Thành phố mới Songdo là thành phố hàng đầu ở IFEZ (Khu vực kinh tế tự do Incheon), đã chấp nhận mô hình và chiến lược không gian đô thị độc đáo dựa trên quy hoạch chung của OMA.
Kỷ nguyên của các cuộc đua tranh ở đô thị và hệ thống không gian đô thị
Các cuộc đua tranh tại các đô thị đang diễn ra náo nhiệt từ Dubai và Abu Dhabi tới Hồng Kông, Singapore, Thượng Hải và Hàn Quốc - nơi có khu vực kinh tế tự do Incheon và Yongsan, Magok, Sangam ở Seoul cũng như các thành phố khu vực như Busan. Dường như là nhiều thành phố trên thế giới đã bất ngờ quyết định tham gia vào cuộc đua tranh quốc tế không giới hạn này.
Các thành phố hiện đại không thể chỉ chờ đợi sự phát triển tự nhiên có từ hàng trăm năm lịch sử; thay vào đó chúng phải theo đuổi sự phát triển mạnh mẽ vì sự tồn tại của chúng. Mục tiêu của các thành phố mới là phát triển và ổn định trong một thời gian ngắn.
Vì vậy, một xu hướng chung dễ nhận biết mà các thành phố mới cho thấy là khi bước vào cuộc đua tranh quyết liệt như vậy chúng muốn nhấn mạnh việc sử dụng các phương tiện chiến lược trong việc hình thành thành phố. “Các công trình” vì thế được huy động để thúc đẩy ổn định nhanh chóng. Như vậy, công trình trở thành chiến lược quan trọng nhất nhằm đảm bảo phát triển nhanh chóng của các thành phố mới trong thời gian ngắn, hay tiếp sức cho các thành phố hiện tại.
Trong sách trắng về thành phố mới Songdo, các công trình như trung tâm hội nghị, khách sạn, trung tâm nghệ thuật, công trình y tế và sân golf dễ dàng gợi tới tăng trưởng ngắn hạn của thành phố, kêu gọi các nhà đầu tư đô thị có tiềm năng quan tâm tới thành phố.
Theo đó, vấn đề được đưa ra trong phát triển của những công trình này là: Sự phát triển các thành phố mới có thích hợp và hiệu quả không? Thành phố mới Ilsan như ta đã biết có khuyến khích sự tăng trưởng của nó với các công trình tuyệt vời như Công viên hồ Ilsan và công trình công cộng như công ty truyền thanh và toà án. Mặc dù có vai trò tích cực của các công trình như vậy, nhưng khu vực trung tâm của thành phố đã trải qua quá trình phát triển không dàn đều trong vòng hơn 10 năm. Có thể cho rằng hệ thống không gian của thành phố không có hệ thống công trình đô thị mạng lưới có thể tận dụng tốt các công trình như vậy.
Sau dự án thành phố mới Ilsan, liên hợp KINTEX và “Hallyuwood” cố gắng đưa ra các hình mẫu của hệ thống công trình đô thị của chúng bằng cách liên kết công trình hiện có của công viên hồ với KINTEX. Tuy nhiên, chiến lược mở rộng hiệu quả lan toả không gian nhờ kết cấu hiện tại của Ilsan đã không đem lại mấy hy vọng tuy cũng để lại điều gì đó đáng phải khao khát. Ðiều đó cho thấy rằng chỉ có công trình cũng không phải là giải pháp thích hợp.
Mặt khác, Yokohama MM21 đã mở rộng hệ thống không gian của nó với các công trình là tháp và khách sạn và đánh giá lạc quan việc sử dụng chúng. Vì thế, có thể cho rằng nên đưa ra các xu hướng thích hợp cho phát triển từ các giai đoạn đầu và sử dụng chúng hiệu quả như động lực cho phát triển đô thị.
Các công trình phát triển của thành phố mới Songdo và biến đổi của hệ thống không gian
Thành phố mới Songdo là thành phố hàng đầu ở IFEZ (Khu vực kinh tế tự do Incheon), đã chấp nhận mô hình và chiến lược không gian đô thị độc đáo dựa trên quy hoạch chung của OMA. Nó cũng có sức thuyết phục về mặt hệ thống công trình đô thị của nó. Dựa trên khu vực trung tâm hạt nhân và hệ thống chính, nó đưa ra hướng phát triển đô thị dọc theo 2 trục: nghiên cứu và công nghiệp. Việc sử dụng hệ thống này làm mọi người hy vọng tăng tiện nghi sinh hoạt và hỗ trợ.
