Ashui.com

Cuộc cạnh tranh giữa các công ty kiến trúc ngày càng khốc liệt. Công nghệ, vật liệu cao, ai cũng sử dụng được. Thiết kế đẹp rồi ai cũng bắt chước ai được. Giờ là cạnh tranh nhau bằng những giải pháp thông minh về năng lượng, môi trường. Một ví dụ điển hình là công ty có cái tên dài ngoằng Skidmore, Owings & Merrill (SOM). Bên cạnh việc xây những tòa nhà siêu chọc trời, thiết kế những khu học xá đại học lan ngan cả một hòn đảo, các kiến trúc sư bận rộn của công ty vẫn còn thời gian để thiết kế một loại tháp mà cả những người sợ bệnh tật lẫn những người ám ảnh về chuyện bảo vệ môi trường đều sẽ thích.  

Trung tâm Khoa học và Sinh thái học Kiến trúc – khoa chuyên về nghiên cứu của công ty kiến trúc kếch xù này, đang chế tạo bồn cây AMP (viết tắt của Active Modular Phytoremediation – tức dùng những mô-đun nhỏ, chủ động “chữa trị” các “bệnh” của môi trường do mất cân bằng). Đây là những bồn trồng cây công nghệ cao, dáng thẳng đứng, có tác dụng làm thanh sạch không khí. 

Những bồn cây AMP lọc không khí 

Thiết bị này vận hành như sau: những chiếc bồn nhựa dùng làm thủy canh (trồng cây theo kỹ thuật trong nước) sẽ cho phép bộ rễ cây được bộc lộ trong không khí (các kỹ sư đề nghị dùng dương sỉ Boston và thường xuân Anh). Vùng bao quanh bộ rễ được gọi là bầu rễ, trong có một “cộng đồng” những vi sinh vật với khả năng thanh lọc không khí cao hơn lá và rễ tới 200 lần. 

Khi không khí đi ngang qua rễ, bầu rễ sẽ thu những hợp chất hữu cơ và những chất ô nhiễm dễ bay hơi (tóm lại là những thứ mà bạn không hề muốn hít vào phổi), biến chúng thành không khí sạch, rồi bồn cây AMP bơm ngược lại vào môi trường bao quanh. Lợi ích là gì? Trung tâm nghiên cứu cho biết, loại chậu cây này cắt được đến 80% lượng chất độc trong không khí, không hề tốn tiền như những thiết bị thanh lọc không khí truyền thống và nặng nề, và nếu đem đặt trong những cao ốc văn phòng, những bồn cây AMP sẽ giúp nhân viên văn phòng tránh được hội chứng cao ốc, tăng tuổi thọ! 

Công ty kiến trúc Skidmore, Owings & Merrill lâu nay đã nổi tiếng với những công trình khổng lồ và thông minh, tận dụng năng lượng thiên nhiên. 

Bản dựng 3D khu học xá mới của trường Cornell trên đảo Roosevelt Island, do công ty Skidmore, Owings & Merrill thiết kế.

Khu học xá này được thiết kế hướng về cung mặt trời mọc (arc of the sun) để thu được tối đa năng lượng từ mặt trời, suốt từ sáng tới hoàng hôn.

Bên trong khu học xá mới của trường Cornell sẽ như thế này. 

Nhưng Skidmore, Owings & Merrill nổi tiếng hơn cả là nhờ tòa tháp Al Hamra Firdous vừa mới hoàn tất, nhô giữa mây trời Kuwait. 

Điểm đặc biệt của tháp Al Hamra là bề ngoài bất đối xứng, với hai cánh cuộn lại, thướt tha, giống như tà áo dài người Kuwait sống trong thành phố bên dưới. Trông hình dáng tháp có vẻ đơn giản đấy, nhưng lại là một kỳ công về mặt kiến trúc: tranh dùng thép là vật liệu xây dựng truyền thống, các kiến trúc sư dùng xi măng, tính dễ uốn của nó giúp tạo dáng cho công trình tốt hơn. Nhưng với tòa nhà cao thế này, phải bơm 500,000 tấn xi măng lên thẳng trên cao thực là một việc kinh khủng, ngang với lượng đá vôi để lát toàn bộ Công viên Trung tâm của New York. 

Phần cao nhất của hai cánh tháp Al Hamra cách bản thân tòa nhà 150 feet (gần 50m), cách mặt đất hơn 400m. Mặt tiền xoay vòng của tháp cho phép nhìn được xa và thoáng, toàn bộ các hướng bắc, đông, tây, trong lúc cấu trúc chính là bức tường phía nam bằng đá đục lỗ lại lõm vào trong, được một cánh che bớt, giúp tránh được cái nóng gay gắt của sa mạc. 

Tòa tháp là một khu phức hợp thương mại lớn, có khu văn phòng, câu lạc bộ thể thao, một khu mua sắm, một khu ăn uống, vài rạp chiếu bóng. Người ta không biết cái gì ấn tượng hơn: bản thân tòa tháp hay quang cảnh nhìn từ tháp xuống. 

Phạm Phong (dịch)