By using this site, you agree to the Privacy Policy and Terms of Use.
Accept
Ashui.comAshui.comAshui.com
  • Home
    • Bookmarks
    • English
      • News
      • Projects
      • Products
    • Ashui Awards
    • Giới thiệu
    • Quảng cáo / PR
    • Liên hệ
  • Tin tức / Sự kiện
    • Tin trong nước
    • Tin thế giới
    • Sự kiện
    Tin tức / Sự kiệnĐọc tiếp
    Thí điểm vùng phát thải thấp trước khi nhân rộng
    Nhân Dân 31/07/2025
    Hà Nội công bố quy hoạch khu vực trục không gian trung tâm bán đảo Quảng An
    TTXVN 30/07/2025
    TPHCM đứng thứ 2 trên thế giới khả năng “giữ chân” cư dân
    KTSG Online 29/07/2025
    Từ quy hoạch đến hạ tầng: Bước đột phá cho Khánh Hòa tăng trưởng hai con số
    Báo Xây dựng 28/07/2025
    Khởi động chương trình Triển lãm quốc tế về thiết kế và thi công Nhà Gỗ To trong Rừng (Gỗ To Exhibition)
    Ashui.com 27/07/2025
  • Chuyên mục
    • Kiến trúc
    • Nội – ngoại thất
    • Quy hoạch đô thị
    • Bất động sản
    • Năng lượng – Môi trường
    • Phong thủy
  • Công nghệ
    • Công nghệ mới
    • Giải pháp
    • Xu hướng
    • Ứng dụng
  • Vật liệu / Thiết bị
    • Vật liệu xây dựng
    • Trang thiết bị
    • Trang trí nội thất
    • Thị trường
  • Dự án
    • Giới thiệu dự án
    • Tư vấn thiết kế
    • Kinh tế / Pháp luật
  • Tương tác
    • Chuyên đề
    • Góc nhìn
    • Phản biện
    • Đối thoại
    • Q&A
    • Điểm đến
    • Nhìn ra thế giới
  • Cộng đồng
    • Kiến trúc sư
    • Kỹ sư
    • Thiết kế / Sáng tạo
    • Sinh viên
    • Tuyển dụng
    • CLB Điện ảnh Kiến trúc
    • CLB Kiến trúc Xanh TPHCM
Font ResizerAa
Ashui.comAshui.com
Font ResizerAa
  • Home
  • Tin tức / Sự kiện
  • Chuyên mục
  • Công nghệ
  • Vật liệu / Thiết bị
  • Dự án
  • Tương tác
  • Cộng đồng
  • Home
    • Bookmarks
    • English
    • Ashui Awards
    • Giới thiệu
    • Quảng cáo / PR
    • Liên hệ
  • Tin tức / Sự kiện
    • Tin trong nước
    • Tin thế giới
    • Sự kiện
  • Chuyên mục
    • Kiến trúc
    • Nội – ngoại thất
    • Quy hoạch đô thị
    • Bất động sản
    • Năng lượng – Môi trường
    • Phong thủy
  • Công nghệ
    • Công nghệ mới
    • Giải pháp
    • Xu hướng
    • Ứng dụng
  • Vật liệu / Thiết bị
    • Vật liệu xây dựng
    • Trang thiết bị
    • Trang trí nội thất
    • Thị trường
  • Dự án
    • Giới thiệu dự án
    • Tư vấn thiết kế
    • Kinh tế / Pháp luật
  • Tương tác
    • Chuyên đề
    • Góc nhìn
    • Phản biện
    • Đối thoại
    • Q&A
    • Điểm đến
    • Nhìn ra thế giới
  • Cộng đồng
    • Kiến trúc sư
    • Kỹ sư
    • Thiết kế / Sáng tạo
    • Sinh viên
    • Tuyển dụng
    • CLB Điện ảnh Kiến trúc
    • CLB Kiến trúc Xanh TPHCM
Các kênh mạng xã hội
  • Advertise
© 2000-2025 Ashui.com. All Rights Reserved.
Góc nhìn

Hồn đô thị, tình cộng đồng

Ashui.com 29/04/2011
8 phút đọc
SHARE

Một số kiến trúc sư đã ngồi lại với nhau để thử tìm một không gian phù hợp cho chợ, vừa tôn trọng hoài niệm mà vẫn đáp ứng nhu cầu xã hội hiện đại. Còn các nhà nghiên cứu, văn hoá thì tham gia ở góc độ cần xem chợ như một không gian cộng đồng, với những giá trị văn hoá cội nguồn phải lưu giữ.