Là một dự án phát triển đô thị quy mô lớn, thủ tục dự án và điều chỉnh diễn ra theo kế hoạch phát triển nhiều giai đoạn. Trong đó Khu thương mại quốc tế (IBD) rộng 5.740.000m2 nằm tập trung ở khu vực thi công số 1 và 3 do NSIC thực hiện, đã thay đổi như bản quy hoạch tổng thể cho thi công dự án do KPF tiến hành, cho thấy biến đổi trên quy mô lớn. Công viên trung tâm nối với bờ sông (đã chuyển thành hồ chứa cùng với sơ đồ ranh giới thành phố ở khu vực thi công số 6 và 8), được thể hiện như một công trình gần kề. Hơn nữa, 2 công trình của Khu liên hợp hội nghị và Trung tâm Nghệ thuật Khu vực kinh tế tự do Incheon (IAC) bộc lộ một hướng phát triển. Công viên trung tâm cũng như một kênh để làm nổi bật hướng phát triển. Nói riêng, tổ hợp IAC phát triển riêng rẽ từ dự án IBD, được đẩy mạnh hơn nữa bằng cách thể hiện như vậy. Bằng cách nhận thức cơ cấu không gian phát triển công viên và khu vực thương mại liền kề tập trung vào 2 công trình có quy mô nhỏ (IAC và khu vực phát triển liên hợp nhà cao tầng), thành phố đang thực hiện cơ cấu không gian công trình thành công theo phương pháp fractal. Sự thay đổi đối với IBD có thể được xem như thay đổi hữu ích, với khả năng tạo ra hệ thống công trình đô thị có thứ bậc từ những đơn thể.
Quần thể Công nghiệp thông tin tri thức rộng 1-2 triệum2, khu liên hợp nghiên cứu sinh học và liên hợp học viện toàn cầu mà sắp được xây dựng ở khu vực thi công số 2, 4 và 7 cho thấy có sự thay đổi một phần việc sử dụng đất, phụ thuộc vào nhu cầu của chương trình tương ứng trong khuôn khổ sử dụng đất của quy hoạch tổng thể ban đầu. Tuy nhiên, như đã thấy trong sự phát triển hiệu quả của toàn thành phố, chúng khó mà được xem như thay đổi hữu ích, ít ra là từ viễn cảnh vĩ mô. Nó không thành công trong việc khuyến khích sử dụng hiệu quả hệ thống công trình đô thị trong quy hoạch tổng thể, và được coi là ngô nghê trong định hướng chiến lược sử dụng đất.
Mọi người có thể thấy rằng trong khu vực thi công số 5 và 7 đang tiến hành xây dựng, thiết kế cơ bản của chúng đã được thay đổi theo chức năng đặc biệt bằng cách thay đổi kế hoạch phát triển cho tới những tháng gần đây. Quy hoạch tổng thể ban đầu có không gian công trình ở 2 trục và gồm có đất nhà ở và khu hỗ trợ phụ cận chịu ảnh hưởng của các trục này. Bố cục như vậy cho phép phát triển thành từng giai đoạn, và cho thấy sự vững chắc mà kế hoạch phát triển và cải tạo từng giai đoạn đã đạt được. Tuy nhiên, thay đổi hiện nay dường như phần nào đi ngược lại sự phát triển tinh tế và liên hợp của thành phố có được nhờ vào liên kết giữa các công trình. Vì nó đã thành quy hoạch trong đó công trình nghiên cứu hàng đầu được tập hợp lại với nhau hoặc tạo ra khu đất được sử dụng khá đơn giản, thiếu chiến lược chi tiết, nên mọi người không thể xua tan lo ngại rằng kế hoạch này có thể bị lãng quên với một cách hiểu đơn giản.
