi giá nhà có thời điểm tăng tới 15% vào năm ngoái (so với 12 tháng trước), không ít cặp đôi đã hoãn việc dăng ký kết hôn với hy vọng có thể dễ dàng mua nhà hơn. Ở nước này, ngưỡng thu nhập đối với các khoản vay thế chấp lãi suất thấp ở dễ dãi hơn so với các cặp vợ chồng.
Năm ngoái, Trung Quốc đã áp giới hạn tín dụng mới đối với các công ty bất động sản nhằm kiềm chế giá nhà. Tuy nhiên, thị trường bất động sản nước này vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Đầu tháng này, người đứng đầu cơ quan quản lý ngân hàng Trung Quốc cho biết ông lo lắng rằng một đợt điều chỉnh giá nhà có thể đe dọa tới sự ổn định của hệ thống ngân hàng.
Ngọc Trang
(VnEconomy)
