Công trình Strata SE1 ở London (Anh)

Công trình cao tầng Strata SE1 cao 148 mét với 43 tầng đã hình thành nên thêm một công trình kiến trúc năng động cho nền trời thành phố London, Anh. Công trình được hoàn thành gần đây trong năm 2010 với điểm đặc biệt là công trình đầu tiên trên thế giới có áp dụng các turbin gió và đồng thời hình thành nên một tiêu chuẩn mới cho chiến lược môi trường.

Yêu cầu của chủ đầu tư, Brookfield Europe, mang lại nhiều thử thách cho đội ngũ thiết kế không chỉ đơn thuần là phát triển một ý tưởng công trình dân cư cao tầng làm khởi điểm cho dự án Elephant & Castle, mà còn phải đề cao một cách trọn vẹn hiệu quả năng lượng, hướng đến tiêu chuẩn đánh giá EcoHomes với mức “xuất sắc”.

Khu đất công trình được xác định dành cho một công trình cao tầng bởi chính quyền địa phương, vốn nằm trong dự án tổng thể là Elephant & Castle SPG. Thiết kế của công trình đã rõ ràng nắm bắt yêu cầu chủ đầu tư, địa điểm thiết kế và thể hiện những sự cân nhắc tại vùng phụ cận vi mô xung quanh, cũng như là với tỷ lệ lớn hơn tại thành phố và hình thái đặc điểm của khu vực.

Với 408 căn hộ dân cư, Strata SE1 sẽ trở thành ngôi nhà cho hơn 1,000 cư dân. Công trình mang lại sự kết hợp căn hộ theo phân khúc thị trường (310 căn) và căn hộ trung gian (98 căn) theo phương thức đồng sở hữu các căn hộ có giá thành vừa phải nhằm thoả mãn trực tiếp các nhu cầu về nhà ở tại địa phương. Trong số 20 căn của 98 căn hộ giá thành vừa phải được giữ dành riêng cho cư dân sống tại vùng Heygate Estate phụ cận. 

Đội ngũ thiết kế làm việc chặt chẽ với chủ đầu tư Brookfield và các kỹ sư WSP nhằm điều chỉnh lại bảng yêu cầu thiết kế ban đầu trong việc xác định lõi công trình với các không gian chung, với hệ thống sàn kéo căng nhằm giảm độ dày sàn, mang đến việc gia tăng chiều cao trần, và cuối cùng là phát triển được hệ thống mặt đứng tiêu chuẩn cao với ba lớp gồm nhôm và kính. Hệ thống mặt đứng này tạo nên các hình dạng kính khác nhau nhằm cho phép các góc nhìn đa dạng từ các căn hộ tràn ngập ánh sáng tự nhiên và giúp phá vỡ đi cảm giác hình khối nặng nề nhìn chung của công trình Strata.

Về mặt môi truờng, việc áp dụng hệ thống sàn bê tông kéo căng trước dày 200 mm và hệ thống cột chịu tải cao giúp tiết kiệm được trên 2.000 m3 bêtông và 1.800 tấn CO2. Lượng khí thải CO2 giảm thiểu này tương đương với lượng khí thải từ nguồn năng lượng mà các căn hộ sử dụng trong suốt thời gian trên 4 năm.

Ngôn ngữ được tạo ra bằng mặt đứng mang lại một cảm giác mạnh mẽ về sự phân cấp những sắp đặt về kiến trúc của công trình dân cư này. Vì thế, hình dáng tổng thể thể hiện sự phù hợp về sự kết nối rõ ràng của phần đế, phần thân và phần trên cùng. Tại phần đế của công trình, các lớp bỏ bọc bao bên ngoài để hiện ra lớp kính và hình thành nên sự trong suốt cho khu vực thương mại và sảnh vào của công trình. Tại phần trên cùng, phương hướng tiếp cận tương tự được áp dụng nhằm để hiện ra đỉnh pha lê; nơi mà khu vực sảnh, tiếp nhận ánh sáng từ bên trên và bên hông, mang lại lối vào cho các căn hộ trên cùng. 

Mặt bằng tầng điển hình

Lối sảnh vào trung tâm nhìn hướng đến khu vực lõi sinh hoạt, giải trí của công trình và cũng như là quang cảnh thành phố. Lối vào này được đề cao lên bằng một khối cao 37 tầng dịch chuyển vào sâu bên trong bề mặt phía bắc của tòa nhà và kéo dài hết xuống tận tầng trệt. Lối vào này hiện lên một cách nổi bật và lùi vào so với hành lang đi bộ chính trên trục đường Walworth, nhằm mang lại cảm giác đón chào. Sảnh thông tầng cao 2 tầng mang lại sự giảm dần chuyển tiếp về tỷ lệ từ bên ngoài vào bên trong, tiếp tục kết nối sự chuyển tiếp giữa không gian công cộng và cá nhân.