Ðối với thành phố mới Songdo, do nhiều công ty khác nhau phát triển qua nhiều giai đoạn thì các công trình và chiến lược cho việc liên kết chúng rất quan trọng. Có một xu hướng đáp ứng chiến lược không gian ban đầu của thành phố mới Songdo. Khu liên hợp hội nghị được xem là công trình liên kết và tiếp nối xu hướng phát triển từ IBD tới khu liên hợp công nghiệp thông tin tri thức, là một phần của giai đoạn phát triển tiếp theo. Các công trình phát triển tiếp tục triển khai và hệ thống không gian chiếm lợi thế của dự án này, từ giai đoạn này tới giai đoạn cuối của khu công nghiệp hiện đại, có thể xem là chiến lược phát triển không gian kinh tế và hiệu quả nhất cho thành phố.
Ðối với sự phát triển của thành phố mới bền vững và đầy nhiệt huyết
Các thành phố ngày càng bị phủ kín và phát triển trong thời gian dài. Cuộc sống của thành phố đôi khi cho thấy rằng các mục tiêu tổng hợp có thể dường như không thực tế. Vì cuộc sống của thành phố là tiếp tục giải quyết các vấn đề tranh cãi nóng ngày hôm nay, nó có thể được hiểu là các thành phố không ngừng phản ứng và đối phó lại thay đổi về kế hoạch sử dụng đất để có thể tồn tại trong kỷ nguyên cạnh tranh toàn cầu này. Tuy nhiên, để đảm bảo tăng trưởng thành công và hiệu quả của các thành phố, thì phải nhận thức rõ hiệu quả của hệ thống công trình đô thị. Trước khi thực hiện thay đổi, cần phải duy trì sự ổn định chắc chắn trong đó mọi thứ có thể luôn phản ánh sự hình thành và giá trị mà thành phố sẽ duy trì trên quy mô lớn, và có thể cũng được xem xét trên quy mô nhỏ.
Mặt dù gặp một số tranh cãi về chính trị và kinh tế, IBD dường như đang duy trì các giá trị dài hạn của thành phố, về mặt tổ chức không gian. Mặt khác, các đơn vị nhỏ hơn đã chấp nhận các giá trị của quy hoạch tổng thể, chỉ tập trung vào sự độc lập. Hơn nữa, về mặt quan hệ của chúng với hệ thống phát triển chung, có thể nói rằng chúng đã không thành công trong việc đạt được quy mô và sức mạnh của các đơn vị độc lập về chức năng. Dù rằng khó mong đợi sự tận tâm của nhóm nhà quy hoạch tư nhân và hoạt động hiệu quả của hệ thống quy hoạch và chức năng điều phối kế hoạch gắn kết một phần của hệ thống công trình cũng như việc quản lý để thúc đẩy công trình và mô hình phát triển của chúng. Việc phát triển hệ thống công trình đô thị bền vững, có thể chống chọi với thời gian, sẽ được cân nhắc, thậm chí trên quy mô nhỏ nhất. Cần tiến hành xem xét cẩn thận để làm sao tiếp tục thu hút các công trình và làm thế nào để xem xét nút và hướng phát triển của chúng. Cũng như vậy, quan trọng là phải tổ chức các hệ thống trung tâm để phổ biến hiệu quả chúng ra vùng lân cận. Phương pháp này sẽ tạo ra cân bằng hợp lý giữa phát triển dài hạn của các thành phố mới và phát triển ngắn hạn và trên cơ sở các đơn vị kinh doanh.
Hệ thống công trình đô thị không có nghĩa chỉ là kết cấu đô thị biểu đồ mà đơn thuần gắn với công trình. Các công trình tạo nên sức sống cho thành phố mới có thể mới được gợi ý cho mọi người ở hình thức ý nghĩa nhất, phụ thuộc vào những bài học lịch sử hay nhu cầu của thời đại. Nó có thể dẫn tới một lĩnh vực sáng tạo đòi hỏi chiến lược sáng tạo của kiến trúc sư và nhà quy hoạch. Trong quy hoạch tổng thể Ðô thị hành chính trung tâm Thành phố hành chính đa chức năng mäi người có thể chứng minh cơ cấu đô thị độc đáo đặc trưng bằng liên hợp công trình văn phòng chính phủ có dạng một vòng mở. Thành phố hành chính đa chức năng này có khả năng nắm một hệ thống công trình đô thị hình tròn. Quy hoạch tổng thể Ðô thị hành chính trung tâm có thể được hiểu như một ví dụ giải thích theo cách xây dựng, là nơi việc tiếp sinh khí cho đô thị thông qua hệ thống công trình đô thị hình tròn có thể diễn ra trên thực tế. Hàng loạt vành đai công trình chính phủ có đặc trưng chồng chéo việc sử dụng đất đa hướng, có thể kết hợp công viên ở khu vực trên cao và không gian mở khác nhau ở vùng thấp hơn và các công trình hỗ trợ địa phương. Vành đai công trình đô thị liền kề và công trình kiến trúc đa dạng đã tạo nên hệ thống công trình đô thị tiếp thêm sức cho các trung tâm thành phố trong và ngoài theo cách đơn giản.
