Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, bà Regina Lim – Giám đốc Nghiên cứu và tư vấn Thị trường vốn đầu tư của JLL cho rằng, tổng nguồn cung căn hộ tại TP.HCM hiện nay có khoảng 80.000 căn. Trong đó, phân khúc căn hộ bình dân, trung cấp và cao cấp chiếm tỷ lệ lần lượt là 43%, 42% và 15%.
Theo bà Regina, trong vòng ba năm tới, dựa theo số lượng căn hộ đã chào bán, nguồn cung căn hộ được dự đoán sẽ tăng đến 74%. Đặc biệt, năm 2011-2014, phân khúc căn hộ cao cấp và sang trọng chỉ chiếm 10% trên tổng số căn hộ được bán, nhưng con số này đã tăng lên 27% vào năm 2015 và 44% trong nửa đầu năm 2016.
Vậy điều gì thúc đẩy doanh số bán hàng tại TP.HCM tăng mạnh trong thời gian gần đây thưa bà?
Regina Lim (ảnh bên): – Tôi tin rằng lượng vốn đầu tư vào thị trường nhà ở tăng mạnh trong năm 2015 là nhờ vào các yếu tố kinh tế cơ bản tốt cũng như những thay đổi tích cực về mặt chính sách. Kể từ năm 2011, ngành sản xuất tại Việt Nam đã thu hút một lượng lớn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài nhờ chi phí sản xuất thấp hơn so với Trung Quốc. Kim ngạch xuất khẩu tại Việt Nam cũng tăng trung bình 16% mỗi năm trong giai đoạn 2011-16, so với con số 6% tại Trung Quốc.
Sau năm 2011, thâm hụt thương mại thu hẹp đã giúp đồng VND được giữ ổn định ở mức 21.000 VND/USD trong một thời gian dài. Lạm phát đã giảm từ 9% vào năm 2012 xuống khoảng 1,4% vào năm 2016, dẫn đến lãi suất tiền gửi và lãi suất vay đã lần lượt giảm xuống còn 5,0% và 8,5% trong năm 2016. Niềm tin vào nền kinh tế tăng trưởng giúp phục hồi tỷ suất lợi nhuận từ các khoản đầu tư bất động sản.
Bên cạnh đó, tháng 11/2014, chính sách mới được đưa ra đã cho phép người nước ngoài được mua 30% giá trị của bất cứ tòa nhà chung cư nào hoặc mua tối đa 250 căn nhà ở tại bất kỳ khu vực nào. Chính sách này chính thức có hiệu lực từ tháng 7/2015. Người nước ngoài được sở hữu tài sản đã mua trong vòng 50 năm và hoàn toàn có quyền cho thuê, chuyển nhượng hoặc bán lại tài sản. Họ cũng có thể gia hạn quyền sở hữu sau 50 năm tùy thuộc theo phê duyệt. Đây là lí do khiến các nhà đầu tư quan tâm đến bất động sản tại Việt Nam nhiều hơn.
Với đà tăng như thế này liệu thị trường nhà ở TP.HCM có thừa cung?
– Tuy nguồn cung nhà ở được dự đoán sẽ tăng 74% trong vòng ba năm tới, chúng tôi cho rằng thị trường vẫn sẽ đủ sức hấp thụ lượng cung này. Nguồn cung căn hộ hiện tại so với mật độ dân số tại TP.HCM vẫn còn khá thấp khi so sánh với các nước khác trong khu vực Đông Nam Á, ngay cả khi tính luôn số căn hộ tương lai đang được chào bán.
Chính phủ vẫn khuyến khích các chủ đầu tư thực hiện những dự án nhà ở bình dân để có thể đáp ứng được lượng nhu cầu nhà ở trong thành phố. Tuy nhiên, nguồn cung tại phân khúc căn hộ cao cấp và sang trọng hiện đang khá cao, đặc biệt là sau khi các dự án được hoàn thành. Chúng tôi ước tính mật độ căn hộ cao cấp trên đầu người tại TP.HCM sẽ đạt mức 3 căn trên mỗi 1000 dân, gần tương đương mức ở BangKok, Kuala Lumpur và Manila, nhưng vẫn cao hơn Jakarta.
