Các chuyên gia cho rằng, máy bay không người lái chở khách có thể cất cánh sớm nhất vào năm 2040, tạo ra thị trường trị giá 1,5 nghìn tỷ USD. Ô tô bay có thể trở thành tiêu chuẩn trong những thập kỷ tới nhưng sẽ yêu cầu các phương pháp thân thiện với môi trường và các phi công chuyên nghiệp để vận hành.
Tầm nhìn về một tương lai của taxi bay từng được nhắc đến trong loạt phim hoạt hình The Jetsons những năm 1960, trong đó ô tô bay chứ không phải lái, có thể đang tiến gần hơn, do số lượng công ty hiện đang phát triển một thế hệ sản phẩm máy bay có động cơ VTOL (cất/hạ cánh thẳng đứng).
Để vận hành sẽ yêu cầu những phi công chuyên nghiệp, nhưng sẽ chở bốn hành khách ở tốc độ 320km/h và trên khoảng cách có thể là 160km, lý tưởng cho chuyến đi, chẳng hạn như từ trung tâm thành phố đến sân bay, một chặng ngắn từ thành phố đến thành phố, cho các chuyến đi du lịch hay ngay cả khi sơ tán y tế.
Chúng cũng có thể thay đổi diện mạo bầu trời của chúng ta. Một số nghiên cứu ước tính rằng có thể có khoảng 430.000 máy bay như vậy hoạt động trên toàn cầu vào năm 2040, tạo ra một thị trường trị giá 1,5 nghìn tỷ USD.
Điều gì đã làm cho thị trường mới và sôi động này trở nên khả thi? Một khía cạnh quan trọng là sự tiến bộ trong các công nghệ khác nhau như trong hệ thống điện tử hàng không, vật liệu composite mạnh nhưng nhẹ, và đặc biệt là mật độ pin, cho phép những chiếc máy bay này có lượng khí thải CO2 rất thấp nhưng điều cốt yếu để hoạt động trong môi trường xây dựng đó là hầu như không gây tiếng ồn.
Trước câu hỏi về nhu cầu, với sự dịch chuyển dân số dự kiến tiếp tục từ nông thôn ra thành thị (bất chấp xu hướng thời đại đại dịch trái ngược) dự đoán rằng các thành phố sẽ ngày càng lớn hơn, ô nhiễm hơn và tắc nghẽn hơn, việc đi lại cũng sẽ khó khăn hơn, ít nhất là trong một chiếc xe hơi. Nhập những chiếc máy bay taxi bay là giải pháp được quan tâm.
Jean-Christophe Lambert, người đồng sáng lập và là Giám đốc điều hành của Ascendance, một nhà sản xuất và điều hành taxi bay của Pháp, dự kiến phương tiện hybrid của họ sẽ hoạt động vào năm 2025, cho biết: “Những chiếc máy bay này sẽ thay đổi nhận thức của công chúng về chuyến bay. Có thể vận hành chúng gần nhà hơn nhiều, vì vậy chúng sẽ dễ tiếp cận hơn. Những thứ này sẽ không chỉ là đồ chơi cho người giàu mà là một công nghệ sẽ nhanh chóng được dân chủ hóa”.
Thật vậy, các nhà khai thác tính toán rằng chi phí cho mỗi hành khách trên 1,6km khoảng 1 – 3 USD sẽ nhanh chóng giống với chi phí của một chiếc taxi thông thường hơn.
Brett Adcock, đồng sáng lập Archer, một nhà phát triển máy bay VTOL có trụ sở tại California, lưu ý rằng động cơ điện cũng “giúp giảm chi phí bảo dưỡng đáng kể liên quan đến động cơ đốt trong thông thường do số lượng bộ phận chuyển động và quan trọng cao, việc bảo dưỡng chiếm một số 30% chi phí vận hành trực tiếp cho máy bay trực thăng truyền thống. Và bằng cách chuyển từ nhiên liệu hóa thạch sang điện tử để cung cấp năng lượng cho máy bay, chúng tôi biết rằng chi phí liên quan đến năng lượng sẽ giảm đáng kể, cho phép chúng tôi lập kế hoạch giảm chi phí vận hành so với các phương thức vận tải hàng không truyền thống”.
Không phải giá cả sẽ là rào cản duy nhất vì còn có vấn đề về cơ sở hạ tầng. Những chiếc máy bay này sẽ có thể hoạt động từ các sân bay trực thăng đã được thiết lập, mặc dù cần phải xây dựng thêm nhiều cổng có lẽ là chuyển đổi mái nhà của bãi đỗ xe. Một số thành phố của Mỹ như Los Angeles và Houston đã bắt đầu lập kế hoạch này.
Mặc dù thế hệ máy bay taxi mới này bay ở độ cao thấp hơn nhiều so với máy bay thông thường, khoảng 600 mét, nhưng điều quan trọng sẽ là cách quản lý chuyển động của chúng, đặc biệt là trong và ngoài không phận đông đúc. Đương nhiên, bầu trời đông đúc hơn đi kèm với nguy cơ va chạm cao hơn.
Đó là lý do tại sao rào cản lớn khác cần vượt qua sẽ là một trong những nhận thức do công nghệ này không quen thuộc, công chúng có thể cần thuyết phục rằng nó an toàn. Đây là một lý do tại sao các nhà phát triển không vội vàng thúc đẩy các phiên bản tự hành không thể tránh khỏi của máy bay của họ, tương tự như máy bay không người lái chở hàng được đề xuất.
Tuy nhiên, chiếc máy bay mới, được lái thử sẽ trải qua các quy trình chứng nhận tương tự như bất kỳ máy bay thương mại nào và sẽ cần được các cơ quan chức năng quốc gia có liên quan cấp phép bay thương mại.
“Mọi người có xu hướng nhìn thấy những chiếc máy bay này và nghĩ đến máy bay trực thăng, nhưng những chiếc máy bay trực thăng ồn ào, đắt tiền và không an toàn cho lắm”, Andrew Macmillan, Giám đốc cơ sở hạ tầng cho Vertical Aerospace, một công ty Anh thực hiện một cách tiếp cận khác bằng cách hợp tác với các công ty hàng không Honeywell và nhà sản xuất ô tô Rolls-Royce để phát triển một loại máy bay 4 hành khách.
Minh Long
(Auto News / VnEconomy)
