Ashui.com

Trong kế hoạch triển khai chống ngập cho TP.HCM ở lưu vực rộng khoảng 350ha với các khu vực ven rạch Xuyên Tâm, rạch Cầu Sơn, rạch Cầu Bông và rạch Văn Thánh (thuộc quận Bình Thạnh và một phần quận 1, quận Phú Nhuận, quận Gò Vấp), rạch Xuyên Tâm là một trong những dự án thuộc loại... ì ạch nhất.

Tuy nhiên, ngày 19/11, sở Giao thông vận tải TP.HCM, công ty cổ phần Hà Nội Ngàn Năm cùng đại diện các địa phương họp bàn về việc đền bù giải phóng mặt bằng để đưa ra các phương án cụ thể để khởi động lại dự án rạch Xuyên Tâm.

• Ảnh bên : Gần 900 hộ dân bị giải toả trong phạm vi màu vàng hai bờ rạch Xuyên Tâm (Ảnh: Mai Quốc Ấn)

Nạo vét sâu và kè đứng

Theo kết quả điều tra tháng 6/2010, trên toàn bộ tuyến rạch Xuyên Tâm thuộc địa bàn quận Bình Thạnh chỉ có vài cửa cống ngăn rác mang tính tạm bợ, nhưng hiện tại đã cũ và chất lượng rất kém. Ngoài ra, các hộ dân sống du cư dọc hai bên rạch Xuyên Tâm nói riêng và các hộ dân thuộc địa bàn quận nói chung đều xả thẳng nước – rác thải của sinh hoạt và sản xuất ra rạch gây nên hiện tượng tắc nghẽn ở vị trí các cửa cống, cũng như trên bề mặt rạch. Đây chính là một trong những nguyên nhân gây nên hiện tượng triều cường trên diện rộng tại Bình Thạnh. 

Đại diện nhà thầu công ty cổ phần Hà Nội Ngàn Năm cho biết, trước hết cần thu gom rác thải, xử lý triệt để rác – nước thải trước khi đổ ra kênh mương. Rạch Xuyên Tâm sẽ được giữ nguyên để làm nhiệm vụ thoát nước, cải tạo bằng cách nạo vét sâu, thi công kè đứng gia cố chắc chắn. Để tránh hiện tượng xả rác bừa bãi, đồng thời thoát nước nhanh và tốt hơn, nhà thầu dự kiến làm cống hộp dưới đường hai bên bờ rạch, trồng cây xanh ven rạch...

Theo kế hoạch chỉnh trang đô thị và phát triển nhà ở của quận Bình Thạnh đến năm 2011, quận sẽ giải toả hơn 10.000 căn nhà tại 13 khu vực để xây dựng mới, chỉnh trang đô thị và nạo vét kênh rạch. Hơn 90% số nhà sẽ bị giải toả trắng và bố trí tái định cư tại 13 dự án chung cư trên địa bàn quận. Theo tìm hiểu của phóng viên, dự án giải toả nhà trên và ven kênh Bùi Hữu Nghĩa kéo dài từ khu vực gần chợ Bà Chiểu nối vào kênh Nhiêu Lộc (gần cầu Bùi Hữu Nghĩa) là phần chính của dự án này. Dự kiến, toàn bộ nhà trên và ven rạch Xuyên Tâm sẽ bị giải toả để xây dựng hành lang bảo vệ rạch (mỗi bên 10m) và tất cả kinh phí đều từ vốn ngân sách. Tuy nhiên, các hộ dân tại đây cho biết, năm 2009 đã có thông tin về việc này, nhưng đến giờ vẫn chưa thống nhất được mức giá đền bù. 

Bà Hoàng Thuỳ Liên, một người dân sống trên đường Bùi Hữu Nghĩa nói: “Việc ô nhiễm và ngập úng tại đây đã kéo dài quá lâu, nên cải tạo rạch là cần thiết, nhưng ngoài đền bù và tái định cư, tôi nghĩ quận nên xem xét việc hỗ trợ việc làm cho người dân rạch Xuyên Tâm”. 

Thực trạng rạch Xuyên Tâm, đoạn chảy qua ngã ba sông khu vực sát chân cầu Bình Triệu (Ảnh: M.K)

Chín năm chờ đợi

Người dân Bình Thạnh ven hai bờ rạch Xuyên Tâm đã chín năm chờ đợi dự án từ khi UBND TP.HCM quyết định đầu tư công trình thoát nước và cải thiện ô nhiễm môi trường rạch Xuyên Tâm vào năm 2002 (cùng với rạch Xóm Củi, quận 8). Hai hệ thống rạch quan trọng này nếu được cải tạo tốt sẽ góp phần giải quyết thoát nước cho thành phố. 

Rạch Xuyên Tâm sẽ được nạo vét với chiều dài 6.100m và 252.000m3 bùn đất (số liệu năm 2002) trên toàn tuyến, thông thoáng dòng chảy, cải thiện năng lực thoát nước cho khu vực quận Bình Thạnh, Gò Vấp và tiến hành chỉnh trang hai bên bờ rạch. Tuy nhiên, sau chín năm, với nhiều lần thay đổi nhà thầu, rạch Xuyên Tâm vẫn là dự án “đắp chiếu” cho đến khi UBND TP.HCM chấp thuận cho công ty cổ phần Hà Nội Ngàn Năm lập báo cáo cải tạo hạ tầng và sử dụng quỹ đất con rạch này. 

Theo số liệu điều tra, các con đường tại quận Bình Thạnh nói chung, và ven hai bờ rạch Xuyên Tâm nói riêng, không đủ đáp ứng nhu cầu đi lại, dẫn tới tình trạng kẹt xe liên tục. Tỷ lệ đất giao thông ở đây chỉ chiếm khoảng 8%, trong khi đó, theo tiêu chuẩn thì đất dành cho giao thông phải đạt khoảng 20% mới đáp ứng được nhu cầu về đi lại. Người dân các khu nhà ổ chuột, nhà tạm bợ hai bên bờ rạch cũng cần được quy hoạch lại để tái định cư ổn định. Tuy nhiên, đây là việc làm không hề dễ dàng. 

Mai Quốc Ấn