Khu đô thị mới Thủ Thiêm: Sức hút của một trung tâm kinh tế, tài chính

Theo Đồ án Điều chỉnh quy hoạch xây dựng TPHCM đến năm 2025, Khu đô thị mới Thủ Thiêm có một vị trí rất đặc biệt trong sự phát triển của thành phố. Cùng với trung tâm hiện hữu, Khu đô thị mới Thủ Thiêm sau khi được xây dựng sẽ là một phần quan trọng của khu trung tâm thành phố, là trung tâm kinh tế, tài chính lớn không chỉ của TPHCM, của Việt Nam mà còn cả khu vực Đông Nam Á. Làm thế nào để Khu đô thị mới Thủ Thiêm sớm hình thành với tầm vóc như kỳ vọng? Phóng viên đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Nguyễn Trọng Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, xung quanh những vấn đề trên.  

Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã sẵn sàng mặt bằng giao cho các nhà đầu tư. (Ảnh: Hồng Thái /SGTT) 

Phải chọn được nhà đầu tư tốt cho Thủ Thiêm 

Thưa ông, đồ án quy hoạch xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được TPHCM công bố gần chục năm nay. Vừa mới đây, UBND TPHCM đã chấp thuận cho điều chỉnh cục bộ một phần quy hoạch xây dựng Thủ Thiêm để tăng tính hấp dẫn của dự án đối với các nhà đầu tư. Tuy nhiên, bao giờ mới có Khu đô thị mới Thủ Thiêm vẫn là câu hỏi chưa có lời giải chính xác. Có cách nào để Khu đô thị mới Thủ Thiêm sớm thành hiện thực? 

PGS.TS Nguyễn Trọng Hòa (ảnh bên): – Tự thân đặc tính là khu đô thị trung tâm của TPHCM, Khu đô thị mới Thủ Thiêm đã có sức hấp dẫn đặc biệt đối với các nhà đầu tư. Tôi được biết có khá nhiều nhà đầu tư đã đến nghiên cứu, tìm hiểu chính sách đầu tư vào đây. Tuy nhiên, do khủng hoảng kinh tế toàn cầu, rồi những khó khăn về kinh tế của Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng, đang làm cho tiến độ đầu tư vào đây chậm đi. Thế nhưng, trong nhiều bảng xếp hạng của các nhà tư vấn về đầu tư phát triển đô thị trong và ngoài nước, đánh giá về tính hấp dẫn của một số thành phố và các quốc gia trên thế giới thì Việt Nam, đặc biệt là TPHCM, vẫn luôn được nhắc đến. 

Điều này có nghĩa, nếu đẩy mạnh hơn nữa việc quảng bá Khu đô thị mới Thủ Thiêm ra thế giới thì chúng ta vẫn có cơ hội tìm được những nhà đầu tư tốt, có năng lực đầu tư vào Khu đô thị mới Thủ Thiêm. TPHCM nên tổ chức nhiều hơn nữa các diễn đàn kêu gọi đầu tư vào Khu đô thị mới Thủ Thiêm ở trong và ngoài nước. Xây dựng các trang web giới thiệu về khu đô thị này cũng như giới thiệu về các cơ chế, chính sách về đầu tư ở đây. Càng công khai, càng minh bạch thì chúng ta càng có cơ hội tìm được nhà đầu tư tốt cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Theo tôi, đây là cách tốt nhất để Khu đô thị mới Thủ Thiêm sớm hình thành. 

Đúng là đã có khá nhiều nhà đầu tư đến tìm hiểu môi trường đầu tư vào Khu đô thị mới Thủ Thiêm, song cũng có không ít nhà đầu tư bỏ cuộc. Ông lý giải điều này như thế nào? 

