Thị dân Pháp thích chọn không gian nông thôn làm nơi cư trú mà họ thường gọi là campagne – nghĩa là nông thôn. Tình hình an ninh tốt, giao thông thuận lợi, phương tiện đi lại đảm bảo đã đáp ứng tối đa cho sở thích này.
Nông thôn trong đô thị
| Nước Pháp có diện tích tự nhiên 550.000km2, một trong những nước lớn nhất khu vực Tây Âu, chiếm gần 1/5 diện tích của Cộng đồng châu Âu. Trong đó, đồng bằng chiếm 2/3 tổng diện tích, khu vực sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp có diện tích sử dụng lên đến 48 triệu ha, chiếm khoảng 82% diện tích lãnh thổ. |
Vào các ngày làm việc, họ từ nơi cư trú ở nông thôn lái xe đến sở làm trong thành phố rồi về lại nhà vào chiều tối. Còn vào những ngày nghỉ, họ có thể ở nhà tận hưởng không khí trong lành, yên tĩnh của vùng đồng quê. Từ những năm 60, chính phủ Pháp có chính sách quy hoạch và phát triển đô thị theo mô hình nông thôn trong đô thị. Chính sách này được xem như một thành công lớn vì nó đáp ứng được yêu cầu và mong muốn của người dân, nâng cao chất lượng sống của thị dân. Đó là làm thế nào để con người có thể tận hưởng được thiên nhiên mà vẫn được đảm bảo những nhu cầu về dịch vụ của đô thị. Các chính sách và dự án phát triển đô thị của Pháp phần lớn thành công là nhờ thực hiện theo định hướng này. Đơn cử như Dự án Quy hoạch và phát triển vùng Ile de France (SBRIF). Dự án xác định rõ 50% diện tích đất của dự án là dành cho phát triển đô thị, 25% dành để phát triển nông thôn – sản xuất nông nghiệp, 25% còn lại là rừng hoặc công viên cây xanh tự nhiên. Vành đai quy hoạch cho dự án rộng 20km, cách trung tâm Paris 10 km và được bảo vệ trong 20 năm (thời hạn được nêu trong bản đồ quy hoạch chi tiết). Dự án này vừa đảm bảo được tính chất phát triển đô thị, vừa đáp ứng được không gian xanh tự nhiên cho môi trường đô thị và người nông dân cũng có thể phát triển sản xuất nông nghiệp cận kề thành phố.
Người dân sáng tạo cảnh quan
Ngày nay ở nước Pháp, ở châu Âu và những nước phát triển, chính sách quy hoạch và phát triển đô thị đều chú trọng phát huy mảng xanh của vùng nông thôn ven đô giữa những khu dân cư. Những mảng xanh ven đô vừa để đảm bảo không gian xanh đô thị, vừa là nơi sản xuất nông sản của người nông dân. Như thế, nông dân có thị trường tiêu thụ cho sản phẩm của mình là chính thành phố của mình, lại thêm không phải chịu nhiều chi phí vận chuyển. Hai yếu tố này có quan hệ chặt chẽ và bổ sung cho nhau và là một vấn đế quan trọng trong chính sách phát triển đô thị và phát triễn vùng nông thôn ven đô. Xu hướng mới ở những vùng nông nghiệp ven đô của một số thành phố ở các nước Pháp, Đức, Hà Lan… là chính quyền khuyến khích người dân phát huy sáng kiến, tạo nên phong cảnh cho nông thôn ven đô ngay trên mảnh đất sản xuất của mình. Những cánh đồng lúa mạch, nho, oải hương (lavander), hướng dương, tulip… ngoài việc mang lại nguồn lương thực cho người dân còn là những điểm hút hồn biết bao nhiêu du khách khao khát đến thưởng ngoạn.
Những cánh đồng hoa oải hương không chỉ phục vụ sản xuất của nông dân mà còn tạo cảnh quan đẹp mắt
Cảnh quan sống của con người ngày càng thay đổi, trong đó những vùng bị tác động và biến đổi nhiều nhất là những khu vực ven đô thị. Quá trình phát triển vùng ven luôn luôn hàm chứa trong bản thân nó những mâu thuẫn, là nơi bị tác động và biến đổi nhiều nhất nhưng lại là nơi đáp ứng những nhu cầu thiết yếu của con người, nhất là đối với người đô thị. Vì thế, không gian xanh và vùng ven đô là nơi để thư giãn, là nơi mà con người có thể tận hưởng được cuộc sống với thiên nhiên, là nơi rũ bỏ được cái ồn ào, căng thẳng của nhịp sống đô thị.
Trương Hoàng Trương – Trung tâm nghiên cứu Đô thị & phát triển
