Ashui.com

Đón tôi là Jamie Cruz, cô gái trẻ lái xe tải mini có khuôn mặt thanh tú và thân hình có phần vạm vỡ. Cô càng làm tôi thấy thú vị khi ngồi tàu một giờ từ Boston đến trạm xe lửa Littleton, khám phá trang trại Springdell. 

Springdell làm tôi ước ao một hình mẫu cho những nông dân ở châu thổ sông Cửu Long.  

Cha truyền con nối... mạng 

Quầy tiêu thụ của nông trại Springdell lúc mùa thu. 

"Springdell là tân binh duy nhất trong số 16 nông trại vùng Đông Bắc nước Mỹ tham gia sự kiện thường niên nhằm khuyến khích người dân dùng thực phẩm sản xuất tại chỗ và thúc đẩy sự phát triển của ngành thực phẩm địa phương", Jamie không giấu giếm. 

Năm 1931, James và Marea Theodoros, ông bà cố của Jamie, mua lại phân xưởng sản xuất bơ sữa bị bỏ hoang cùng với vườn táo nghe đâu có từ năm 1780 để khai sinh nông trang Springdell. Đến thời mẹ của Jamie, bà Paula Cruz quản lý trang trại rộng 80ha ngay phía sau nhà, trồng tỉa 40 loại rau củ và gần mười loại cây ăn trái, cùng coi sóc đàn gia súc hơn 100 con gồm bò, dê, cừu, heo và trên 200 con gia cầm: vịt, gà, ngỗng. 

Trang trại cha truyền con nối này, tới năm 2006 là thời của Jamie sau khi cô tốt nghiệp phổ thông, đã hình thành mạng lưới kết nối với cộng đồng qua quầy tiêu thụ nông sản tại chỗ và chương trình Cộng đồng hỗ trợ nông nghiệp (Community Supported Agriculture – CSA). 

Phía trước ngôi nhà màu trắng, lợp mái ngói, rộng hai gian có đề chữ "Springdell Farm" trên cùng là vô số quả bí rợ màu vàng cam với đủ hình thù xen kẽ những chậu cúc vàng, tím, cam và đỏ sẫm. 

Ngôi nhà hình này có từ những năm mới thành lập nông trại và là kênh tiêu thụ chính sản phẩm của Springdell với 85% hàng hoá được sản xuất ở khu đất rộng mênh mông phía sau. Phần còn lại là sản phẩm ký gửi của các nông trại trong vùng. Bên trong mọi thứ được trưng bày đẹp mắt chẳng khác siêu thị. Là khách hàng mười năm của Springdell, gần như tuần nào cũng đến nông trại, chị Claire Gersh cho biết: "Giá thực phẩm ở đây không hề rẻ hơn siêu thị nhưng không quan trọng bởi tôi thích dùng thực phẩm sạch. Mua về dùng bởi mình biết được nguồn gốc". 

Một thành viên CSA đang nhận phần thực phẩm hàng tuần ở phía sau quầy tiêu thụ nông sản của Springdell. 

"Các thành viên chương trình CSA là kênh thứ hai tiêu thụ sản phẩm của Springdell", Heidi Auker, giám đốc tiếp thị của Springdell đồng thời quản lý quầy nông sản, cho biết. CSA liên kết giữa nông trại với người dân địa phương theo hình thức vay vốn cổ phần. Khoảng sáu tháng trước mỗi mùa vụ hè – thu và đông – xuân, các thành viên CSA sẽ mua cổ phần trị giá 550 USD hoặc 800 USD (tuỳ theo số nhân khẩu). Tới khi thu hoạch mùa vụ, họ đến nông trại nhận số rau củ, thịt đủ dùng hàng tuần, liên tục trong sáu tháng. 

Tôi tính nhẩm: 550 USD cho sáu tháng nghĩa là mỗi tuần, một gia đình bốn người tốn chưa đến 23 USD cho chi phí thực phẩm. Vậy có gì là chuyện lớn? Những hộ chỉ có hai người, thường rủ hàng xóm hùn mua một cổ phần, nhận và chia thực phẩm theo phần hùn; những gia đình hơn bốn miệng ăn, chọn loại cổ phần 800 USD, chi phí cũng chỉ tăng thêm 10 USD. Và nếu là thành viên của CSA, họ được giảm 10 – 20% trên giá mỗi sản phẩm mua thêm ở cửa hàng của nông trại. 

"Giống như cổ đông không chính thức, chúng tôi hỗ trợ nông trại mua hạt giống và con giống cho mùa vụ năm sau đồng thời giúp họ bằng cách tiêu thụ sản phẩm làm ra, bà Gill Faulkner ở thị trấn Westford, một trong số 210 thành viên CSA vụ hè – thu 2012, chia sẻ. Cách này giúp trang trại không phải vay ngân hàng". 

CSA còn giúp nông trại cơ hội kết nối với khách hàng để tìm hiểu nhu cầu của họ và tiếp thị nông sản trực tiếp đến người tiêu dùng. Khi CSA bắt đầu vận hành chương trình, từ năm 2009 đến nay, số thành viên tham gia chương trình không ngừng gia tăng. Vụ hè – thu năm tới kéo dài từ tháng 4 – 10, CSA đã thu hút được 300 khách hàng đăng ký, tăng gần 50% so với mùa vụ năm 2012. 

2% quý hiếm 

Trang trại Springdell lần đầu tiên tham gia hội chợ Thực phẩm địa phương Boston hôm 7/10/2012. 

Khi mạng xã hội trở thành một phần không thể thiếu của dân Mỹ thì Facebook, blog, Twitter và YouTube trở thành công cụ quảng bá chính của trang trại Springdell và là kênh kết nối với khách hàng. Nhưng mạng xã hội không phải là bí quyết giúp Springdell xây dựng thương hiệu. "Cốt lõi là chữ tín và phương châm của chúng tôi: đối xử với khách hàng như bạn của mình – Jamie chia sẻ – Sự tham gia của cộng đồng rất quan trọng. Chính các thành viên CSA giúp chương trình ngày một lớn mạnh". 

Hiệp hội Nông nghiệp liên bang – chi nhánh Massachusetts, hội Nông dân trẻ bang Massachusetts, hội Nông nghiệp vùng Middlesex cũng như các hội thảo nông nghiệp do bang và chính phủ tổ chức thường niên là cơ hội để cô gái trẻ này cùng với mẹ và bác nông dân Richard thường xuyên kết nối với các trang trại trong vùng và biết cách làm mới mình, bổ sung sản vật mới và ứng dụng kỹ thuật mới trong canh tác. 

Chia sẻ với tôi trên đường đưa tôi trở lại trạm xe lửa Littleton hôm cuối năm, Jamie nói rằng cô yêu nghề nông ngoài lý do là nghề truyền thống của gia đình, còn là vì cô tìm thấy sự bình yên và tưởng thưởng khi sản phẩm của gia đình làm ra trực tiếp nuôi sống mọi người. Tôi biết Jamie, cô chủ 25 tuổi, đang ấp ủ kế hoạch đầy tham vọng khi gia đình muốn mở rộng trang trại thêm khoảng 50ha nữa và tên tuổi của Springdell phải vươn xa hơn. 

"Đó là nghề cao quý. Cả nước Mỹ chỉ có 2% dân số làm nông nghiệp nhưng đó là xương sống của cơ thể, sức khoẻ của mọi người", Jamie tự tin nói. 

Mai Ngọc Châu - Boston, Hoa Kỳ