– Đây là điều hết sức bình thường. Trong quá trình làm việc, nếu hai bên không tìm được tiếng nói chung thì việc chia tay là tất yếu. Vấn đề hiện nay là TPHCM phải tìm được các nhà đầu tư lớn với năng lực tài chính và trình độ chuyên môn cao. Đó là điều kiện cực kỳ quan trọng để hình thành nên Khu đô thị mới Thủ Thiêm hiện đại như chúng ta kỳ vọng. TPHCM đã mạnh dạn bỏ ra cả triệu USD với bao nhiêu tâm huyết để tổ chức cuộc thi quốc tế lớn, thuê tư vấn nước ngoài làm quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm thì cũng phải đầu tư chừng ấy tâm sức vào việc tìm nhà đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Tôi cho rằng, thời gian qua TPHCM đã cho phép điều chỉnh một phần đồ án quy hoạch khu đô thị này theo hướng khả thi hơn để hấp dẫn nhà đầu tư là rất đáng hoan nghênh, bởi suy cho cùng phải cân đối được lợi ích của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư thì mới hấp dẫn được họ. 

Thí điểm xây dựng chính quyền đô thị 

Hiện nay đang có nhiều nhà đầu tư trong nước đặt vấn đề nghiên cứu và đầu tư vào Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Với tư cách là một chuyên gia về quản lý đô thị, một người hiểu biết khá rõ về những yếu kém của không ít doanh nghiệp xây dựng Việt Nam, ông có an tâm về điều này?

– Không nên phân biệt doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài. Vấn đề là TPHCM đưa ra được yêu cầu cụ thể về năng lực tài chính cũng như chuyên môn của các nhà đầu tư để làm cơ sở cho việc chọn lựa nhà đầu tư tốt. Cơ quan tiến hành công tác chọn lựa nhà đầu tư cũng phải có năng lực chuyên môn cao để có thể tìm chọn ra được những nhà đầu tư thực sự có năng lực. 

TPHCM đã có một bài học của Khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng nằm trong lòng quận 7. Khu đô thị này rất đẹp, song đang có không ít khu dân cư mới trong quận 7 “ăn theo” Phú Mỹ Hưng nhưng lại xây dựng khá nhếch nhác, thiếu hạ tầng kỹ thuật… ảnh hưởng tiêu cực đến Phú Mỹ Hưng. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm nằm trong lòng quận 2 là gì thưa ông? 

– Theo tôi, nói đến cơ chế quản lý cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm bây giờ không còn sớm vì đây là công việc không thể thực hiện xong trong một sớm một chiều. Rõ ràng hiện nay, nhà đầu tư của Khu đô thị Phú Mỹ Hưng và Ban Quản lý khu Nam – cơ quan thay mặt Nhà nước làm công tác quản lý ở khu Nam chỉ tập trung chủ yếu cho công tác phát triển đô thị trong khu vực. Trong khi đó, các vấn đề còn lại của công tác quản lý đô thị như: quản lý hành chính, an ninh xã hội, vệ sinh môi trường… và nhất là quản lý quy hoạch đầu tư xung quanh Khu đô thị Phú Mỹ Hưng do quận 7 thực hiện. Sự chồng chéo này là nguyên nhân chính làm nảy sinh những bất cập trong quản lý đô thị ở đây. Nếu mâu thuẫn này không được giải quyết thỏa đáng trong mối quan hệ giữa Khu đô thị mới Thủ Thiêm và quận 2 thì nhiều nguy cơ Khu đô thị mới Thủ Thiêm sau khi xây dựng và đưa vào sử dụng sẽ không đạt chuẩn như “khu đô thị kiểu mẫu” mà chúng ta mong muốn. 

Theo tôi, TPHCM đã đầu tư hàng triệu USD cho quy hoạch và nỗ lực rất nhiều cho việc tìm kiếm nhà đầu tư lớn cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm thì cũng nên đầu tư mạnh mẽ việc tìm kiếm một mô hình quản lý phù hợp cho Thủ Thiêm. Nên chăng, chúng ta thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm? Vừa là một cách giúp khu đô thị mới này phát triển tốt vừa là cơ hội để TPHCM rút ra bài học kinh nghiệm trong việc xây dựng chính quyền đô thị sau này. 

Nguyễn Khoa (thực hiện)