By using this site, you agree to the Privacy Policy and Terms of Use.
Accept
Ashui.comAshui.comAshui.com
  • Home
    • Bookmarks
    • English
      • News
      • Projects
      • Products
    • Ashui Awards
    • Giới thiệu
    • Quảng cáo / PR
    • Liên hệ
  • Tin tức / Sự kiện
    • Tin trong nước
    • Tin thế giới
    • Sự kiện
    Tin tức / Sự kiệnĐọc tiếp
    Tháp Senna – tòa nhà dân cư cao nhất thế giới
    Ashui.com 15/05/2025
    Kinh tế Việt Nam trước nhịp mới: Cơ hội và thách thức cho khu công nghiệp sinh thái
    Ashui.com 15/05/2025
    Triển khai dự án khai thác quỹ đất tại các ga đường sắt theo mô hình TOD
    Tạp chí Xây dựng 14/05/2025
    Quy hoạch chung TP.HCM theo mô hình đa trung tâm với 6 phân vùng
    Tạp chí Xây dựng 13/05/2025
    Điều chỉnh cục bộ quy hoạch sân bay Long Thành
    Báo Xây dựng 12/05/2025
  • Chuyên mục
    • Kiến trúc
    • Nội – ngoại thất
    • Quy hoạch đô thị
    • Bất động sản
    • Năng lượng – Môi trường
    • Phong thủy
  • Công nghệ
    • Công nghệ mới
    • Giải pháp
    • Xu hướng
    • Ứng dụng
  • Vật liệu / Thiết bị
    • Vật liệu xây dựng
    • Trang thiết bị
    • Trang trí nội thất
    • Thị trường
  • Dự án
    • Giới thiệu dự án
    • Tư vấn thiết kế
    • Kinh tế / Pháp luật
  • Tương tác
    • Chuyên đề
    • Góc nhìn
    • Phản biện
    • Đối thoại
    • Q&A
    • Điểm đến
    • Nhìn ra thế giới
  • Cộng đồng
    • Kiến trúc sư
    • Kỹ sư
    • Thiết kế / Sáng tạo
    • Sinh viên
    • Tuyển dụng
    • CLB Điện ảnh Kiến trúc
    • CLB Kiến trúc Xanh TPHCM
Font ResizerAa
Ashui.comAshui.com
Font ResizerAa
  • Home
  • Tin tức / Sự kiện
  • Chuyên mục
  • Công nghệ
  • Vật liệu / Thiết bị
  • Dự án
  • Tương tác
  • Cộng đồng
  • Home
    • Bookmarks
    • English
    • Ashui Awards
    • Giới thiệu
    • Quảng cáo / PR
    • Liên hệ
  • Tin tức / Sự kiện
    • Tin trong nước
    • Tin thế giới
    • Sự kiện
  • Chuyên mục
    • Kiến trúc
    • Nội – ngoại thất
    • Quy hoạch đô thị
    • Bất động sản
    • Năng lượng – Môi trường
    • Phong thủy
  • Công nghệ
    • Công nghệ mới
    • Giải pháp
    • Xu hướng
    • Ứng dụng
  • Vật liệu / Thiết bị
    • Vật liệu xây dựng
    • Trang thiết bị
    • Trang trí nội thất
    • Thị trường
  • Dự án
    • Giới thiệu dự án
    • Tư vấn thiết kế
    • Kinh tế / Pháp luật
  • Tương tác
    • Chuyên đề
    • Góc nhìn
    • Phản biện
    • Đối thoại
    • Q&A
    • Điểm đến
    • Nhìn ra thế giới
  • Cộng đồng
    • Kiến trúc sư
    • Kỹ sư
    • Thiết kế / Sáng tạo
    • Sinh viên
    • Tuyển dụng
    • CLB Điện ảnh Kiến trúc
    • CLB Kiến trúc Xanh TPHCM
Các kênh mạng xã hội
  • Advertise
© 2000-2025 Ashui.com. All Rights Reserved.
Góc nhìn

Đầu tư công: Đặt lợi ích quốc gia lên trên hết

Ashui.com 05/11/2013
21 phút đọc
SHARE

Nhiều chuyên gia kinh tế và cả Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia đều ủng hộ đề xuất tăng bội chi ngân sách từ 4,8% GDP lên 5,3% GDP, nhưng vẫn nằm trong mức trần nợ công 65% GDP mà Quốc hội đã thông qua. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng cần phải lường trước và hết sức cẩn trọng những rủi ro của vấn đề này.

