Người trẻ loay hoay giấc mơ an cư lập nghiệp
Sau hơn sáu năm ra trường và làm việc tại TPHCM, anh Nguyễn Nhật Hoàng cùng bạn gái, đều là nhân viên văn phòng, dự định sẽ cưới và mua nhà trong năm nay. Hiện nay cả hai góp chung số tiền tiết kiêm cũng được xấp xỉ 1 tỉ đồng và dự định vay mượn thêm người thân để làm đám cưới và mua nhà. Dù đã cân nhắc nhiều lựa chọn, từ chung cư vùng ven đến căn hộ cũ gần trung tâm, nhưng giá nhà leo thang cùng việc chính sách vay ưu đãi chưa thực sự triển khai khiến giấc mơ an cư của họ chưa thực hiện được.
“Chung cư thương mại thì vượt quá khả năng chi trả của cả hai, còn nhà ở xã hội tuy rẻ hơn nhưng thủ tục rườm rà và thu nhập lại không đáp ứng điều kiện”, anh Hoàng cho hay.
Câu chuyện của anh Hoàng chỉ là một lát cắt trong bức tranh chung về giấc mơ sở hữu nhà ở đô thị, vốn ngày càng khó với phần đông người trẻ. Giá nhà tăng mạnh qua nhiều năm, trong khi thu nhập bình quân của nhiều ngành nghề không đủ bù đắp khoảng cách này.
Theo dữ liệu của Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE), đến quí 2-2025, chỉ số giá căn hộ tại Hà Nội đã tăng 87,7% so với năm 2019; ở Đà Nẵng tăng 69,8% và tại TPHCM tăng 48,3%.
Không chỉ riêng anh Hoàng, nhiều cặp vợ chồng trẻ khác cũng đang loay hoay trước những lựa chọn khó khăn. Vợ chồng chị Ngô Ái Linh, vừa cưới ba tháng và vẫn đang ở trọ, cho biết cả hai phân vân giữa việc sinh con hay mua nhà.
“Một là mua nhà rồi 2-3 năm nữa mới sinh con, hai là sinh con trước rồi 5-6 năm sau mới tính chuyện mua nhà. Chứ cả hai việc cùng lúc thì không thể gánh nổi”, chị Linh bày tỏ.
Giá nhà tăng quá nhanh so với mức cải thiện của lương bình quân, khiến khoảng cách giữa thu nhập và chi phí mua nhà ngày càng nới rộng.
Ngay cả những ngành được cho là có thu nhập khá, việc mua nhà cũng không dễ dàng. Theo khảo sát của JobsGO, lương bình quân của nhân viên tại các ngân hàng lớn dao động 15-30 triệu đồng mỗi tháng.
Với giá căn hộ hiện khoảng 70 triệu đồng/m², một nhân viên ngân hàng dù dành phần lớn thu nhập để tiết kiệm cũng phải mất 20-30 năm mới mua nổi nhà nếu không vay vốn. Thực tế, khi tính thêm lãi vay và chi phí sinh hoạt, quãng thời gian này còn có thể kéo dài hơn nữa.
Dù khó nhưng người trẻ vẫn theo đuổi giấc mơ sở hữu nhà
Dù bức tranh chung đầy thách thức, thị trường bất động sản vài năm gần đây cũng ghi nhận một xu hướng đáng chú ý, người trẻ tham gia mua nhà ngày càng nhiều hơn.
Số liệu từ các sàn giao dịch, hội viên của VARS, cho thấy nhóm khách hàng trong độ tuổi 25-35 hiện chiếm trung bình trên 40% tổng lượng giao dịch căn hộ, tại một số dự án con số này lên tới 70%.
Khảo sát của một hãng tư vấn năm 2025 cũng chỉ ra nhu cầu sở hữu nhà đang “trẻ hóa” rõ rệt, nhóm 18-34 tuổi chiếm hơn 27% giao dịch mua căn hộ, trong khi nhóm chủ lực truyền thống vẫn là 35-44 tuổi.
Theo VARS IRE, xu hướng này đến từ yếu tố Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng, hơn một nửa lực lượng lao động dưới 35 tuổi; nhiều người trẻ có khả năng tự chủ tài chính sớm; một số trường hợp được gia đình hỗ trợ một phần giá trị căn hộ, rút ngắn thời gian tích lũy. Ngoài ra, ngân hàng và chủ đầu tư hiện nay linh hoạt hơn về tín dụng, tiến độ thanh toán, giúp nhóm khách hàng trẻ dễ tiếp cận hơn so với trước.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhận định rằng tỷ lệ người trẻ mua được nhà vẫn chỉ chiếm phần nhỏ so với nhu cầu thực tế. Đại đa số vẫn gặp rào cản thu nhập tăng chậm, chi phí sinh hoạt cao và áp lực vay nợ lớn.
Thực tế, giữa năm 2025, để sở hữu căn hộ hai phòng ngủ rộng 70m² tại Hà Nội hoặc TPHCM (giá khoảng 5,3 tỉ đồng), một gia đình trẻ cần gần 27 năm nếu dành toàn bộ thu nhập, hoặc tới 80 năm nếu tuân thủ nguyên tắc chỉ chi 1/3 thu nhập cho việc trả góp.
Để khơi thông thị trường và giúp người mua nhà lần đầu tiếp cận dễ dàng hơn, nhiều ý kiến cho rằng cần đồng thời mở rộng nguồn cung và cải thiện khả năng vay vốn. Việc thúc đẩy các dự án nhà ở xã hội, nhà thương mại giá hợp lý, đơn giản hóa thủ tục vay, kiểm soát tình trạng đầu cơ đất đai là những giải pháp cấp bách.
Hiện Bộ Xây dựng đang triển khai chương trình phát triển ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030. Một số địa phương đã điều chỉnh quy định như nới điều kiện mua hoặc thuê đối với người có thu nhập trung bình, đề xuất giảm lãi suất vay xuống 4,5-5%/năm cho người mua lần đầu.
Những chính sách này, nếu được áp dụng đồng bộ, có thể giúp rút ngắn khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào phân khúc vốn bị “bỏ quên” bấy lâu.
Song song đó, việc phát triển hạ tầng giao thông, tăng kết nối vùng ven với trung tâm có thể mở ra thêm lựa chọn nhà ở, giảm áp lực cho nội đô. Bên cạnh đó, các gói tín dụng ưu đãi cần được thiết kế linh hoạt và minh bạch để hỗ trợ đúng đối tượng mua nhà lần đầu.
Khoảng cách thu nhập và giá nhà khó thu hẹp trong ngắn hạn, nhưng nếu chính sách về nhà ở xã hội, nhà vừa túi tiền cùng biện pháp kiểm soát chi phí đầu vào được thực thi hiệu quả, giấc mơ an cư của người trẻ sẽ bớt xa vời.
Gia Nghi
