By using this site, you agree to the Privacy Policy and Terms of Use.
Accept
Ashui.comAshui.comAshui.com
  • Home
    • Bookmarks
    • English
      • News
      • Projects
      • Products
    • Ashui Awards
    • Giới thiệu
    • Quảng cáo / PR
    • Liên hệ
  • Tin tức / Sự kiện
    • Tin trong nước
    • Tin thế giới
    • Sự kiện
    Tin tức / Sự kiệnĐọc tiếp
    Hà Nội công bố quy hoạch khu vực trục không gian trung tâm bán đảo Quảng An
    TTXVN 30/07/2025
    TPHCM đứng thứ 2 trên thế giới khả năng “giữ chân” cư dân
    KTSG Online 29/07/2025
    Từ quy hoạch đến hạ tầng: Bước đột phá cho Khánh Hòa tăng trưởng hai con số
    Báo Xây dựng 28/07/2025
    Khởi động chương trình Triển lãm quốc tế về thiết kế và thi công Nhà Gỗ To trong Rừng (Gỗ To Exhibition)
    Ashui.com 27/07/2025
    Cần hơn 21.000 tỉ đồng để cứu 4 dòng sông ô nhiễm tại Hà Nội
    KTSG Online 27/07/2025
  • Chuyên mục
    • Kiến trúc
    • Nội – ngoại thất
    • Quy hoạch đô thị
    • Bất động sản
    • Năng lượng – Môi trường
    • Phong thủy
  • Công nghệ
    • Công nghệ mới
    • Giải pháp
    • Xu hướng
    • Ứng dụng
  • Vật liệu / Thiết bị
    • Vật liệu xây dựng
    • Trang thiết bị
    • Trang trí nội thất
    • Thị trường
  • Dự án
    • Giới thiệu dự án
    • Tư vấn thiết kế
    • Kinh tế / Pháp luật
  • Tương tác
    • Chuyên đề
    • Góc nhìn
    • Phản biện
    • Đối thoại
    • Q&A
    • Điểm đến
    • Nhìn ra thế giới
  • Cộng đồng
    • Kiến trúc sư
    • Kỹ sư
    • Thiết kế / Sáng tạo
    • Sinh viên
    • Tuyển dụng
    • CLB Điện ảnh Kiến trúc
    • CLB Kiến trúc Xanh TPHCM
Font ResizerAa
Ashui.comAshui.com
Font ResizerAa
  • Home
  • Tin tức / Sự kiện
  • Chuyên mục
  • Công nghệ
  • Vật liệu / Thiết bị
  • Dự án
  • Tương tác
  • Cộng đồng
  • Home
    • Bookmarks
    • English
    • Ashui Awards
    • Giới thiệu
    • Quảng cáo / PR
    • Liên hệ
  • Tin tức / Sự kiện
    • Tin trong nước
    • Tin thế giới
    • Sự kiện
  • Chuyên mục
    • Kiến trúc
    • Nội – ngoại thất
    • Quy hoạch đô thị
    • Bất động sản
    • Năng lượng – Môi trường
    • Phong thủy
  • Công nghệ
    • Công nghệ mới
    • Giải pháp
    • Xu hướng
    • Ứng dụng
  • Vật liệu / Thiết bị
    • Vật liệu xây dựng
    • Trang thiết bị
    • Trang trí nội thất
    • Thị trường
  • Dự án
    • Giới thiệu dự án
    • Tư vấn thiết kế
    • Kinh tế / Pháp luật
  • Tương tác
    • Chuyên đề
    • Góc nhìn
    • Phản biện
    • Đối thoại
    • Q&A
    • Điểm đến
    • Nhìn ra thế giới
  • Cộng đồng
    • Kiến trúc sư
    • Kỹ sư
    • Thiết kế / Sáng tạo
    • Sinh viên
    • Tuyển dụng
    • CLB Điện ảnh Kiến trúc
    • CLB Kiến trúc Xanh TPHCM
Các kênh mạng xã hội
  • Advertise
© 2000-2025 Ashui.com. All Rights Reserved.
Góc nhìn

Chợ: Cũ đang mất, mới chưa thành

Ashui.com 26/04/2011
8 phút đọc
SHARE

Chợ Văn Thánh (TP.HCM) trở thành “thanh vắng”, chợ Tân Biên (Đồng Nai) dù đẹp và hiện đại nhưng người dân buôn bán ở chợ Sặt cũ lại không vào vì giá sạp quá mắc, còn nhiều nữa những ngôi chợ mới bị bỏ hoang… Câu hỏi đặt ra với nhà kiến trúc, nhà đầu tư và người làm quy hoạch là: mô hình nào cho một ngôi chợ truyền thống?