Thực tế, mức tăng bội chi ngân sách theo đề xuất của Chính phủ được đưa ra trong kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, không là mức tăng cao, so với thực tế bội chi của kinh tế VN những năm qua.


Đường cao tốc TP HCM Trung Lương – Dự án đầu tư công có tổng vốn đầu tư gần 10.000 tỉ đồng.

Cái khó bó nhiều đường…

Năm 2010, bội chi ngân sách là 5,8% GDP, thấp hơn chỉ tiêu được giao là 6,2% GDP. Năm 2011, bội chi ngân sách nhà nước không bao gồm phần kết dư ngân sách địa phương 40.772 tỉ đồng là 4,4% GDP, thấp hơn chỉ tiêu được giao 5,3%. Năm 2012, với rất nhiều nỗ lực, quyết tâm và quyết liệt cắt giảm nhiều khoản mục đầu tư, chi tiêu, bội chi ngân sách về đúng mức đặt ra theo chỉ tiêu là 4,8% GDP. Những nỗ lực cắt giảm bội chi ngân sách thấp hơn chỉ tiêu cho phép, song song với nỗ lực cắt giảm đầu tư công, bố trí vốn ngân sách hiệu quả, và nền tảng cho bước ngoặt lớn trong đầu tư công là đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013 – 2020 với 3 mục tiêu chính cho tái đầu tư mà trọng tâm là đầu tư công. Cùng với đó thực thi Chỉ thị 1792/2011 của Chính phủ về tăng cường quản lý đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước và vốn trái phiếu Chính phủ nhằm khắc phục được căn bệnh đầu tư dàn trải, kém hiệu quả kéo dài hơn một thập kỷ qua, đang được hi vọng sẽ góp phần đưa nền kinh tế bước sang một giai đoạn mới.

Nhìn nhận trước hết về khó khăn, theo nhiều chuyên gia, là khó khăn của bối cảnh vĩ mô toàn cầu, cũng là khó khăn của một nền kinh tế đang trong giai đoạn tái cấu trúc. Nhưng không thể không thừa nhận khó khăn là tất yếu bởi đây đang là giai đoạn chuyển đổi để đạt mục tiêu kềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Nền kinh tế sau một giai đoạn tăng trưởng nóng, chững lại như con ngựa bất kham bị siết cương bất thần, khó tránh sốc hoặc cú khứng đựng “cháy móng ngựa” khi “vốn tháo”, “đà hãm”. GDP sụt giảm, tăng trưởng tín dụng, tổng cầu trong nền kinh tế suy yếu, DN gặp khó khăn và số lượng DN phá sản, đình trệ, đóng cửa tăng lên với con số bằng cả số lượng các DN đã phá sản trong nhiều năm. Cho đến nay, dù kinh tế đã bớt khó khăn nhưng phần lớn vẫn đều cho rằng để có thể lấy lại được đà tăng trưởng 7%, mốc mà TS Trần Đình Thiên – Viện trưởng Viện Kinh tế VN cho rằng tiềm năng kinh tế VN dư đủ để đạt tới và đạt hơn trong nhiều năm, nhiều ý kiến vẫn trông đợi đòn bẩy từ những gói kích cầu.

