Tôi từng đề cập đến các cách thức có thể áp dụng công nghệ hạ tầng xanh – một phương pháp truy cứu các thông tin về sản phẩm và dịch vụ lên hay xuống theo chuỗi giá trị.
Với phương thức trung tâm dữ liệu xanh mới này, công ty của bạn có thể đạt được những giá trị khổng lồ. Người ta vẫn thường cho rằng chúng ta khó có thể kiểm soát được những không cân đong đo đếm được. Vậy nên nếu hiểu tường tận về hạ tầng xanh, các công ty có thể cắt giảm được chi phí, giảm thiểu rủi ro, giải đáp thắc mắc của khách hàng liên quan đến các tác động tới xã hội và môi trường, đồng thời giảm dung lượng bộ nhớ trong các chương trình máy tính đang sử dụng.
Nhưng có một vấn đề khá nan giải là làm thế nào để tập trung được dữ liệu cho hạ tầng công nghệ này, đặc biệt khi mà ngân sách bạn vẫn còn bị thắt chặt trong giai đoạn phục hồi kinh tế như hiện nay. Tiến hành một nghiên cứu phân tích chi tiết và đầy đủ về vòng đời sản phẩm (Lifecycle analysis, LCA) có vẻ như là một việc làm tốn thời gian và phí hoài nguồn lực. Nhưng may mắn là chúng ta vẫn còn những cách khác đơn giản hơn.
Dưới đây tôi sẽ trình bày cho các bạn một vài nguyên tắc và chỉ dẫn có thể giúp bạn vận hành thông minh hơn các chương trình của mình mà ít tiêu hao nguồn lực nhất:
1. Phân tích định tính có chất lượng: Thực tế, chúng ta nên bắt đầu với tầm nhìn chiến lược hơn về sản phẩm hay dịch vụ của mình hơn là đi thẳng vào việc phân tích định lượng một cách cụ thể. Hãy lập sơ đồ dãy giá trị để có thể đánh giá sơ qua về việc sử dụng nguồn lực. Sau đó hãy đưa ra các câu hỏi chính. Đó không phải là những câu thông thường liên quan đến các chức năng của một công ty, như để sản xuất một cánh cửa cần những vật liệu gì, làm nó ra sao? (Điều đó có tốn năng lượng hay nguồn nước không chẳng hạn). Mà là làm thế nào giải quyết vấn đề đầu vào? Chúng ta phải sử dụng bao nhiêu nguyên vật liệu? Sản phẩm sau khi được sử dụng sẽ biến đổi thế nào?
Đi tìm các câu trả lời cho những câu hỏi trên tức là bạn đang đi tìm những rủi ro cũng như cơ hội lớn nhất bạn đang có, hay ít nhất là biết được các lỗ hổng của dữ liệu nằm ở đâu, và biện pháp tốt nhất để sửa chữa chúng.
2. Phương pháp tính toán một cách phỏng chừng cũng có thể hữu ích. Những con số dòng đầu cùng về những tác động và năng lượng sử dụng từ các phòng ban như phòng công nghệ thông tin IT, phòng thiết bị, phòng phân phối, có thể sẽ cho bạn thấy nơi nào cần thiết và đáng bị cắt giảm. Những dữ liệu này có thể không có sẵn ngay được nhưng chắc chắn rằng việc tìm kiếm nó cũng không quá tốn kém.
3. Sử dụng dữ liệu bên ngoài: Để thực hiện một nghiên cứu LCA thực sự chi tiết, trên thực tế tốn khá nhiều công sức. Thật không dễ dàng gì để theo dõi một sản phẩm xuyên suốt các giai đoạn từ lúc sáng tạo cho đến lúc sử dụng. May mắn là các nguồn lực đều có sẵn cho việc sản xuất sản phẩm. Các nhóm nghiên cứu kinh tế đều thực hiện LCA trên nhiều sản phẩm. Bạn có thể suy ra các con số từ những hạng mục tương đồng để tiết kiệm thời gian và ít nhất là cũng hiểu vấn đề chính nằm ở đâu. Ví dụ như bạn kinh doanh đồ thực phẩm, và một vài trong số chúng có thành phần bơ sữa cao. Ngành công nghiệp sữa phải thực thi một LCA bao quát cho một gallon sữa (khoảng 3,78 lit). Nghiên cứu đó của họ có thể sẽ cho bạn biết lượng khí metan do các con vật nuôi của bạn thải ra có thể còn lớn hơn tổng lượng khí cacbon mà bạn thải ra trong suốt cuộc đời của mình (life-cycle carbon footprint).