Một khả năng khác là có văn hoá hay sức sống êm đềm của thành phố. Các tiện nghi của thành phố đang trở thành các công trình chiến lược vô hình và hữu hình của thành phố mới. Việc mở rộng và tái hiện lịch sử của trung tâm đô thị hiện tại cũng có thể được xem như một công trình mềm dẻo theo hướng mới. Nếu như có một bối cảnh mới không thể đảm bảo tính lịch sử, thì sau đó tại sao lại không thể không gian hoá sự kiện lịch sử đó? Hoặc tại sao không có gắn kết phát triển đô thị với tưởng tượng về kiến trúc và quy hoạch? Các thành phố đang cạnh tranh mạnh mẽ đang mời gọi sự tham gia của nhiều KTS và kỹ sư, những người đang mơ và đang quy hoạch các thành phố sôi động cho con người.
Trung tâm hội nghị Songdo Convensia
Bán đảo Hàn Quốc có môi trường tự nhiên tuyệt đẹp và độc đáo, nhiều đồi núi, hiếm thấy trên thế giới. Núi ở Bán đảo Hàn Quốc thường rất cao ở phía đông và thấp ở phía tây. Thành phố mới Songdo nằm ở khu vực núi tiếp giáp với đại dương. Songdo ConvensiA có dáng vẻ bên ngoài tượng trưng cho hình ảnh nhiều lớp núi mọc lên từ biển mây. Ðể tạo ra một trung tâm có vai trò là địa điểm triển lãm, quan trọng là phải tìm ra một nơi rộng rãi mà không có cột ở giữa. Phòng triển lãm được chia thành không gian triển lãm và không gian phục vụ. Phần lõi chia tách phòng triển lãm được đặt riêng ở hai phía phòng triển lãm, và mái được bố trí ở phần trung tâm, tạo ra không gian triển lãm rộng lớn và độc đáo (không gian rộng 90m2 không có cột, trần cao 32m và giàn ống dài nhất ở Hàn Quốc). Nhà Head dành cho mục đích hội nghị gồm nhiều phòng họp và phòng khánh tiết lớn. Một quảng trường mở được tạo ra ở phía trước toà nhà Head được dùng làm nơi nghỉ ngơi và tập trung cho du khách. Bên ngoài phòng triển lãm và nhà Head được hoàn thiện bằng vật liệu ngói truyền thống Hàn Quốc. Có thể thấy rằng thành phố mới Songdo gần với sân bay quốc tế Incheon, mái nhà và cảnh quan ban đêm của Songdo ConvensiA được thiết kế giống như điểm nhấn độc đáo cho mọi người trên máy bay nhìn xuống thành phố.
NSIC Tháp thương mại Ðông Bắc Á
Cao hơn mặt biển Vàng 305m và nhìn xuống một trong những trung tâm hội nghị không cột lớn nhất trên bán đảo Hàn Quốc, Tháp thương mại Ðông bắc á (NEATT) là một trong những công trình thương mại đầu tiên ở thành phố mới Songdo. Tháp mới rộng 13.000m2 sẽ cung cấp vị trí làm việc cho các công ty Hàn Quốc và công ty hàng đầu thế giới cũng như cung cấp chỗ ở và cơ hội mua bán hàng đầu thế giới. Các cửa hàng đẹp nhất sẽ nằm ở phần đế và tầng trệt. Xấp xỉ 70.000m2 văn phòng thương mại sẽ ở tầng 2 tới tầng 32, và một khách sạn 23 phòng 5 (hoặc 6 sao) sẽ nằm ở tầng 38. Thêm vào đó, sẽ có khoảng 161 căn hộ được phục vụ với chất lượng cao nằm ở tầng 49 tới 63. Công trình ngoạn mục này sẽ có một phòng quan sát ngoài trời ở tầng 37 mà cho mọi người thấy quang cảnh tuyệt vời nhất ở Hàn Quốc với khung cảnh bao quát của biển Vàng và những đỉnh núi gần đó. Không gian văn phòng sẽ đề ra điểm chuẩn ở vùng Ðông Bắc Á đối với khu liên hợp thương mại 24 giờ theo hướng toàn cầu.