Chợ Văn Thánh thành “thanh vắng” trước khi bị đập bỏ: thất bại của một mô hình (Ảnh: Hồng Thái)

Nhiều “nhà” mới ra chợ

Nhà văn Trần Tiến Dũng khi nói về chợ tỏ ra vô cùng nuối tiếc: “Không gì buồn nản cho bằng khi nghĩ về những ngày sắp tới, mỗi người Việt bị lấy mất không gian mái vòm chợ. Chuyện phải sống chung với những cái hộp shop, siêu thị… cũng đồng nghĩa với việc thích nghi với văn hoá hộp bêtông, kiếng, máy lạnh… Có lẽ một ngày rất gần sẽ có những đoàn du khách Việt Nam đi qua Campuchia để hưởng cái thú mua sắm ở chợ vòm Nam Vang giống như các ông, các bà du khách Tây, Nhật ngày nay rất hớn hở khi đi chợ Bến Thành”.

Quan sát chợ xưa có thể nhận biết nhiều điều về một vùng quê: dân cư, ngôn ngữ, sản phẩm, các mối quan hệ xã hội qua xưng hô… Đi chợ là nhu cầu không chỉ để mua bán mà còn để gặp gỡ, giao lưu, thể hiện các mối quan hệ tình cảm, quan hệ xã hội…

TS khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu 

Trước những băn khoăn này, KTS Lê Văn Rọt, tác giả của những công trình cải tạo chợ Bến Thành, chợ Bà Chiểu, chợ Đầm (Nha Trang), chợ Cồn (Đà Nẵng), chợ Đông Ba (Huế), chợ Đà Lạt… cho biết: “Mỗi ngôi chợ là biểu tượng cho văn hoá từng vùng, miền, đi chợ không chỉ để mua bán, mà còn là đi chơi, đi du lịch, vì thế những kiến trúc cũ đã ăn vào tiềm thức người dân Việt phải luôn được tôn trọng, giữ gìn. Trong thiết kế, tôi luôn chia chợ làm hai phần, ngoài những ngành hàng chính trong chợ, còn có phần đất phía sau chợ dành cho những người dân với sản phẩm tự sản tự tiêu. Đây là chỗ cho những người buôn bán nghèo, với mớ rau, con cá do mình nuôi trồng, đánh bắt được. Để gìn giữ nét văn hoá tâm linh, trong chợ còn nên có “nhà tâm linh” để chị em tiểu thương cúng kiếng cầu buôn may bán đắt, chứ không mạnh ai nấy đốt giấy tiền vàng bạc ngay tại quầy mình như xưa, rất nguy hiểm. Theo tôi, nhà quy hoạch phải giữ được đất cho những ngôi chợ cũ, cho chợ được “thở” giữa bốn bề khoáng đạt. Chợ Bến Thành, chợ Bình Tây, chợ An Đông sở dĩ duy trì được sự buôn bán thông thương là nhờ bốn cửa chợ đều thông thoáng. Kế đến là vai trò của nhà đầu tư, nhà kiến trúc, ban quản lý, chính quyền địa phương… Nếu những “nhà” này không có tiếng nói chung, sẽ tàn phá nghiêm trọng vẻ đẹp tinh thần của chợ cũ. Trước khi thiết kế, nhà kiến trúc phải đi xuống chợ thật nhiều lần, tiếp xúc, lắng nghe ý kiến của bà con tiểu thương lâu năm của từng ngôi chợ, của những người dân quanh vùng, và của chính quyền địa phương, để tìm ra những giải pháp hài hoà quyền lợi các bên”.

Không mợ, chợ không đông

Về việc tại sao chợ Văn Thánh xây xong tiểu thương không vào, KTS Lê Văn Rọt cho rằng: “Do thiết kế bít bùng nực nội quá”. Còn KTS Nguyễn Lương Dũng, tác giả của nhiều ngôi chợ mới như chợ Bà Rịa – Vũng Tàu, chợ Tịnh Biên – An Giang, chợ Cái Khế – Cần Thơ… thì “chợ Văn Thánh chỉ nên xây dựng theo quy mô một ngôi chợ liên phường. Vị trí đó không thích hợp cho một ngôi chợ lớn, nếu giá sạp chợ quá cao so với sức mua, bà con tiểu thương sẽ không vô. Nhà thiết kế phải tiệm cận được túi tiền của người dân tại chỗ, chứ không thể lấy mô hình chợ nơi khác áp đặt vào”.