Giá nhà tại TP.HCM đã giảm trong bối cảnh thu nhập ngày càng tăng
Cứ đà này thì giá nhà có thể tăng và thị trường liệu có tăng trưởng bền vững?
– Mặc dù doanh số bán hàng trong năm 2015 và sáu tháng đầu năm 2016 rất cao nhưng giá bán phân khúc căn hộ cao cấp chỉ tăng 9% trong sáu quý vừa qua. Chúng tôi tin rằng đây là khoảng giá mà các chủ đầu tư đã luôn cân nhắc để tạo sức cạnh tranh so với đối thủ.
Năm năm vừa qua, giá nhà tại TP.HCM đã giảm trong bối cảnh thu nhập tăng, đưa giá nhà từ tỷ lệ 7,6 năm thu nhập vào năm 2010 về mức 3,9 năm trong năm 2015. Theo Ngân hàng Thế giới, các hộ dân thành thị tại Việt Nam có thu nhập trung bình khoảng 460USD/tháng trong khi top 20% hộ gia đình có mức thu nhập cao nhất ở vào khoảng 1.340USD/tháng. Do đó, chỉ những hộ gia đình thuộc top 20% này mới có khả năng mua được hầu hết các loại căn hộ được xây dựng bởi những chủ đầu tư khác nhau.
Đối với các hộ gia đình nằm ngoài mức thu nhập này, chính phủ đã đưa ra gói hỗ trợ mua nhà 30 nghìn tỷ từ tháng 6/2013 để gia tăng khả năng chi trả cho các hộ gia đình có thu nhập trung bình bằng cách giảm lãi vay thế chấp xuống mức 5% so với tỉ lệ thị trường khoảng 7,5-10,0%. Gói hỗ trợ này áp dụng cho phân khúc nhà ở xã hội hoặc căn hộ có diện tích nhỏ hơn 70 m2 và có giá bán từ 15 triệu đồng trở xuống (khoảng 673 USD/m2).
Kể từ khi gói hỗ trợ này được áp dụng, mức tăng trưởng tín dụng đã đạt 13% trong năm 2014, 18% trong năm 2015 và có khả năng lên đến 18-20% vào năm 2016. Cuộc khảo sát với một số chủ đầu tư tại TP.HCM đã cho thấy 50-80% số khách mua đang vay ở mức khoảng 50-65% giá trị căn hộ và thời hạn vay dao động từ 15 đến 20 năm. Lượng người vay vốn để mua nhà đã cao hơn rất nhiều so với thời điểm năm 2011, khi mà đa số khách mua căn hộ đều sử dụng tiền mặt.
Trong ba năm tới, khi các dự án căn hộ tương lai được hoàn thiện, giá thuê và lợi nhuận cho thuê sẽ giảm. Tuy nhiên, với mức lạm phát thấp ghi nhận được trong năm 2015-2016, có khả năng lãi suất vay vẫn sẽ tiếp tục giảm, từ đó hỗ trợ thúc đẩy giá bán tăng lên.
Theo bà, các chủ đầu tư có nên tham gia vào thị trường nhà ở tại thời điểm này không?
– Những chủ đầu tư mà chúng tôi có cơ hội được nói chuyện tại TP.HCM cho biết họ đang có mức lợi nhuận ở mức 25-30% trên các dự án nhà ở cao cấp và trung cấp. Các dự án nhà ở bình dân và trung cấp có tốc độ bán tốt hơn do có mức giá thấp. Hơn thế nữa, nguồn cung tại những phân khúc này có mức tăng trưởng chậm hơn so với các dự án cao cấp, do đó sự canh tranh về khách hàng sẽ ít quyết liệt hơn. Tuy vậy, việc giành được những khu đất đã được giải tỏa và “sạch” về pháp lý với mức giá hợp lý vẫn tiếp tục là một thách thức tại thị trường Việt Nam, cũng như rất nhiều thành phố khác ở Đông Nam Á.
Các chủ đầu tư nước ngoài mới tham gia thị trường nên cân nhắc hợp tác với các tập đoàn trong nước dưới hình thức liên doanh.
Linh Nhi thực hiện
(Diễn đàn Doanh nghiệp)
