Chỉ cần bỏ ra một ngày lang thang khắp Tel Aviv đặc biệt là đi về phía Nam của thành phố, bạn sẽ bị thu hút ngay bởi những tác phẩm đường phố xuất hiện khắp nơi. Sáng tạo và đầy màu sắc, nghệ thuật đường phố chính là một trong những biểu hiện sinh động nhất sức sống của Tel Aviv – thành phố không bao giờ ngủ.
Đó có thể là một tác phẩm graffiti phong cách Mỹ điển hình trên bức tường một công trình bỏ hoang, cũng có thể là một bức vẽ stencil trên một bãi để xe ở trung tâm thành phố. Mọi thứ đều có thể trang trí và bạn sẽ thấy những bốt điện, cột đèn, thậm chí cả xe chứa rác biến thành tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt. Tất nhiên, cửa vào các khu chung cư cũ cũng không nằm ngoài “diện tích sáng tác” của các nghệ sĩ đường phố.
Khoảng tường trong khu dân cư phía sau chợ Carmel biến thành tác phẩm graffiti
Chú cá trên bức tường ở cảng Jaffa, thành phố Tel Aviv
Mảng tường trống của toà nhà này được thổi hồn bằng kỹ thuật vẽ 3D.
“Thực ra phong trào nghệ thuật đường phố ở Tel Aviv mới chỉ nở rộ khoảng năm năm nay nhưng nó đã góp phần tạo nên diện mạo nhân văn của thành phố này. Điều thú vị là các tác phẩm đường phố không “đối đầu” với những công trình tượng, phù điêu trải khắp thành phố mà chúng hài hoà với nhau, tạo nên nét sống động và duyên dáng cho Tel Aviv,” chị Gitit Ginat, một phóng viên độc lập trong lĩnh vực văn hoá, nghệ thuật chia sẻ với chúng tôi.
Được biết, giống như nhiều thành phố khác trên thế giới, chính quyền Tel Aviv cũng có những chế tài khá chặt chẽ với hành vi “vẽ bậy nơi công cộng”. Nhưng theo chị Gitit và chính các nghệ sĩ đường phố thừa nhận, trên thực tế những động thái của chính quyền cũng nhẹ nhàng hơn so với quy định được đặt ra. Klone, một trong những nghệ sĩ đường phố nổi tiếng nhất ở Tel Aviv nói: “Chuyện vẽ lén, trốn cảnh sát là một phần của nghệ thuật đường phố. Tất nhiên, chẳng tránh được có lúc bị tóm. Cá nhân tôi cũng đã hai lần phải ngồi ở đồn cảnh sát. Nhưng mọi thứ không quá khắt khe và chúng tôi vẫn có thể tiếp tục hứng thú để vẽ”.
Những cánh cửa cũng có thể trở thành “diện tích sáng tác”
Khoảng tường trong khu dân cư phía sau chợ Carmel biến thành tác phẩm graffiti
Một động tác xử lý khéo léo làm mềm không gian nhà máy xử lý nước iGUDAN.
Có một điều khá thú vị là phong trào nghệ thuật đường phố ở Tel Aviv được khởi xướng bởi những người được coi là “kẻ ngoài cuộc” của giới nghệ thuật ở Israel. Nhóm nghệ sĩ khởi xướng như Klone, Know Hope, Zero Cents… đều là dân nhập cư. “Bản thân nghệ thuật đứng ngoài mọi sự thừa nhận. Nhưng không thể phủ nhận rằng phong trào chỉ thực sự bùng nổ khi chúng tôi được coi như một phần của đời sống nghệ thuật Israel”, Klone nói.
Sau một thời gian xuất hiện và bền bỉ cắm rễ, một triển lãm chính thức về nghệ thuật đường phố mang tên Inside Job được tổ chức tại bảo tàng Tel Aviv vào năm 2010. Và từ đó, mỗi sáng thức dậy người dân thành phố này lại chứng kiến những tác phẩm mới xuất hiện khắp nơi minh chứng cho sự bùng nổ của một phong trào nghệ thuật.
Dede, một trong những nghệ sĩ đường phố tiên phong ở Tel Aviv đang sáng tác
Một số tác phẩm graffiti ở Tel Aviv
Hình ảnh quen thuộc ở Tel Aviv
Cảm hứng Banksy
Giờ đây, hỏi bất cứ người dân Tel Aviv nào về nghệ thuật đường phố, bạn cũng sẽ cảm nhận được sự tự hào của họ với nét độc đáo riêng của thành phố này. “Nghệ thuật đường phố đã trở thành một phần diện mạo của Tel Aviv. Tôi thích cảm giác bước đi trên phố và phát hiện ra một tác phẩm mới vừa xuất hiện. Đó là sự khởi đầu đầy hứng khởi cho một ngày mới” – Terena Ashvi, sinh viên đại học Tel Aviv nói.
Khác với sự linh thiêng của Bức tường than khóc ở thánh địa Jerusalem, những bức tượng ở Tel Aviv không than khóc. Chúng sống động, thú vị và gợi hứng mạnh mẽ cho những cư dân của thành phố này cũng như du khách có dịp tới đây. Ở Tel Aviv nghệ thuật không xa lạ, nghệ thuật không cao siêu mà nghệ thuật là cuộc sống. Nghệ thuật đem tới và cũng chính nghệ thuật chứng minh niềm tin vào cái đẹp của con người trong mọi hoàn cảnh.
Bài và ảnh: Độc Cầm (Người Đô thị)
