Ngày 3/1, tại tỉnh An Giang, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh An Giang tổ chức hội thảo đầu bờ về kết quả khai quật nghiên cứu khu di tích khảo cổ học Óc Eo-Ba Thê, Nền Chùa (Văn hóa Óc Eo Nam Bộ) năm 2017.
Tại hội thảo, các đại biểu tập trung vào các mẫu di vật và các tầng văn hóa mới tìm được tại chùa Linh Sơn-thuộc Khu di tích Óc Eo, ấp Trung Sơn, thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, trên cơ sở đó có sự so sánh làm rõ giá trị về văn hóa Óc Eo ở Nam Bộ; đồng thời, đề xuất xây dựng hồ sơ quy hoạch, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Óc Eo trong giai đoạn hiện nay.
Các đại biểu tham quan điểm khai quật tại chùa Linh Sơn-thuộc Khu di tích Óc Eo, tại ấp Trung Sơn, thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. (Ảnh: Công Mạo/TTXVN)
Tiến sỹ Phạm Văn Triệu, Viện Khảo cổ học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho biết, từ tháng 8/2017 đến nay, sau thời gian tổ chức khai quật khảo cổ học vả bảo quản hiện trường tại chùa Linh Sơn-thuộc Khu di tích Óc Eo, Viện Khảo cổ học đã hoàn thành xây dựng 15 cột mốc tọa độ lưới di tích; khai quật được 2 hố, một hố rộng gần 300m2; ngoài lớp đất mặt và lớp sinh thổ, xác định có 5 lớp văn hóa thuộc về 5 thời kỳ khác nhau phát triển liên tục, kế thừa trên một địa điểm. Các lớp văn hóa này có niên đại trải dài khoảng từ thế kỷ thứ II đến thế kỷ thứ XII trở về sau.
Bên cạnh đó, trong diện tích của 2 hố khai quật, các nhà khảo cổ đã tìm được số lượng di vật rất lớn với khoảng 20 ngàn dị vật các loại gồm vật liệu kiến trúc (gạch ngói các loại), đồ gồm sinh hoạt (nồi, bát đĩa…), di vật đá (mảnh tượng bằng đá sa thạch)… Sau khi tiến hành phân loại, chỉnh lý và lập hồ sơ khoa học, kết quả bước đầu có thể nhận diện được các di vật có niên đại kéo dài từ khoảng thế kỷ 1 trước Công nguyên đến sau thế kỷ 12.
Kết quả khai quật, nghiên cứu cho thấy, trên tổng thể các hố khai quật, ngoài lớp đất mặt và lớp sinh thổ, xác định có 5 lớp văn hóa thuộc về 5 thời kỳ khác nhau phát triển liên tục, kế thừa trên một địa điểm. Các lớp văn hóa này có niên đại trải dài khoảng từ thế kỷ thứ II đến thế kỷ thứ XII trở về sau.
Theo tiến sỹ Lê Đình Phụng, Viện Khảo cổ học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, nền văn hóa Óc Eo hình thành cách đây hai thiên niên kỷ trên vùng đất Tây Nam Bộ đã đánh dấu một bước phát triển của văn minh nhân loại ở khu vực Đông Nam Á. Với những phát hiện trên giúp chúng ta có cái nhìn mới hơn, tiếp cận gần hơn những luận chứng cụ thể về một nền văn minh rực rỡ – văn minh Phù Nam ở khu vực Đông Nam Á thời xa xưa; từ đó có những quy hoạch, bảo tồn và tiếp tục nghiên cứu giá trị nền văn hóa này một cách bài bản và đồng bộ.
Theo giáo sư, tiến sỹ Nguyễn Quang Thuấn, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, từ kết quả khai quật được tại chùa Linh Sơn-thuộc Khu di tích Óc Eo có thể khẳng định rằng, Óc Eo là một nền văn hóa khảo cổ lâu đời và nổi tiếng ở Nam bộ Việt Nam; đây là nền văn hóa gắn liền với lịch sử của vương quốc Phù Nam, một bộ phận cấu thành lịch sử dân tộc Việt Nam.
Trên cơ sở từ quá trình khai quật, nghiên cứu có thể khẳng định Óc Eo – Ba Thê là một khu đô thị, một trung tâm kinh tế – văn hóa lớn của văn hóa Óc Eo-Phù Nam; trong đó Nền Chùa được xem như một cảng thị quan trọng, là nơi xuất nhập hàng hoá cho đô thị Óc Eo và các thị tứ trong vùng Tứ giác Long Xuyên nói riêng và vùng Tây Nam Bộ nói chung.
Óc Eo thuộc huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang là nơi nhà khảo cổ Luis Malleret thuộc Viện Viễn Đông Bác Cổ của Pháp (École Française d’Extrême Orient) tiến hành khai quật khảo cổ đầu tiên vào năm 1944. Sau ngày đất nước thống nhất, các nhà khảo cổ, nhà khoa học Việt Nam và quốc tế tiếp tục khai quật, nghiên cứu thêm hàng loạt di chỉ ở đây, nhiều nơi khắp Nam Bộ và đã phát hiện thêm vô số di chỉ, di vật cổ quý giá. Những thực thể và các di chỉ khảo cổ này được xếp thuộc nền văn hóa có tên gọi Óc Eo, do Óc Eo là nơi phát hiện đầu tiên và có nhiều di chỉ đặc trưng, tiêu biểu nhất của nền văn minh Phù Nam./.
Công Mạo
(TTXVN / Vietnam+)
