Sự chuyển đổi nhanh chóng của Úc từ năng lượng than sang các giải pháp thay thế sạch đang kích hoạt cơn bùng nổ các dự án nhà máy pin có khả năng lưu trữ năng lượng mặt trời và gió.
Hiện tại, Úc có ít nhất 250 dự án phát triển nhà máy pin đã được lên kế hoạch với công suất tiềm năng gần 130.000 MWh, chỉ đứng đứng sau Trung Quốc, theo dữ liệu của Công ty tài chính năng lượng mới (BloombergNEF). Úc vẫn dựa vào than để sản xuất hơn một nửa sản lượng điện nhưng nhiều nhà máy nhiệt điện than lớn sẽ đóng cửa trong thập niên tới.
Nhà máy pin trữ điện thuộc sở hữu của Công ty năng lượng tái tạo ở Hornsdale, Nam Úc. Nhà máy này sử dụng hệ thống pin Megapack của Tesla. (Ảnh: ABC News)
Các nhà máy trữ điện mặt trời bằng pin với công suất lớn cho phép các trang trại điện mặt trời và điện gió hoạt động hiệu quả hơn vì chúng có thể giúp giữ lại công suất điện dư thừa để cung cấp cho lưới điện khi cần thiết, chẳng hạn vào những thời điểm nhu cầu sử dụng điện lên cao điểm.
“Để vận hành một hệ thống năng lượng carbon thấp đáng tin cậy, việc lưu trữ năng lượng gió và mặt trời là điều bắt buộc”, Tim Jordan, ủy viên của Ủy ban Thị trường năng lượng Úc, cố vấn năng lượng của chính phủ, nói và cho biết thêm các khoản đầu tư cho nhà máy pin đang trở nên cấp bách hơn khi ngày càng có nhiều đề xuất đóng cửa nhà máy nhiệt điện than.
Phát biểu tại một hội nghị ở Sydney hôm 7/3, ông cho biết Úc cần đầu tư khoảng 64 tỉ đô la Úc (43 tỉ đô la Mỹ) để xây dựng đủ các nhà máy pin trữ điện cho đến năm 2050. Đó là một phần của chương trình đầu tư khổng lồ có thể tiêu tốn tới 242 tỉ đô la Úc để tăng công suất năng lượng sạch, bao gồm các các dự án năng lượng mặt trời và gió cũng như hàng nghìn km đường dây điện mới.
Các công ty điện lực ở Úc đang chạy đua để đóng cửa các nhà máy nhiệt điện than cũ kỹ để đáp ứng các mục tiêu khử carbon. Ngoài ra, năng lượng tái tạo rẻ hơn cũng khiến các nhà máy này không có lãi. Công ty Origin Energy lên kế hoạch đóng cửa nhà máy nhiệt điện than Eraring ở bang New South Wales ngay sau năm 2025, trong khi Công ty AGL Energy đặt mục tiêu đóng cửa tất cả nhà máy nhiệt điện than sớm nhất là vào khoảng năm 2040.
Shane Bannister, giám đốc cấp cao về phát triển kinh doanh dự án năng lượng phụ trách khu vực châu Á-Thái Bình Dương của hãng xe điện Tesla, nói: “Chúng tôi chứng kiến sự phát triển năng lượng tái tạo đáng kinh ngạc ở Úc”. Ông cho rằng các hệ thống pin khổng lồ sẽ một phần của giải pháp ứng phó sự biến động thất thường của năng lượng gió và mặt trời.
Bên cạnh mảng kinh doanh chính là xe điện, Tesla còn tham gia các lĩnh vực năng lượng sạch và trí tuệ nhân tạo. Tesla tiếp thêm sinh lực cho lĩnh vực lưu trữ năng lượng của Úc với việc tham gia xây dựng nhà máy pin quy mô lưới điện lớn nhất thế giới vào năm 2017 tại Hornsdale, Nam Úc. Tesla ghi nhận công suất pin trữ điện mà hãng triển khai tăng vọt 64% vào năm ngoái. Giờ đây, Tesla tập trung vào việc tăng doanh số bán hệ thống pin Megapack sử dụng cho lưới điện.
Drew Baglino, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách hệ thống truyền động và kỹ thuật năng lượng của Tesla, nói: “Megapack sẽ là sản phẩm giúp loại bỏ nhiên liệu hóa thạch cung cấp năng lượng cho các nhà máy vào một thời điểm nào đó trong tương lai”.
Theo Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk, một hệ thống năng lượng toàn cầu hoàn toàn không sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ cần khoảng 240 TWh công suất lưu trữ pin.
BNEF cho biết dù một số lượng lớn các dự án nhà máy pin trữ điện ở Úc vẫn đang trong giai đoạn lập kế hoạch ban đầu và có thể chưa huy động vốn xong hoặc chưa được cấp phép, công suất lắp đặt pin trữ điện ở nước này được dự báo sẽ tăng trong năm nay và năm 2024.
Cuối tháng 12 năm ngoái, chính phủ Úc thông báo tài trợ 176 triệu đô la Úc để giúp đẩy nhanh quá trình phát triển 8 dự án nhà máy pin lớn với tổng đầu tư khoảng 3 tỉ đô la Úc. Khoản tài trợ này cũng nhằm đảm bảo các hoạt động có chức năng ổn định lưới điện thường được cung cấp bởi các nhà máy nhiệt điện.
Báo cáo của BNEF công bố trong tháng này cho biết các nhà máy pin trữ điện ở Úc đang tạo ra nhiều doanh thu hơn và được hưởng lợi từ sự biến động mạnh về giá cả trên thị trường năng lượng trong năm 2022. Nhờ bán năng lượng sạch vào điện lưới, các nhà máy pin trữ điện được kết nối với thị trường bán buôn điện quốc gia Úc đạt doanh thu 85 triệu đô la Úc trong năm ngoái, tăng mạnh so với 12 triệu đô la Úc trong năm trước.
Lê Linh
(KTSG Online /Theo Bloomberg)