Một lựa chọn khác nữa là chương trình dữ liệu mở (hay tương đương như vậy). Chúng ta có thể xem xét các dữ liệu được thu thập theo một phương pháp có cái tên dài dòng là EIO – LCA hay “Chương trình đánh giá vòng đời sản phẩm đầu ra – đầu vào” được thực hiện tại Carnegie Mellon, hoặc dự án do AMEE thực hiện tại Anh. Không đi sâu vào quá nhiều chi tiết, phương pháp EIO – LCA thu thập các dữ liệu về các dòng hàng hóa ra và vào của mọi khu vực trong nền kinh tế Mỹ. Cùng với các dữ liệu về việc sử dụng năng lượng của mỗi khu vực, nó cho phép đánh giá một cách khái quát tất cả các tác động đối với nền kinh tế. Đây là những tính toán ước chừng – với sai số khá lớn. Vậy nếu chúng ta không muốn tự mình lọ mọ với cả đống dữ liệu (còn ai khác vào đây?) thì hẳn bạn sẽ vui mừng khi biết rằng đã có một vài nhà phát triển thông minh đã làm cho công việc này bớt đau đầu và mất thời gian bằng việc tích hợp các cơ sở dữ liệu vào các sản phẩm phần mềm tiện dụng.
4. Tìm kiếm các công cụ hỗ trợ. Hiện nay có rất nhiều các phần mềm có thể giúp bạn đánh giá được những ảnh hưởng của mình, bao gồm cả chuỗi các nhà cung cấp của bạn. Có một số nhà cung cấp sản phẩm phần mềm LCA cổ điển có thể kể tên như Ecobilan’s TEAM và GaBi Sofware. Nhưng cũng đã xuất hiện những các nhà cung cấp mới cùng với các sản phẩm tập trung vào việc nghiên cứu dấu chân cacbon của công ty, mặc dù vẫn còn nhiều nghi ngờ cũng như tính mới mẻ của họ, có thể kể đến là: Carbon Impact (trước đây là Clear Standards, thuộc tập đoàn SAP), Planet Metrics, SAS for Sustainability Management, Computer Associates eco-Software, và Carbon Counted. Thêm vào những đề nghị này, một phiên bản mã nguồn mở của một vài trong số chức năng trên đã ở dạng thử nghiệm, bạn có thể xem trên trang Earthster. Tôi đã được dùng, hay là được hầu hết các nhà cung cấp trên gửi bản demo cho dùng thử, và tôi thấy chúng đều rất tuyệt vời và hữu ích. Nhưng đó chắc chắn chưa phải là tất cả. Vậy nếu các bạn đã được trải nghiệm các công cụ hữu ích nào khác, hãy liên hệ với tôi để tôi có thể đánh giá giúp bạn qua địa chỉ email: andrew@eco-strategies.com.
Dựa vào các công cụ cacbon hàng đầu trên, các công ty đang chào mời hàng loạt các dịch vụ truy cứu dữ liệu xanh, đó là tấm chắn bảo vệ của Microsoft, dụng cụ Google PowerMeter cho phép đo lượng năng lượng tiêu thụ (mới ở dạng phục vụ cho hộ gia đình, nhưng tương lai sẽ tiến tới các sản phẩm dùng cho doanh nghiệp) và một sản phẩm kiểu mới của AngelPoints (hợp tác với Saatchi S) cho phép đưa chương trình dự án bảo vệ cá nhân của Wal – Mart thành một phần mềm truy cứu từ đó các doanh nghiệp có thể cho phép các nhân viên của mình được theo dõi các bước phát triển của công ty ra sao.
Ngoài tất cả những công cụ trợ giúp trên, còn có một loạt các nhà tư vấn có thể giúp hướng dẫn bạn, một trong số đó có thể kể đến là đối tác của tôi là Domani. Bước đầu tiên bạn có thể làm theo những hướng dẫn của tôi ở trên, và đánh giá xem liệu các nguồn lực của bạn có thật sự khó kiếm hay không, nhưng nếu có thể, hãy làm việc với các chuyên gia để được tư vấn chuyên sâu hơn về khả năng thu thập dữ liệu của công ty mình.
Cuối cùng, hãy đầu tư thật sáng suốt, hãy đầu tư thích đáng cho việc xây dựng khả năng nội tại của công ty để hiểu hơn về dung lượng bộ máy vận hảnh dựa trên cơ sở hiện tại với tốc độ xử lý thông tin đều đặn – nó sẽ mang lại cho bạn những lợi ích mà bạn không ngờ tới. Bạn nên biết những ai có hệ thống dữ liệu tốt nhất người đó sẽ chiến thắng.
Andrew Winston (Harvard Business Publishing) – Tuyết Lan dịch