Không gian trung tâm với ba thang máy đối diện trực tiếp sảnh vào, mang lại ý nghĩa rõ ràng cho việc tiếp cận các tầng trên cao và các tầng dân cư. Khu vực sảnh thang máy được bố trí ngay tại trung tâm của toàn bộ công trình. Các tầng dân cư hoàn toàn không có những dãy hành lang tăm tối và mỗi căn hộ được tiếp cận thông qua những sảnh ngắn tách ra từ sảnh chính đến từng cửa căn hộ riêng biệt.

Mặt cắt 

Hình dáng tổng thể của Strata SE1 được định hình bằng một loạt các không gian thân thiện với người đi bộ tại tầng trệt, mỗi không gian có đặc điểm độc đáo riêng biệt, mang lại sự xuyên suốt về giao thông vốn rất cần thiết xuyên qua khu đất. Định hướng, tỷ lệ, hình dáng thanh mảnh, sự kết hợp hài hòa giữa phần trên cùng và chất liệu của lớp mặt dựng độc đáo được thiết kế để đồng thời đánh dấu sự hiện diện của công trình trên nên trời thành phố London, cũng như là tạo nên một cảm giác mạnh mẽ về tỷ lệ con người khi công trình tiếp cận với cộng đồng khi nhìn gần.

Chiến lược bền vững được tạo nên cho công trình Strata SE1 để giảm bớt lượng điện năng tiêu thụ trong quá trình hình thành nên công trình dân cư thông qua việc kết hợp thiết kế sử dụng ít năng lượng, tích hợp sản xuất năng lượng tái tạo và cho phép trong tương lai kết hợp với hệ thống điện năng tại khu vực, với việc mang lại nhiệt lượng và điện năng từ các trạm tái tạo nhiệt năng sử dụng năng lượng sinh học, nước được tái chế cho tất cả các nhà vệ sinh của tất cả các căn hộ giá thành vừa phải tại công trình Strata SE1. Ngoài ra, công trình còn mang lại sự kết hợp hệ thống cáp quang cho toàn bộ công trình cho phép việc truyền tải dữ liệu tốc độ cao đến tất cả cư dân.

Đa dạng các tính năng tiêu thụ ít điện năng được tích hợp vào công trình Strata SE1 bao gồm lớp mặt đứng hiệu năng cao với lượng không khí thẩm thấu xuyên qua tốt hơn gấp đôi những tiêu chuẩn công trình hiện tại; hệ thống sưởi ấm phương đứng phát huy tối đa hiệu suất với bồn đun nước có hiệu suất năng lượng cao, nồng độ NOx thấp; hệ thống đèn tiêu thụ ít năng lượng tại tất cả các khu vực chung và 40% tại từng căn hộ.

Ngoài ra, 3 turbin gió với đường kính 9 mét sẽ mang lại việc sản xuất hiệu quả năng lượng tái tạo tại công trình, cung cấp trực tiếp điện năng đến hệ thống trung tâm và giảm thiểu thêm lượng điện năng tiêu thụ chung của toàn bộ công trình. Ba turbin gió này có công suất 19KW mỗi cái và được dự đoán sẽ mang lại ít nhất 50 MWh lượng điện năng/năm hay 8% tổng lượng điện năng tiêu thụ dự kiến của Strata SE1.

Ý tưởng của việc tích hợp công nghệ được thể hiện xuyên suốt trong các giai đoạn thiết kế và thi công. Việc sử dụng hệ thống phun nước chữa cháy tại từng căn hộ, ví dụ, cho phép việc bỏ qua việc lắp đặt hệ thống chữ cháy tại các sảnh, mang lại các không gian sinh sống thoáng đãng và hấp dẫn hơn. Một thuận lợi nữa được lấy từ việc sử dụng các hệ thống thông gió cho toàn bộ công trình có tích hợp thu giữ nhiệt, làm giảm kích thước của các máy sưởi, cho phép mang lại không gian linh hoạt hơn và tăng cường khả năng tiêu chuẩn âm học của các căn hộ, vốn là một thử thách đặt ra cho môi trường đô thị đông đúc nơi công trình tọa lạc.

Cuối cùng, 96% của tất cả lượng rác thải được tái chế trong giai đoạn thi công công trình.

Là dự án lớn đầu tiên trong toàn bộ dự án phục hồi Elephant & Castle, hình dáng và cách thể hiện của công trình phải ấn tượng, mạnh mẽ để công trình Strata SE1 có thể trở thành một điểm nhấn landmark bằng chính nó, đồng thời là xúc tác cho việc phục hồi đang diễn ra tại khu vực, nơi mà trong tương lai sẽ trở thành một cụm các công trình cao tầng.

KTS Vũ Linh Quang – Công ty Kiến trúc ARDOR Architects (biên dịch từ ArchDaily)