Nhưng, động thái kích cầu, nói theo TS Trần Du Lịch – Ủy viên Ban Kinh tế Quốc hội, là không thể có một gói cụ thể (trừ gói tín dụng hỗ trợ cho vay mua nhà ở 30.000 tỉ đồng) với lãi suất “cho không” tương tự như năm 2009. Bài học lạm phát tăng sau gói kích cầu rộng rãi ngay trước đây nay đã rất thấm thía. Vì vậy, kích cầu chỉ trông đợi qua hoạt động đẩy mạnh đầu tư công, tăng tổng cầu chung trong nền kinh tế mà không qua gói kích cầu trợ vốn. Đầu tư công được đẩy mạnh, tức Chính phủ đẩy mạnh giải ngân các hạng mục đầu tư cơ bản còn dang dở, nhanh chóng đưa các dự án trọng điểm, ưu tiên, sắp hoàn thành đến đích và đi vào thời gian vận hành, qua đó tạo công ăn việc làm cho người lao động, tăng sức mua, tăng chi tiêu… “Kích cầu căn cơ” như vậy vào lúc này, nếu là dòng nước chảy vào nơi đáng chảy, sẽ trở thành nước mát cho cây kinh tế nảy mầm, kết quả, nhưng nếu chảy những nơi ao tù, nước đọng, sẽ gây lãng phí nguồn lực, tài nguyên.

Để kích cầu như vậy, rõ ràng với một hiện trạng thu ngân sách không mấy khả quan mà vẫn nói như TS Trần Du Lịch là trong nhiều năm qua, “thu không đủ bù chi”, thì nay càng không thể chỉ trông vào nội lực thu ngân sách còn đang yếu, và mặt khác lại phải các hỗ trợ “kỹ thuật” như giảm thuế cho DN, thuế GTGT cho người mua nhà trên thị trường bất động sản, chi tăng lương cơ bản thêm… Nước lã khó gột nên hồ. Không khó hiểu khi đề xuất tăng trần bội chi, cho Chính phủ mạnh dạn phát hành thêm trái phiếu, mạnh tay hơn chút nữa với vay nợ tương lai trong ngưỡng cho phép, đã nhận được sự ủng hộ.

Cẩn trọng

Nói về mức độ rủi ro của việc tăng bội chi, mạnh tay hơn với nợ công trong ngưỡng đã được Quốc hội cho phép, TS Võ Trí Thành – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lí Kinh tế TƯ nói một cách ngắn gọn: “Có thể hình dung một cách dân gian như thế này: Một anh chàng được vợ phát cho 5 đồng để dành chi tiêu trong 1 tuần. Anh ta có thể chi tiêu 2-3 đồng. Không sao. Vợ có thể không ý kiến và điều đó cũng chẳng làm khó được cái ví của anh ta. Nhưng nếu anh ta có 5 đồng, đều chi cả trong một ngày và không còn đồng nào trong ví nữa; ngày sau, nếu anh ta ốm, nếu vợ hết tiền, nếu nhà không còn lấy một đồng xu, thậm chí là chủ nợ tới đòi… thì đó sẽ là một vấn đề rất đáng quan ngại…”.

Cũng liên quan đến vấn đề này, theo ông Thành, có lẽ trước mắt chưa cần bàn hay mổ xẻ vội đến chuyện nợ công của VN hiện nay đang bao gồm những gì, đã hợp lý hay chưa, nên tỉ lệ nợ công/GDP hiện nay là như thế nào, chỉ riêng chuyện “tiêu trước, thôi tiêu sau” những đồng tiền dự định được cho tiêu đã cho thấy tiềm ẩn những rủi ro. “Việc rủi ro tới mức độ nào và có nguy cơ vỡ nợ Chính phủ như nước Mỹ hay không, thì còn liên quan đến chuyện anh sử dụng đồng tiền được cho vào đâu, có hiệu quả, sinh lợi và tạo tiếp nguồn lực cho nền kinh tế hay không” – TS Võ Trí Thành nói.

