Mục tiêu của Đề án nhằm xây dựng nền tảng ứng dụng IoT thống nhất, an toàn, hiệu quả phục vụ quản lý, điều hành và khai thác hệ thống giao thông thông minh do Bộ Xây dựng quản lý; chia sẻ dữ liệu với các cơ quan, đơn vị liên quan.
Mục tiêu giai đoạn 2026-2028, 100% các tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông được hoàn thiện hệ thống thu phí điện tử không dừng
Mục tiêu giai đoạn 2026 – 2028, tối thiểu 02 thành phố được lựa chọn để triển khai thí điểm Trung tâm điều hành thông minh tích hợp dữ liệu IoT giao thông. 100% các tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông được hoàn thiện hệ thống thu phí điện tử không dừng và 100% dữ liệu thu phí điện tử không dừng được tích hợp vào hệ thống kết nối, chia sẻ dữ liệu giao thông thông minh dùng chung. 90% các văn bản pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về IoT trong giao thông được xây dựng, ban hành hoặc trình ban hành.
Giai đoạn 2029 – 2035, mục tiêu có tối thiểu 05 thành phố và 10 tỉnh triển khai và vận hành Trung tâm điều hành thông minh tích hợp dữ liệu IoT giao thông. 100% dữ liệu IoT giao thông được chuẩn hóa và sẵn sàng kết nối, chia sẻ liên thông giữa Bộ Xây dựng, Bộ Công an và các địa phương. Tối thiểu 50% tuyến giao thông chính (cao tốc, vành đai) có ứng dụng lắp đặt hạ tầng cảm biến IoT để phục vụ cho công tác quản lý, giám sát, bảo trì hạ tầng đường bộ.
Xây dựng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về IoT trong lĩnh vực giao thông thông minh
Để thực hiện các mục tiêu nêu trên, Đề án đưa ra các nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương và cơ quan liên quan như sau:
Về nghiên cứu, đề xuất và hoàn thiện hành lang pháp lý để ứng dụng IoT trong lĩnh vực giao thông thông minh, Đề án yêu cầu:
Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, xây dựng Nghị định về thử nghiệm có kiểm soát đối với ứng dụng IoT trong giao thông thông minh nhằm hướng dẫn chi tiết khoản 3 Điều 21 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đồng thời, rà soát, bổ sung nội dung về chuyển đổi số và ứng dụng IoT trong các văn bản quy phạm pháp luật. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế (tài chính và kỹ thuật) để nâng cấp, chuyển đổi hoặc xây mới hạ tầng IoT, đảm bảo tính liên thông và đồng bộ dữ liệu.
Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật. Xây dựng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về IoT trong lĩnh vực giao thông thông minh, bảo đảm thống nhất, tương thích và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
Bộ tiêu chuẩn gồm: Tiêu chuẩn về kết nối, định danh và tương tác giữa các thiết bị, nền tảng và hệ thống IoT; kỹ thuật đối với các nền tảng xử lý, phân tích và lưu trữ dữ liệu; tiêu chuẩn đối với thiết bị cảm biến, camera, radar, bộ điều khiển tín hiệu, hệ thống thu phí, định vị và truyền dữ liệu.
Nâng cấp Trung tâm điều hành thông minh các địa phương để tích hợp ứng dụng IoT, kết nối với Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh
Về xây dựng hạ tầng IoT trong giao thông thông minh, trong giai đoạn 2026-2030, Đề án yêu cầu:
Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Doanh nghiệp viễn thông, CNTT nâng cấp hạ tầng viễn thông và kết nối. Phát triển hạ tầng truyền dẫn dữ liệu tốc độ cao, băng thông rộng, độ trễ thấp, sử dụng công nghệ 5G và mạng truyền dẫn quang, đáp ứng nhu cầu kết nối liên tục.
Đồng thời, tăng cường năng lực của mạng truyền thông chuyên dụng cho giao thông thông minh, bảo đảm kết nối ổn định giữa thiết bị, trung tâm điều hành và nền tảng dữ liệu. Các khu vực đô thị, tuyến cao tốc, bến xe được ưu tiên triển khai hạ tầng kết nối IoT đồng bộ, có khả năng mở rộng và chịu tải cao.
Bộ Xây dựng chủ trì triển khai ứng dụng IoT trong quản lý điều hành giao thông thông minh: kết cấu hạ tầng đường, cầu, hầm; tình hình thời tiết, môi trường trên tuyến…
UBND địa phương phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an xây dựng cơ chế, nâng cấp Trung tâm điều hành thông minh các địa phương để tích hợp ứng dụng IoT, kết nối với Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh. Đảm bảo dữ liệu IoT thu thập trong giao thông phải được tích hợp và thống nhất với các quy định về quản lý cơ sở dữ liệu ngành giao thông vận tải và quy định chung về dữ liệu đô thị thông minh để bảo đảm an ninh, an toàn dữ liệu.
Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương để xác định rõ tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm trong quản lý, vận hành, bảo trì và bảo đảm an ninh dữ liệu.
Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng nền tảng tích hợp và kết nối dữ liệu với hệ thống giao thông thông minh đã được đầu tư tại cao tốc Bắc – Nam phía Đông.
Bộ Công an xây dựng Trung tâm dữ liệu, quản lý, giám sát, xử lý vi phạm và điều hành giao thông.
Xây dựng bộ khung chỉ số đánh giá định lượng và định tính cho ứng dụng IoT giao thông thông minh
Về triển khai ứng IoT trong lĩnh vực giao thông thông minh, Đề án yêu cầu:
Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an, doanh nghiệp công nghệ, Trường đại học, Viện nghiên cứu, UBND địa phương triển khai ứng dụng IoT trong quản lý kết cấu hạ tầng giao thông; thu phí, kiểm soát tải trọng và an toàn giao thông; quản lý vận tải đa phương thức; phục vụ người dân và doanh nghiệp; trải nghiệm giao thông xanh và xe tự hành. UBND địa phương ứng dụng IoT trong quản lý và điều hành giao thông.
Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng bộ khung chỉ số đánh giá định lượng và định tính cho ứng dụng IoT giao thông thông minh (theo 4 nhóm tiêu chí: kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ), làm căn cứ cho việc đo lường, giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Đề án trong từng giai đoạn.
Nguồn lực huy động: ưu tiên xã hội hóa và huy động đa dạng nguồn lực, kết hợp ngân sách nhà nước với nguồn vốn tư nhân, vốn ODA và hợp tác quốc tế để đầu tư hạ tầng IoT giao thông thông minh.
Khuyến khích doanh nghiệp công nghệ trong nước tham gia phát triển thiết bị, nền tảng và dịch vụ IoT, từng bước làm chủ công nghệ, giảm phụ thuộc nhập khẩu.
Có cơ chế ưu đãi, hỗ trợ nghiên cứu – phát triển (R&D) cho các doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học trong lĩnh vực công nghệ IoT, AI, dữ liệu lớn và an ninh mạng.
Tuyết Thư