Nằm trên góc đại lộ Công viên và Trung tâm hội nghị, toà tháp này có thể đến dễ dàng từ nhiều nút giao thông chính. Quần thể tháp sẽ là điểm nhấn cho thành phố mới Songdo, và sẽ cung cấp lối vào dễ dàng tới các công trình phục vụ chất lượng cuộc sống như trung tâm hội nghị, bảo tàng, công viên trung tâm, sân golf Jack Nicklaus, khu công viên có bể nuôi, trường học quốc tế, bệnh viện quốc tế... Toà tháp sẽ mọc từ nóc của cửa hàng bán lẻ dài 366m diện tích 185.800m2 mới xây.
Công viên trung tâm NSIC
Công viên trung tâm NSIC tạo tâm điểm cho quy hoạch tổng thể thành phố mới Songdo. Vị trí của nó ở giữa khu thương mại và nhà ở cao tầng được thiết kế để tạo ra một ốc đảo cho người dân đô thị. Khu đất 400.000m2 được cắt đôi bởi một dòng nước tàu bè có thể qua lại, hỗ trợ cho dịch vụ taxi thuỷ đưa ra cái nhìn lướt qua tới môi trường tự nhiên và nhân tạo. Cảnh quan bản địa khác nhau từ núi, tới vùng cao, đất đồi tới bờ biển được khám phá trên quy mô riêng rẽ bảo đảm gợi nhớ tới vẻ đẹp tự nhiên vốn có ở bán đảo Hàn Quốc. Nó sẽ cũng có nhiều loại cây bản địa cũng như những loại cây thường thấy ở Ðông Bắc Á. Việc hình thành dòng nước tuân thủ theo mô hình tiền lệ xa xưa để thiết kế các thành phố, đáng kể nhất là Seoul.
Việc bố trí thành phố tập trung trong công viên sẽ khuyến khích sử dụng các điểm lợi thế khác. Ðối lập với cảnh quan tự nhiên này sẽ là vùng thiết kế nhân tạo mà liên kết nhờ vào công viên và tạo nên liên hệ với trung tâm chính quyền và trung tâm văn hoá. Vùng đi bộ này sẽ là lối vào chính qua công viên và trải rộng tới các trường học và vùng ngoại vi của thành phố và xa hơn. Mạng lới đường sẽ được sử dụng để khuyến khích khám phá và giải trí thụ động trong khu vực công viên bởi vì du khách được khuyến khích tham gia vào tự nhiên trong phạm vi gần. Công viên nhằm tận dụng vấn đề “khả năng bền vững” hiện nay bằng cách khuyến khích tái chế nước thải để tái sử dụng trong các hồ chứa. Công viên sẽ cố gắng ca tụng hiệu quả của “zero-scaping” (thuật ngữ chỉ cách sử dụng nhiều đá và ít cây để tạo nên cảnh quan sử dụng nước ở mức thấp nhất), để đề cao nhận thức của con người theo hướng tập trung vào các vấn đề môi trường.
Bài : Quỳnh Lan (lược dịch) / Ảnh : Việt Khang (sưu tầm)
- Ordos 100: Sự điên rồ bên lăng Thành Cát Tư Hãn?
- Kỷ niệm 2.000 năm ngày sinh Hoàng đế xây dựng Colosseum
- Một Paris mới - giấc mơ của các nhà quy hoạch?
- Nơi gặp gỡ của triển lãm SERPENTINE – Luân Đôn 2007
- Thăm dinh thự của các tỷ phú giàu nhất thế giới
- Đô thị đại học: Thế giới đã có từ lâu
- Từ Central Park nghĩ về công viên Thống Nhất
- Istanbul - nơi giao thoa của những điều kỳ lạ
- Tháp Tokyo: Nơi tương lai nước Nhật đã đi qua
- Tangier - Thành phố huyền thoại lột xác