Theo GS.TS Nguyễn Ngọc Trân – nguyên Đại biểu Quốc hội khóa IX, X, XI, “nền tài chính và ngân sách quốc gia đã trượt cho tới tình trạng hiện nay mà báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính – Ngân sách đã thừa nhận. Đáng quan tâm nhất là tình trạng phải vay để đảo nợ 70.000 tỉ đồng trong năm 2014, nợ công lên đến 59,8% và ngưỡng an toàn được nâng lên 65%. Nguyên nhân được chỉ ra không chỉ do khách quan mà do nguyên nhân chủ quan và có quá nhiều khoản chi tiêu không hiệu quả làm kiệt quệ ngân sách quốc gia, phải vay để đáo nợ, đẩy đất nước đến nguy cơ vỡ nợ”.

Tuy VN chưa thực sự đứng trước những thách thức vỡ nợ Chính phủ như nước Mỹ mới đây, nhưng rõ ràng thực trạng của hoạt động đầu tư phát triển, cụ thể là đầu tư công, cũng cho những số liệu đáng suy nghĩ: Trong giai đoạn 10 năm từ 2001-2010, tổng đầu tư toàn xã hội của VN trung bình đạt 40% GDP, thuộc vào diện cao nhất thế giới và có tốc độ tăng trên 18%/năm. Trong đó, tỉ trọng đầu tư công chiếm khoảng 40% tổng đầu tư toàn xã hội. Đáng lưu ý là nguồn vốn đầu tư công ở VN còn bao gồm các dự án cho mục đích kinh doanh thuần túy của DNNN nên sự kém hiệu quả của khu vực này là một trong những nguyên nhân kéo hiệu quả đầu tư toàn xã hội xuống thấp (và đáng ngạc nhiên là nợ của nhóm DNNN này vẫn chưa được tính vào nợ công quốc gia). Báo cáo của Ủy bán Kinh tế Quốc hội chỉ mặc dù chiếm khoảng 40% tổng đầu tư cả nước nhưng khu vực DNNN chỉ tạo ra khoảng 10% việc làm trong khi khu vực kinh tế ngoài nhà nước chỉ chiếm 35% tổng đầu tư nhưng lại tạo ra 87% việc làm cho nền kinh tế.

Thêm một vấn đề khác, cũng liên quan đến vấn đề hiệu quả của đẩy mạnh đầu tư phát triển, nếu đề xuất tăng bội chi được thông qua, thì để niềm tin có thể đứng vững, rất cần một Luật đầu tư công nghiêm túc “đắp đê, chắn lũ” đầu tư dàn trải lãng phí như hiện trạng đã nêu. Nền kinh tế đã và đang đẩy mạnh tái cơ cấu đầu tư công, một Luật đầu tư công được thảo luận và đạt được sự đồng thuận đặt lợi ích quốc gia trên mọi tư duy lợi ích nhóm ngay trong kỳ họp này, sẽ rất ý nghĩa trong việc giảm thiểu rủi ro từ các khoản nợ vay tương lai của đất nước.

Ông Bùi Quang Vinh – Bộ trưởng Bộ KH – ĐT:
Nâng cao hiệu quả đầu tư công

Sau thời gian dài đầu tư cho khu vực kinh tế nhà nước nhưng năng suất thấp mà được hưởng rất nhiều quyền lợi nên giá của sản phẩm và dịch vụ công thường rất cao. Hậu quả là người sử dụng các sản phẩm dịch vụ công không chỉ phải trả giá cao hơn, mà còn phải trả thuế nhiều hơn. Thực tế cho thấy tình trạng lãng phí trong đầu tư công đã đến mức báo động. Nguồn vốn đầu tư dàn trải cho nhiều ngành, nhiều địa phương… Điều này dẫn đến một vấn nạn phổ biến hiện nay là đầu tư dở dang, kéo dài, dự án đầu tư chậm đưa vào hoạt động dẫn đến đội giá, chi phí đầu tư tăng…

Với khó khăn trong bố trí nguồn chi tiêu của Chính phủ và cũng đưa ra khuyến nghị số tiền chi thêm cần được sử dụng một cách có hiệu quả, không nên dùng để chi thường xuyên mà cần dành một phần để trả nợ xây dựng cơ bản, một phần để thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia còn dang dở. Cốt lõi để giải quyết vấn đề bội chi ngân sách chính là việc nâng cao hiệu quả đầu tư công, đặc biệt là khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, đầu tư quá nhiều vào những lĩnh vực, những khu vực kinh tế không mang lại hiệu quả tương xứng với đồng vốn Nhà nước bỏ ra.