Giới kiến trúc: phá chợ là phá di sản

KTS Tạ Mỹ Dương đầy bức xúc khi đề cập tình trạng phá chợ hiện nay. Theo ông, phá chợ là phá di sản: “Chợ truyền thống cũng có những cái chưa được như vệ sinh môi trường, buôn bán lộn xộn… nhưng chúng ta vẫn giải quyết được, chỉ cần kìm hãm lòng tham, bớt lợi nhuận. Chúng ta nên hết sức hạn chế xu hướng phá chợ xây cao ốc hay siêu thị. Kiến trúc cho chợ cần nhất là tính công năng, thuận lợi vệ sinh, an toàn. Các kiến trúc sư, nhà văn hoá và nhà đầu tư có thiện ý nên ngồi với nhau để cùng làm”.


Chợ Biên Hoà năm 1929 – Ảnh: TL

KTS Dương Hồng Hiến lý giải một khúc mắc: “Chúng ta công nhận văn hoá chợ và muốn bảo tồn nó nhưng chưa nhận ra cách nào để bảo tồn. Hiện có nhiều chợ xây mới mà người ta không dùng, vì người thiết kế không gắn được thực tế với nghi thức văn hoá, sinh hoạt chợ, sự tiện lợi, gần gũi hợp lý của cái chợ. Chợ tồn tại từ tổ chức xã hội mà ra, xã hội thay đổi thì chợ sẽ thay đổi. Phải dựa vào những yếu tố hiện tại để xây dựng chợ cho hợp lý và phù hợp với sinh hoạt của người dân. Còn vấn đề quy hoạch phụ thuộc vào nhận thức, văn hoá của các nhà cầm quyền. Không nên biến chợ cũ thành siêu thị, biến văn hoá chợ thành văn hoá siêu thị. Phải giữ được cả chợ cũ và xây thêm nhiều chợ mới”.

Nhìn vấn đề dưới con mắt của một nhà xã hội học, theo KTS Võ Thành Lân, cả Sài Gòn là một cái chợ rồi; sống quần cư, sống trong đô thị là sống trong cái chợ. Ngày xưa chợ là chợ, nhà là nhà, bây giờ chợ vô trong nhà, là mua bán qua internet, tờ rơi tờ bướm quăng vào nhà. Một thông tin ra chợ là cả xóm biết. “Phải ứng xử thế nào với quang cảnh cả Sài Gòn đang là một cái chợ? Chợ phản ánh hiện trạng xã hội, là thước đo. Hiện nay chợ Bến Thành với tháp đồng hồ cửa Nam là biểu trưng của Sài Gòn, nhưng bản thân cách mua bán của chợ Bến Thành ngày nay lại không mang yếu tố văn hoá của dân miền Nam, nó chỉ còn hình ảnh thôi. Tuy vậy, đánh mất hình ảnh đó cũng là đánh mất biểu tượng văn hoá”.


Chợ Bến Thành, TPHCM – Ảnh: TL

Giới văn hoá: giữ chợ là giữ tình tự cộng đồng

Là nhà khảo cổ, TS Nguyễn Thị Hậu nhấn mạnh một công năng vô hình khác của chợ: giáo dục truyền đời. TS Hậu nói: “Đi chợ là tìm sự hội nhập cộng đồng để chia sẻ – bồi đắp không gian văn hoá, không gian thông tin, không gian tình tự cộng đồng… trước khi thoả mãn các nhu cầu vật chất. Ở ngay giữa Sài Gòn hôm nay vẫn còn nhiều chợ mang tên những nhân vật bình dân nổi tiếng như chợ Ông Tạ, chợ Ông Hoàng… Tên tuổi và công đức những nhân vật này ở ngoài hệ lịch sử chính thống, nhưng giá trị truyền đời thông qua dư luận chợ luôn là một bài học sâu sắc”. Còn nhà thơ Đỗ Trung Quân, trước khi đưa ra nhận định đã phân tích cặn kẽ: “Thói quen sinh hoạt và văn hoá vùng miền quyết định việc hình thành chợ. Giao thông là yếu tố tối cần: có thuận tiện, có gần gũi quần cư làng xóm hay không mới hình thành và phát triển nên chợ. Kiến trúc cũng nương vào đó mà cộng hưởng. Kiến trúc cũng lại nương dựa địa lý, thời tiết mà xây dựng. Chợ vùng cao khác chợ miền xuôi, chợ quê khác chợ thành thị ở kiến trúc, nhưng hình thái giao tiếp thì muôn thuở giống nhau: đấy còn là nơi để trao đổi cảm xúc. Thiếu những yếu tính tự nhiên và tất nhiên ấy, khó thể hình thành một ngôi chợ Việt. Trong thực tế đã có nhiều ngôi chợ được xây dựng khang trang vẫn cứ thành “chợ bà Đanh”. Đô thị hoá mở ra nhiều hình thái buôn bán: siêu thị, thương xá, những hình thức mua bán mới văn minh, tiện nghi… nhưng nếu thiếu đi cái không gian giao tiếp của cộng đồng, cái linh hồn của một đô thị sống động thì nó sẽ thất bại”.

