Hôm nay 21/5, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sẽ báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Kiến trúc. Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh sửa sẽ có 5 chương 41 điều, tăng 4 điều so với dự thảo Luật Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 theo Tờ trình số 310/TTr-CP ngày 02/8/2018.
Theo chương trình làm việc của Quốc hội, chiều 21/5, Uỷ viên UBTVQH, Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng sẽ trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Kiến trúc.
Quốc hội sẽ thảo luận về dự án Luật Kiến trúc vào chiều 21/5.
Trước đó, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Kiến trúc. Sau kỳ họp Quốc hội, đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp với Ban soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) với nhiều nội dung.
Cụ thể, về phạm vi điều chỉnh của Luật (Điều 1), đa số ý kiến ĐBQH tán thành phạm vi điều chỉnh như dự thảo Luật trình Quốc hội; theo đó, Luật Kiến trúc quy định về quản lý kiến trúc và hành nghề kiến trúc.
UBTVQH thống nhất với phạm vi điều chỉnh của Luật như Tờ trình của Chính phủ điều chỉnh về 2 nhóm chính sách, bao gồm quản lý kiến trúc và hành nghề kiến trúc là phù hợp, đã bao quát được các chế định cần thiết đối với hoạt động kiến trúc, phù hợp với tình hình thực tế, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, đáp ứng mục tiêu quản lý và hành nghề kiến trúc như yêu cầu của chương trình xây dựng luật, pháp lệnh đã đặt ra khi xây dựng Luật này.
Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định mang nội hàm phát triển thể hiện trong chính sách của Nhà nước trong hoạt động kiến trúc, hợp tác quốc tế về kiến trúc, thi tuyển phương án kiến trúc, quản lý đối với công trình kiến trúc có giá trị, bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc và hành nghề kiến trúc…
Về chính sách của Nhà nước trong hoạt động kiến trúc (Điều 6) và Chiến lược phát triển kiến trúc Việt Nam, UBTVQH đã bổ sung quy định về chính sách của Nhà nước trong hoạt động kiến trúc, trong đó quy định rõ những hoạt động kiến trúc được Nhà nước đầu tư, hỗ trợ và khuyến khích để làm cơ sở thực hiện quản lý kiến trúc và hành nghề kiến trúc.
Về Chiến lược phát triển kiến trúc Việt Nam, UBTVQH thống nhất cho rằng, đây là vấn đề thuộc thẩm quyền quản lý, điều hành của Chính phủ, do đó, không nhất thiết có quy định này trong dự thảo Luật.
Về quy định bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam trong kiến trúc (Điều 5) và bảo tồn, khai thác công trình kiến trúc có giá trị nhưng chưa được xếp hạng là di tích lịch sử – văn hóa (Điều 13), sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, dự thảo Luật đã bổ sung Điều 5 quy định về bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam trong kiến trúc theo hướng: Bổ sung một điều về bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc bao gồm các đặc điểm, tính chất tiêu biểu và đặc trưng tạo nên một phong cách riêng của kiến trúc Việt Nam về điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội, văn hóa, nghệ thuật; thuần phong mỹ tục của các dân tộc của địa phương; kỹ thuật xây dựng và vật liệu xây dựng. Đồng thời, giao UBND cấp tỉnh có trách nhiệm quy định nội dung về yêu cầu bản sắc văn hóa dân tộc trong quy chế quản lý kiến trúc để bảo đảm khả thi, phù hợp với địa phương do mình quản lý.
Sửa đổi, bổ sung một số quy định về bảo tồn, giữ gìn, khuyến khích kế thừa, phát huy giá trị kiến trúc truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc vào các quy định có liên quan trong dự thảo Luật, như nguyên tắc hoạt động và yêu cầu quản lý kiến trúc đô thị, nông thôn, quy chế quản lý kiến trúc…
Dự thảo Luật cũng đã sửa đổi, bổ sung một số quy định có liên quan về bản sắc văn hóa dân tộc trong kiến trúc nhằm bảo vệ, giữ gìn, phát huy các giá trị kiến trúc truyền thống Việt Nam đồng thời không làm hạn chế sự sáng tạo trong hành nghề kiến trúc của các kiến trúc sư (như các Điều 4, Điều 11, Điều 14…).
Về ý kiến ĐBQH đề nghị bổ sung quy định về việc bảo tồn, phát huy giá trị công trình kiến trúc chưa được xếp hạng là di tích lịch sử – văn hóa, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về lập danh mục, xin ý kiến về Danh mục công trình kiến trúc có giá trị và giao Chính phủ quy định chi tiết về tiêu chí đánh giá, phân cấp, phân loại công trình kiến trúc có giá trị; trình tự, thủ tục tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt Danh mục công trình kiến trúc có giá trị tại Điều 13, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế và yêu cầu quản lý, không chồng chéo với quy định của pháp luật về di sản văn hóa và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Về Quy chế quản lý kiến trúc (Điều 14, Điều 15), sau khi tiếp thu ý kiến, UBTVQH nhận thấy, Quy chế quản lý kiến trúc được lập cho các đô thị và điểm dân cư nông thôn của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Việc ban hành Quy chế quản lý kiến trúc là phù hợp và cần thiết để đáp ứng yêu cầu thiết kế kiến trúc, xây dựng, cải tạo, bảo vệ, giữ gìn, tu bổ, khai thác và sử dụng các công trình kiến trúc. Đối với khu vực chưa có quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, Quy chế quản lý kiến trúc còn là cơ sở để xác lập các chỉ tiêu cơ bản, đáp ứng yêu cầu quản lý kiến trúc và xây dựng.
Tiếp thu ý kiến của các vị ĐBQH về công tác quản lý, cấp phép xây dựng, góp phần tạo lập môi trường đầu tư xây dựng thông thoáng, dự thảo Luật đã bỏ quy định về Quy chế quản lý kiến trúc nông thôn cấp xã, chỉ quy định một loại Quy chế quản lý kiến trúc. Đồng thời, các quy định về yêu cầu, nội dung, trách nhiệm của các cơ quan trong lập, thẩm định, ban hành, rà soát, đánh giá thực hiện, điều kiện và nguyên tắc điều chỉnh Quy chế quản lý kiến trúc đã được sửa đổi, bổ sung tại Điều 14 và 15 dự thảo Luật cho phù hợp quy định của pháp luật có liên quan.
Về Hội đồng tư vấn về kiến trúc (Điều 16), dự thảo Luật đã quy định Hội đồng này chỉ được thành lập khi cần thiết, làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, tự giải thể sau khi hoàn thành nhiệm vụ là phù hợp, bảo đảm tính linh hoạt, không làm phát sinh thêm bộ máy, gây tốn kém, lãng phí. Mô hình Hội đồng hoặc Ủy ban tư vấn về kiến trúc là khá phổ biến ở nhiều quốc gia. Do đó, nên luật hóa về Hội đồng tư vấn về kiến trúc quốc gia, bổ sung quy định về Hội đồng tư vấn về kiến trúc cấp tỉnh.
Về chứng chỉ hành nghề kiến trúc (Chương III), tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng trước mắt giao UBND cấp tỉnh cấp CCHN (Điều 27) và thành lập Hội đồng xét cấp CCHN ở địa phương với thành phần là đại diện của cơ quan quản lý Nhà nước, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, chuyên gia (khoản 2, Điều 29)…
Riêng việc sửa đổi, bổ sung về vấn đề Văn phòng kiến trúc sư (Điều 33), hiện đang có 2 luồng ý kiến về vấn đề này nên sẽ tiếp tục thảo luận trong phiên họp chiều 21/5.
Kim Thoa
(Báo Xây dựng)