Để giải quyết bài toán ách tắc của đầu tư công, Bộ KH – ĐT đang lấy ý kiến Dự thảo Luật đầu tư công, theo hướng tập trung quản lý toàn bộ quá trình sử dụng các nguồn vốn đầu tư công từ ngân sách, công trái quốc gia, trái phiếu chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương, nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước và các khoản vốn đầu tư khác  thuộc ngân sách nhà nước (NSNN), các khoản vốn vay của ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng. Điều này có nghĩa là tất cả các dự án dùng một phần hay toàn bộ vốn ngân sách sẽ chịu quy định của Luật đầu tư công theo từng cấp độ dùng vốn.

Thẩm quyền và trình tự thủ tục phê duyệt các chương trình đầu tư công từ trước đến nay chưa rõ ràng. Chẳng hạn trong quy định của Luật xây dựng lại không quy định chi tiết về nội dung, thẩm định và phê duyệt dự án. Rồi Luật đầu tư, Luật Xây dựng… các bộ ngành cứ phê duyệt từ nguồn vốn ngân sách nhưng chưa tính đến hiệu quả và khả năng  thu hồi vốn (với các dự án đầu tư công là khả năng trả nợ của vốn ngân sách nhà nước). Để giải quyết mối e ngại lớn nhất hiện nay là việc phê duyệt tràn lan các dự án đầu tư công, dự luật do Bộ KH-ĐT đang đưa ra các quy định chặt chẽ từ khâu xác định chủ trương đầu tư. Theo đó chỉ được phê duyệt dự án khi đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư, xác định được nguồn vốn và khả năng cân đối vốn. Hoặc chỉ được phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư các chương trình, dự án khi không trùng lắp với các chương trình, dự án khác trong quy hoạch…

TS Trần Du Lịch – Ủy ban Kinh tế Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội Tp HCM, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính – Tiền tệ Chính phủ:
Cú hích trong giai đoạn trước mắt

Tôi cho rằng Quốc hội có thể nâng trần bội chi ngân sách vượt mức 4,8% GDP và lên đến 5,3% như đề nghị của Chính phủ vì đây là điều là cần thiết để tăng một số hình thức giúp có thể xử lý trả nợ các công trình đầu tư dang dở. Coi đầu tư công, chi tiêu công như một cú hích để kích tổng cầu. Chúng ta cần cú hích này trong giai đoạn trước mắt, sau đó khi nền kinh tế hấp thụ tốt thì lại phấn đấu để giảm bội chi.

Nói đúng ra thì vấn đề tăng bội chi ngân sách, tôi cũng đã đề nghị từ kỳ họp trước. Trong bối cảnh nền kinh tế đang bị nghẽn, tổng cầu giảm quá mạnh, tín dụng không tăng được, chúng ta phải dùng công cụ ngân sách để giải quyết một số công trình cấp thiết của Nhà nước nhằm kích thích tăng tổng cầu. Theo đề nghị của Chính phủ, việc tăng bội chi lên 5,3% GDP cơ bản vẫn nằm trong trần nợ công, dưới 65% GDP mà Quốc hội đã quyết cho Chính phủ. Tôi ủng hộ đề nghị này.

Theo tính toán cụ thể của tôi thì nếu quyết định nới bội chi, các địa phương có thể trả nợ những dự án xây dựng cơ bản đang còn nợ DN, con số này chưa chính thức có thể khoảng  90.000 tỉ đồng hoặc hơn, nếu xử lý được, thì dòng vốn cho doanh nghiệp sẽ được gỡ, tạo sức lan tỏa. Ngoài ra, một số công trình xây dựng cơ bản đã hoàn thành 50 – 70% nhưng đang phải dừng lại vì thiếu vốn, thì phải tiếp tục đầu tư cho các công trình đó kèm theo sự giám sát chặt chẽ của Quốc hội trong việc sử dụng đồng tiền.

