Công trình có yêu cầu thẩm mỹ cao: Phải tổ chức thi tuyển thiết kế

Đó là hướng dẫn mới nhất của Bộ Xây dựng về thi tuyển và tuyển chọn phương án thiết kế kiến trúc công trình xây dựng. Theo đó, việc thi tuyển hoặc tuyển chọn phương án thiết kế kiến trúc công trình xây dựng nhằm chọn được phương án thiết kế tốt nhất, đáp ứng tối đa các yêu cầu về thẩm mỹ, quy hoạch kiến trúc, cảnh quan, công năng sử dụng.

Từ ngày 1/9, những công trình công cộng có quy mô lớn, công trình có yêu cầu kiến trúc đặc thù đều phải tổ chức thi tuyển và tuyển chọn phương án thiết kế kiến trúc. Cụ thể là công trình công cộng có quy mô cấp I, cấp đặc biệt. Công trình có yêu cầu kiến trúc đặc thù bao gồm các công trình mang tính biểu tượng, điểm nhấn, được xây dựng tại vị trí có ảnh hưởng trực tiếp đến diện mạo cảnh quan kiến trúc của đô thị hoặc các công trình có yêu cầu đặc thù như cửa khẩu quốc tế, tượng đài, nhà ga đường sắt trung tâm, ga hàng không quốc tế, nội địa.

Ngoài ra, các công trình khác như: trung tâm phát thanh truyền hình cấp tỉnh trở lên; công trình giao thông đô thị có yêu cầu thẩm mỹ cao như cầu vượt, cầu qua sông trong đô thị; công trình là biểu tượng về truyền thống, văn hóa và lịch sử có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với địa phương; các công trình có yêu cầu kiến trúc trang trọng như trụ sở cơ quan Đảng, Nhà nước, trung tâm hành chính-chính trị cấp tỉnh trở lên; các công trình do yêu cầu của chính quyền để tạo ra dấu ấn, góp phần tạo diện mạo, cảnh quan đô thị… cũng phải tổ chức thi tuyển và tuyển chọn phương án thiết kế trước khi xây dựng nhằm thể hiện được ý nghĩa, tính chất của công trình xây dựng và có tính khả thi cao. Không chỉ những công trình mang tính đặc thù trên, theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng, tất cả các công trình khác đều khuyến khích áp dụng.

Sau khi có chủ trương đầu tư, người quyết định đầu tư (hoặc chủ đầu tư - CĐT) quyết định tổ chức thi tuyển hoặc tuyển chọn phương án thiết kế kiến trúc công trình xây dựng thì việc thi tuyển hoặc tuyển chọn được thực hiện theo một trong hai hình thức. Một là thi tuyển rộng rãi, tức là không hạn chế số lượng tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài tham gia và được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng. Hai là thi tuyển hạn chế, tức là chủ đầu tư mời tối thiểu 5 tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài có năng lực chuyên môn tham gia thi tuyển.

Hình thức này được áp dụng đối với trường hợp CĐT đã xác định được một số đơn vị tư vấn có năng lực phù hợp với dự án, công trình xây dựng hoặc vì điều kiện và thời gian không thể tổ chức thi tuyển rộng rãi.

Tác giả được thực hiện thiết kế công trình

Sau khi CĐT chọn được phương án để thiết kế xây dựng công trình thì phương án này phải được CĐT công bố công khai. Thiết kế được chọn là cơ sở để CĐT xem xét để giao cho tác giả của phương án đó thiết kế công trình khi có đủ điều kiện năng lực. CĐT có quyền yêu cầu tác giả điều chỉnh phương án thiết kế được chọn cho phù hợp.

Tổ chức, cá nhân có phương án kiến trúc được chọn được đảm bảo quyền tác giả, được thực hiện lập dự án và các bước thiết kế tiếp theo khi có đủ điều kiện năng lực. Nếu không có đủ điều kiện năng lực thì có thể liên danh với các tổ chức tư vấn có đủ điều kiện năng lực để thực hiện.

Nhằm đảm bảo được công tác trên một cách tốt nhất, hướng dẫn này cũng quy định cơ quan nhà nước quản lý về kiến trúc, quy hoạch có nhiệm vụ khuyến cáo, khuyến nghị CĐT về công trình phải thi tuyển hoặc cần thi tuyển.

Cơ quan quản lý về kiến trúc có thể đưa ra các yêu cầu về hình thức kiến trúc, những yêu cầu thuộc quy chế quản lý kiến trúc khu vực, thiết kế đô thị làm cơ sở để CĐT lựa chọn được phương án thiết kế xây dựng công trình có chất lượng cao, đảm bảo các yêu cầu về quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan, hạ tầng kỹ thuật; đồng thời hướng dẫn, kiểm tra các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thi tuyển và tuyển chọn phương án thiết kế kiến trúc công trình xây dựng theo đúng quy định.

NHUNG NGUYỄN / ảnh minh họa : Ashui.com