Với nhà văn Trần Tiến Dũng, người thích lưu giữ những không gian hoài niệm của Sài Gòn, tất nhiên chợ không thể thiếu trong “bộ sưu tập” ấy, nhưng “không ít người cho rằng chỉ cần giữ lại cái tháp đồng hồ và một số đường nét kiến trúc là còn nguyên giá trị biểu tượng của chợ Bến Thành. Thật là ăn gian khi người ta tách công năng và biểu tượng của một công trình văn hoá thành hai phần riêng biệt để rồi quyết định phần hồn hay phần xác được phép tồn tại”.

Nhưng khi xu hướng thay đổi là tất yếu, thì chợ không thể không đổi thay? Có thể dùng ý kiến ông Dũng để kết diễn đàn này: “Tất nhiên không ai thương nhớ chợ Việt đến mức tự tử nếu thiếu, nếu mất chợ, nhưng người ta đòi sự công bằng trong cạnh tranh giữa văn hoá chợ truyền thống và văn hoá đồng phục của trào lưu thương mại toàn cầu”.

Ngân Hà (thực hiện)

  • Chợ: Cũ đang mất, mới chưa thành 

Có thể bạn cũng quan tâm

Giao thông xanh – nhìn từ chuyện sắp cấm xe máy chạy xăng

Mâu thuẫn pháp lý đang cản trở mục tiêu xây dựng xanh tại Việt Nam

Bước ngoặt xanh quan trọng vì phát triển bền vững

Xanh hóa giao thông không thể chỉ dựa vào ‘trụ cột’ xe điện

Mô hình phát triển hạ tầng cho tăng trưởng công nghiệp bền vững

Bài trước Kịch bản sốt đất Ba Vì sẽ không tái diễn
Bài tiếp Cơ chế “một cửa” nhưng “nhiều ngách” tạo tiêu cực trong đất đai
Bình luận Bình luận

Bình luận Hủy

Bạn phải đăng nhập để gửi bình luận.

Ad imageAd image

Mới cập nhật

Thí điểm vùng phát thải thấp trước khi nhân rộng
Tin trong nước 31/07/2025
Sửa Luật Đất đai 2024: Đề xuất 2 phương án về bảng giá đất, bỏ “nguyên tắc thị trường”
Kinh tế / Pháp luật 31/07/2025
Nhiều băn khoăn về đánh thuế chuyển nhượng bất động sản
Kinh tế / Pháp luật 30/07/2025
Hé lộ những kỹ thuật độc lạ trong bê tông thời La Mã
Nhìn ra thế giới 30/07/2025
Hà Nội công bố quy hoạch khu vực trục không gian trung tâm bán đảo Quảng An
Tin trong nước 30/07/2025
Tổng quan về kiến trúc cổ truyền Việt Nam
Kiến trúc 29/07/2025
Xây dựng Luật Quy hoạch có phạm vi điều chỉnh chung cho các loại quy hoạch
Kinh tế / Pháp luật 29/07/2025
TPHCM đứng thứ 2 trên thế giới khả năng “giữ chân” cư dân
Tin trong nước 29/07/2025
Tái chế thủy tinh phế thải sản xuất gạch xây dựng bền vững
Công nghệ mới 28/07/2025
Từ quy hoạch đến hạ tầng: Bước đột phá cho Khánh Hòa tăng trưởng hai con số
Tin trong nước 28/07/2025
- Advertisement -
Ad imageAd image

Xem thêm

Góc nhìn

Hành trình giao thông không khói

Tạp chí Xây dựng 04/07/2025
Góc nhìn

Thời khắc lịch sử của một hành trình mới để kiến tạo tương lai

Kinh tế & Đô thị 01/07/2025
Góc nhìn

Cần cẩn trọng để đảm bảo chất lượng của hệ thống dữ liệu đất đai sau hợp nhất

TTXVN 29/06/2025
Góc nhìn

Từ quản lý nước mưa đến xanh hóa hạ tầng

KTSG Online 28/06/2025
© 2000-2025 Ashui.com. All Rights Reserved.
Welcome back!

Sign in to your account

Username hoặc Email của bạn
Mật khẩu

Quên mật khẩu?