Ashui.com

Cho đến nay, nếu các nhà làm điện ảnh của Pháp phải xuôi ngược đó đây tìm phim trường để thực hiện tác phẩm, hay các nhà làm phim ngoại quốc quay tại Pháp thì ngoại cảnh cứ nhắm thiên nhiên và thành phố mà cho máy chạy, nhưng cần nội cảnh lại phải chạy sang Anh… thì bây giờ, Cité du cinéma đã ra đời. 

Cité du cinéma (Thành phố xinê) đã được khai mạc trung tuần tháng 9/2012. Đây là một “Hollywood trên sông Seine”, “Hollywood kiểu Pháp” khởi từ “ước vọng điên khùng” của Luc Besson, doanh nhân và là người thực hiện, nhà sản xuất phim người Pháp tài năng, hảo tâm và nhiều hoài vọng. Ở trung tâm phim ảnh duy nhất Âu châu này, từ nay người ta có thể làm phim tại Pháp từ A – Z không phải chạy đi đâu nữa. Besson bảo, ngành điện ảnh Pháp đứng đầu Âu châu với 120 phim mỗi năm nhưng lại là nước duy nhất không có cơ sở cho ra hồn. Bản thân Besson khi làm phim Le Cinquième élement năm 1997 đã phải “xuất ngoại” một năm rưỡi để quay. Từ đó, ông nuôi dưỡng ý định phải làm gì để tạo điều kiện cho môn nghệ thuật thứ bảy ở Pháp vận hành dễ dàng. 

Nằm cùng địa phận với sân vận động Stade de France và cũng là một biểu tượng quan trọng như sân vận động, Cité du cinéma là hoá thân của một trung tâm nhiệt điện thuộc Electricité de France (EDF) xây dựng từ 1933. Với phong cách Art Déco, nơi đây đã lôi cuốn Besson quay nhiều cảnh cho phim Nikita (1990) và Léon (1994). Điểm mà ông thích hơn cả là nó nằm trong khu bình dân. Besson đã trình bày dự án này, vào thời điểm cách đây 12 năm, và được Braouezec, thị trưởng Saint Denis lúc đó ủng hộ và tin tưởng vào tương lai của dự án. Vị thị trưởng này cũng có ý nghĩ giống như Besson là muốn biến khu này thành thành phố của ngành điện ảnh.

Nhưng vì bi quan vốn là “môn thể thao quốc gia” của dân Pháp, nên việc tìm ra số tiền 180 triệu euro quả là gay go, các nhà băng từ chối, cho đó là một cuộc phiêu lưu về lâu dài rất nguy hiểm. Lý do tài chính khiến công trình chậm trễ, và Besson hầu như điêu đứng vì đã bỏ ra 20 triệu tiền túi mua khu EDF này và giao cho kiến trúc sư thảo chương trình. Nó chỉ bắt đầu vào năm 2010 khi ông tìm ra đối tác giàu sụ chịu chi: Vinci (công ty xây dựng, parking và xa lộ) và Caisse de dépôts.

Tốn 18 tháng để phá huỷ cơ sở cũ, trừ khử chất độc amiant trong bêtông cốt sắt và vô số thứ linh tinh. Người ta hy vọng đây sẽ là một công trình đáng mơ nhất thế giới với 11.000m2 cho sinh hoạt phim ảnh, 10.000m2 cho chín sàn quay (từ 600 – 2.100m2) với âm thanh cực kỳ hiện đại. Trong số này, năm sàn có hầm sâu 3m chứa nước cho những cảnh quay nửa máy (contre-plongé). Xung quanh là trường cao đẳng Quốc gia điện ảnh Louis Lumière ở Noisy-le-Grand dọn về (8.000m2), trường xinê khác do Luc Besson tạo dựng, mở cửa vào đầu tháng 10, sẽ dạy xen kẽ cách thực hiện, viết kịch bản phim và sinh hoạt nghề nghiệp. Đây là trường xinê đầu tiên có ở Pháp. Với thể thức này, học sinh có thể gặp siêu sao Hollywood ngay tại càphê trong khuôn viên Cité. Lớp học miễn phí trong hai năm, hoàn toàn không đặt điều kiện bằng cấp hay khả năng kinh tế, bởi Besson muốn giúp những ai đam mê với ngành nghệ thuật thứ bảy nhưng không có khả năng theo đuổi. Ngoài ra, Cité du cinéma còn nhà ăn, văn phòng cho thuê… tổng cộng cả thảy 62.000m2 cho mọi sinh hoạt liên quan đến điện ảnh mà người ta cho rằng có thể cạnh tranh với các studio lớn của Mỹ do kích thước và phẩm chất (người ta nói vậy thì nghe vậy, chớ thấy Universal Studio coi bộ… rùng rợn hơn nhiều). Nhiều nhà sản xuất phim cỡ bự của Mỹ đã đến viếng thăm và hỏi giá. Người ta hy vọng trong vòng một năm, các studio sẽ đầy.

Mặt chính Cité du cinéma quay vào phố, mặt bên kia vẫn giữ cửa kính kiểu của EDF, nhìn qua hàng cây bên đường và sông Seine thanh thản bước từng bước nhẹ. Người ta hỏi, với Cité du cinéma, bộ mặt ngoại ô có thay đổi không? Besson quan niệm không cứ gì phải dồn hết vào trung tâm Paris, ông muốn biến vùng ngoại ô này thành một trong các trung tâm sinh hoạt điện ảnh. Hiện giờ thì khu này vẫn có vẻ an bình không nhộn nhịp, nhưng khi Cité đã thực sự đi vào sinh hoạt thì chắc chắn chẳng mấy chốc nó sẽ lên hàng đất vàng.

Với nghị lực và đam mê, Luc Besson đã chịu đựng bao khó khăn và vượt qua được để bây giờ ở Saint Denis, ông được xem là anh hùng. Với tương lai thấy ánh thái dương hăm hở trồi lên ở chân trời, anh hùng Luc Besson xin chính phủ thay đổi mức tiền crédit d’impôt (*) và phải được viết vào luật năm 2013 để có thể lôi cuốn các hãng sản xuất Mỹ dễ dàng hơn. 

Hôm khai mạc, cựu bộ trưởng Văn hoá Jack Lang cho rằng đây là một trong những ngọn hải đăng quan trọng của ngành điện ảnh và văn hoá Pháp. 

Xuân Sương (Paris) 

(*) Crédit d’impôt là “trừ thuế”: khi mình chi tiêu một khoản được nhận là công ích (hay vì phát triển lâu bền), nhà nước trừ một khoản thuế, và khi khoản này lớn hơn số thuế thu nhập mình phải nộp (hay khi mình không phải nộp thuế thu nhập) thì nhà nước sẽ trả mình số tiền ấy (hoặc giữ đó để sang năm trừ thuế).