  • Ảnh bên : Với tất cả những xô bồ của một ngôi chợ, đời sống của một địa phương được bày ra, theo cách giản dị mà trung thực nhất (Ảnh: Hồng Thái)

Xu hướng bây giờ thích “phô trương”, ở đâu cũng muốn chợ to, chợ mới, mà không quan tâm đến khả năng người dân. Nếu chỉ theo lý thuyết của nhà đầu tư, không khéo sẽ rơi vào tình trạng giá vọt lên khiến cho người dân không vô như chợ Tân Biên. Hoặc có chỗ lại quá đơn giản, thiết kế không khác gì chợ mươi năm trước. Theo KTS Nguyễn Lương Dũng, chợ cũng là một xã hội thu nhỏ, mỗi ngôi chợ mới cần ít nhất 300 hộ kinh doanh, nhưng thiết kế cần chia ra nhiều cấp độ: nơi dành cho dân nhà lầu, nhà lá, hoặc chỉ cần “một mảnh đất cắm dùi” cho người buôn bán nhỏ. Cũng phải có đường dành cho người tàn tật… Miền sông nước Nam bộ, việc duy tu và gìn giữ cảnh quan cho những chợ nổi trên bến dưới thuyền như Cái Răng – Phụng Hiệp cũng cần phải được lưu tâm.

Những trung tâm mua sắm khổng lồ đang “nuốt” dần các ngôi chợ truyền thống. Nếu chỉ tập trung phát triển trung tâm thương mại, tầng lớp dân lao động sẽ không còn chỗ để mua bán. Nhà quy hoạch, bộ Thương mại, chính quyền địa phương phải nghiên cứu thấu đáo các mặt xã hội, kinh tế, văn hoá và thói quen địa phương… để từ đó phác thảo một quy hoạch cụ thể cho mạng lưới chợ phù hợp với từng vùng miền.

Kim Yến – ảnh: Hồng Thái

  • Hà Nội – Chợ dân sinh, lối sống và sức khỏe cộng đồng bị đe dọa

Có thể bạn cũng quan tâm

Mâu thuẫn pháp lý đang cản trở mục tiêu xây dựng xanh tại Việt Nam

Bước ngoặt xanh quan trọng vì phát triển bền vững

Xanh hóa giao thông không thể chỉ dựa vào ‘trụ cột’ xe điện

Mô hình phát triển hạ tầng cho tăng trưởng công nghiệp bền vững

Hành trình giao thông không khói

Bài trước Muốn minh bạch phải đấu giá đất
Bài tiếp Chưa thống nhất tiêu chí di dời các trường đại học
Bình luận Bình luận

Bình luận Hủy

Bạn phải đăng nhập để gửi bình luận.

Ad imageAd image

Mới cập nhật

Nhiều băn khoăn về đánh thuế chuyển nhượng bất động sản
Kinh tế / Pháp luật 30/07/2025
Hé lộ những kỹ thuật độc lạ trong bê tông thời La Mã
Nhìn ra thế giới 30/07/2025
Hà Nội công bố quy hoạch khu vực trục không gian trung tâm bán đảo Quảng An
Tin trong nước 30/07/2025
Tổng quan về kiến trúc cổ truyền Việt Nam
Kiến trúc 29/07/2025
Xây dựng Luật Quy hoạch có phạm vi điều chỉnh chung cho các loại quy hoạch
Kinh tế / Pháp luật 29/07/2025
TPHCM đứng thứ 2 trên thế giới khả năng “giữ chân” cư dân
Tin trong nước 29/07/2025
Tái chế thủy tinh phế thải sản xuất gạch xây dựng bền vững
Công nghệ mới 28/07/2025
Từ quy hoạch đến hạ tầng: Bước đột phá cho Khánh Hòa tăng trưởng hai con số
Tin trong nước 28/07/2025
Dư địa lớn cho sự phát triển của trường bất động sản Hải Phòng
Bất động sản 28/07/2025
Khởi động chương trình Triển lãm quốc tế về thiết kế và thi công Nhà Gỗ To trong Rừng (Gỗ To Exhibition)
Sự kiện 27/07/2025
- Advertisement -
Ad imageAd image

Xem thêm

Góc nhìn

Thời khắc lịch sử của một hành trình mới để kiến tạo tương lai

Kinh tế & Đô thị 01/07/2025
Góc nhìn

Cần cẩn trọng để đảm bảo chất lượng của hệ thống dữ liệu đất đai sau hợp nhất

TTXVN 29/06/2025
Góc nhìn

Từ quản lý nước mưa đến xanh hóa hạ tầng

KTSG Online 28/06/2025
Góc nhìn

Chương trình chuyển đổi năng lượng xanh và giảm phát thải trong GTVT: Từ nhiệm vụ đến hành động

Tạp chí Xây dựng 26/06/2025
© 2000-2025 Ashui.com. All Rights Reserved.
Welcome back!

Sign in to your account

Username hoặc Email của bạn
Mật khẩu

Quên mật khẩu?