6 chiến lược phát triển
Theo Viện nghiên cứu phát triển TP.HCM, điều chỉnh Quy hoạch TP.HCM (mới) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 cần được khẩn trương lập dựa trên nền tảng quy hoạch của 3 địa phương trước đây. Trong đó, tập trung các chiến lược phát triển và những dự án ưu tiên đầu tư.
TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho biết, để không tạo ra khoảng trống pháp lý, làm gián đoạn hoạt động kinh tế – xã hội, đầu tư công, các nội dung quy hoạch của 3 địa phương đã được phê duyệt trước đây cần được tiếp tục đưa vào nội dung Điều chỉnh Quy hoạch TP.HCM (mới) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đồng thời, UBND TP.HCM (mới) cần được phân cấp, ủy quyền để phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch này theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Để phát huy lợi thế của 3 địa phương trước khi sáp nhập, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất 6 giải pháp chiến lược. Đó là tái cấu trúc những khu vực phát triển; động lực tăng trưởng mang tính đột phá; phát triển kinh tế biển; tăng cường tính kết nối giữa các khu vực phát triển đô thị; tăng cường sự chia sẻ và kết nối trong khai thác, sử dụng những công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật giữa các khu vực thuộc 3 địa phương trước đó; phát triển giáo dục bậc cao, nghiên cứu sáng tạo gắn liền phát triển đô thị và phát triển kinh tế theo mô hình đại học trong thành phố.
Theo phân tích của ông Vũ, trước hết, cần tái cấu trúc các khu vực phát triển của TP.HCM (mới) để phát huy lợi thế của 3 địa phương, tránh hiện tượng các dự án phát triển kinh tế trên địa bàn 3 địa phương cạnh tranh nhau, gây lãng phí nguồn lực xã hội, giảm hiệu quả đầu tư. Chiến lược này giúp các nguồn lực xã hội được phân bổ một cách trọng tâm và mang hiệu quả kinh tế – xã hội tối ưu.
Theo đó, mô hình đô thị phù hợp TP.HCM (mới) là đô thị đa trung tâm với cấu trúc khu đô thị trung tâm là khu vực nội thành của TP.HCM trước đây. Những khu đô thị “vệ tinh” là các phường đô thị trung tâm của huyện: Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè, Cần Giờ, TP Thủ Dầu Một và TP Vũng Tàu. Những khu đô thị phụ trợ gồm các phường thuộc huyện: Bàu Bàng, TP Bến Cát, Tân Uyên, Thuận An, Dĩ An, Phú Mỹ và TP Bà Rịa.
Trong đó, khu đô thị trung tâm tập trung phát triển chức năng dịch vụ tài chính – giáo dục bậc cao – văn hóa – sáng tạo. Những khu đô thị “vệ tinh” thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây tập trung phát triển lĩnh vực cảng biển – logistics cảng biển – du lịch – công nghiệp nhẹ – năng lượng. Các khu đô thị “vệ tinh” thuộc Tỉnh Bình Dương trước đây tập trung phát triển công nghiệp sản xuất và logistics công nghiệp.
Động lực tăng trưởng mang tính đột phá gồm ba trụ cột chính: Công nghiệp công nghệ cao và sản xuất thông minh; dịch vụ chất lượng cao với lõi là tài chính quốc tế, công nghệ; kinh tế biển với lõi là cụm cảng nước sâu, logistic. Những động lực này phải được hỗ trợ đồng bộ từ hạ tầng vật lý đến hạ tầng số để tạo nền tảng cho tăng trưởng xanh và kinh tế số.
Việc cần thiết cho phát triển là tăng cường tính kết nối giữa các khu vực phát triển đô thị của TP.HCM (mới) dựa trên nền tảng hạ tầng giao thông đồng bộ, tập trung phát triển mạng lưới giao thông công cộng.
Trong đó, chủ đạo là mạng lưới đường sắt với những loại hình phù hợp cho từng khu vực đô thị, như hệ thống vận tải hành khách khối lượng lớn, tốc độ cao (MRT), hệ thống đường sắt đô thị (commuter rail). Đồng thời, phát triển đồng bộ phương thức khác trong mạng lưới giao thông công cộng để phát triển đô thị theo mô hình TOD, nhằm khắc phục khoảng cách địa lý của những trung tâm đô thị sau sáp nhập, phát huy tối đa giá trị quỹ đất.
Đề xuất giải pháp thực hiện
Theo Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, để hiện thực các chiến lược, cần 7 khâu đột phá.
Đó là hoàn thiện và thúc đẩy nhanh hạ tầng chiến lược (hạ tầng giao thông, hạ tầng số) theo nguyên tắc tích hợp, thông minh, đặt dữ liệu làm nền tảng then chốt; phát triển trung tâm tài chính quốc tế; triển khai hiệu quả 4 nghị quyết của Trung ương (Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị quyết 59-NQ/TW, Nghị quyết 68-NQ/TW và Nghị quyết 66-NQ/TW); xây dựng tổ hợp dịch vụ – công nghệ – giải trí lớn gắn đổi mới mô hình tăng trưởng tập trung vào kinh tế tri thức, sáng tạo; cải cách hành chính và chuyển đổi số mạnh mẽ nền công vụ, hướng tới hoàn thiện một mô hình quản trị mới “mạnh hơn cấp tỉnh, linh hoạt hơn cấp vùng”; xây dựng thành phố trở thành nơi đáng sống; hình thành cơ chế thu hút và hợp tác với nhà đầu tư chiến lược, các tổ chức quốc tế, viện, trường đại học uy tín…
Theo TS Trương Minh Huy Vũ, trong bối cảnh sáp nhập tỉnh, thành, cần rà soát để điều chỉnh, bổ sung thực hiện những dự án ưu tiên đầu tư như: Các dự án đường sắt đô thị, Vành đai 4 TP.HCM; các trục đường bộ xuyên tâm, hướng tâm; những dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức; dự án liên quan hạ tầng số và chuyển đổi số; dự án nhằm giảm thiểu cách biệt trong phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật và kết cấu hạ tầng xã hội giữa các khu vực hiện hữu thuộc 3 địa phương trước đây…
Đối với nhóm dự án không cấp thiết, xem xét đưa ra khỏi danh mục ưu tiên đầu tư đến năm 2030, như trụ sở công trình hành chính hay những dự án trùng lặp, cạnh tranh nhau khi sáp nhập…
Dự án không thuộc danh mục ưu tiên của các quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt nhưng có tính cấp thiết cao, phát sinh do sáp nhập tỉnh thành, cần gấp rút điều chỉnh quy hoạch để bổ sung và ưu tiên bố trí vốn đầu tư trong giai đoạn đến năm 2030, như các tuyến đường sắt đô thị kéo dài từ đô thị trung tâm đến các đô thị vệ tinh của TP.HCM (mới).
Đồng thời, cần chuẩn bị lập quy hoạch TP.HCM (mới) cho thời kỳ tiếp theo để quy hoạch này được phê duyệt sớm nhất, trước năm 2030.
Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM kiến nghị UBND TP.HCM giao Viện nghiên cứu, cùng các sở ngành của thành phố lập báo cáo rà soát, điều chỉnh Quy hoạch TP.HCM (mới) thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trước ngày 30/8/2025.
| Ngày 31/12/2024, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1711/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ngày 3/8/2024, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 790/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bình Dương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ngày 31/12/2024, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1629/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050. |
Cao Cường