Song song, tôi cũng đề nghị, bên cạnh tăng trần nợ công, chúng ta phải rà soát lại toàn bộ nguồn lực Nhà nước đang có để sử dụng hiệu quả. Ví dụ, đề nghị một số DN nhà nước thoái vốn ra khỏi thị trường, nếu làm được như vậy thì sẽ có hàng trăm ngàn tỉ đồng để bổ sung nguồn vốn này.

Lê Mỹ (Diễn đàn Doanh nghiệp)

Có thể bạn cũng quan tâm

Công trình công – quản trị tư

Sửa Luật Đầu tư công: thêm quy định chi phí chuẩn bị giải phóng mặt bằng

Tăng tốc đầu tư công để khơi thông tăng trưởng năm 2025

Bộ Tài chính: Trên 300 dự án giải ngân ì ạch, nhiều dự án chưa tiêu đồng nào

Thủ tướng: Bộ Xây dựng tăng cường kiểm soát giá VLXD theo đúng thẩm quyền, quy định

TỪ KHÓA:đầu tư công
Bài trước Kinh nghiệm chống ùn tắc giao thông ở Nhật Bản
Bài tiếp Gỡ “tồn kho” nhà tái định cư
Bình luận Bình luận

Bình luận Hủy

Bạn phải đăng nhập để gửi bình luận.

Ad imageAd image

Mới cập nhật

Tháp Senna – tòa nhà dân cư cao nhất thế giới
Tin thế giới 15/05/2025
Kinh tế Việt Nam trước nhịp mới: Cơ hội và thách thức cho khu công nghiệp sinh thái
Bất động sản 15/05/2025
Hà Nội duyệt 148 khu đất thí điểm làm nhà ở thương mại qua thỏa thuận
Kinh tế / Pháp luật 15/05/2025
Saudi Arabia ứng dụng AI điều tiết, xử phạt giao thông
Nhìn ra thế giới 14/05/2025
Triển khai dự án khai thác quỹ đất tại các ga đường sắt theo mô hình TOD
Tin trong nước 14/05/2025
Vốn FDI vào bất động sản đạt gần 2,4 tỉ đô la Mỹ trong quí 1-2025
Bất động sản 14/05/2025
KTS Trần Thị Ngụ Ngôn nhận giải thưởng DIVIA AWARD 2025 tôn vinh những thành tựu của nữ kiến trúc sư
Kiến trúc sư 13/05/2025
An Cường ra mắt 21 màu Acrylic vân gỗ mới nhất năm 2025
Trang trí nội thất 13/05/2025
Quy hoạch chung TP.HCM theo mô hình đa trung tâm với 6 phân vùng
Tin trong nước 13/05/2025
TPHCM trước ngưỡng cửa trở thành đô thị dịch vụ hàng đầu
Đối thoại 13/05/2025
- Advertisement -
Ad imageAd image

Xem thêm

Kinh tế / Pháp luật

Hai “nút thắt” cần tháo gỡ để giải ngân vốn đầu tư công

Ashui.com 08/07/2024
Kinh tế / Pháp luật

Ngành giao thông có thêm 57.000 tỉ đồng từ vốn bổ sung đầu tư công

Ashui.com 17/01/2024
Kinh tế / Pháp luật

Sai phạm tại các dự án đầu tư công gây thất thoát, lãng phí gần 32.000 tỉ đồng

Ashui.com 17/10/2022
Góc nhìn

Đầu tư công: căn bệnh “bốc thuốc” và sợ trách nhiệm

Ashui.com 27/06/2022
© 2000-2025 Ashui.com. All Rights Reserved.
Welcome back!

Sign in to your account

Username hoặc Email của bạn
Mật khẩu

Quên mật khẩu?