Ashui.com

Chính phủ Trung Quốc hôm nay thứ Sáu (29-1) đã đề xuất một số thay đổi lớn trong cách thu hồi đất cho các dự án phát triển nhằm xoa dịu một vấn đề xã hội bức xúc đang làm cho tình trạng bạo lực ngày càng căng thẳng.  

Theo những đề xuất đăng trên trang web của Quốc vụ viện, tức chính phủ Trung Quốc, các nhà đầu tư địa ốc và các công ty tháo dỡ nhà cửa sẽ bị cấm không được sử dụng bạo lực hoặc cắt điện nước để cưỡng chế người dân ra khỏi nhà cửa của họ.  

Đề xuất này cũng yêu cầu bồi thường cho các tài sản bị giải tỏa ở mức cao hơn giá thị trường nhằm xoa dịu những vụ phản đối của người dân do giá bồi thường quá thấp hoặc không bồi thường gì cả.  

Shenzhen, China

Việc tháo dỡ các công trình quá cũ kỹ hoặc nguy hiểm phải được ít nhất 90% cư dân sinh sống trong các công trình đó đồng ý, kể cả khi dự án xây dựng được coi là phục vụ lợi ích công cộng. 

Ở Trung Quốc đã có hàng trăm ngàn người dân bị di dời khỏi nơi cư trú, lấy đất xây dựng các công trình được chính phủ cho vay vốn hoặc được sự chấp thuận của chính quyền địa phương. Những người dân này thường bị cưỡng chế bằng bạo lực, bị cắt điện, cắt nước trong lúc tiền bồi thường bị coi là không thỏa đáng.  

Việc lấy đất bằng bạo lực như vậy thường gây ra sự phản đối rộng rãi. Năm ngoái, hình ảnh và phim cho thấy cảnh một người phụ nữ đứng trên mái nhà châm lửa tự thiêu mình ở thành phố Thành Đô để phản đối việc giải tỏa đã được chiếu rộng rãi trên khắp Trung Quốc. Ít lâu sau, ở Bắc Kinh cũng có một người đàn ông tự thiêu để phản đối giải tỏa, nhưng ông này may mắn được cứu sống. Mới ngày hôm qua, thứ Năm 28-1, Nhân dân Nhật báo Trung Quốc cho biết có một người đàn ông ở tỉnh Giang Tô tự thiêu hôm thứ Ba để phản đối việc cưỡng chế tháo dỡ nhà cửa.  

Ngay sau khi xảy ra các cuộc phản đối mạnh mẽ hồi năm ngoái, 5 vị giáo sư luật của Đại học Bắc Kinh đã đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội Trung Quốc sửa đổi các luật lệ mà họ cho là khuyến khích các chiến thuật lạm dụng của các nhà kinh doanh địa ốc và dẫn tới những “vụ khiếu kiện đông người”, những “biến cố cực đoan”. Ngay sau đó, quan chức về lập quy của Quốc vụ viện Trung Quốc đã gặp gỡ các giáo sư này.  

Theo luật đất đai Trung Quốc, việc thu hồi đất đai chỉ được tiến hành cho các dự án vì lợi ích chung, chính phủ đứng ra đàm phán với người dân về bồi thường thiệt hại và thu hồi đất. Tuy nhiên, theo các giáo sư này, một quy định ban hành năm 2001 lại cho phép nhà đầu tư, nhà kinh doanh địa ốc được tham gia và xử lý các cuộc đàm phán. Đôi khi các nhà kinh doanh này bị tố giác là đã thuê côn đồ đe đọa người dân không chịu giao mặt bằng hoặc cưỡng chế họ bằng bạo lực với sự thông đồng của chính quyền địa phương.  

Giáo sư Shen Kui, một trong 5 giáo sư nói trên, nhận xét: “Lợi ích của người dân và của doanh nghiệp địa ốc đôi khi trái ngược nhau gay gắt. Vì thế ngày càng có nhiều vụ giải tỏa mặt bằng kết thúc trong bạo lực khủng khiếp”. Ông Shen hoan nghênh đề xuất mà chính phủ đưa ra hôm nay thứ Sáu, song cho rằng việc cưỡng chế thu hồi đất vẫn cần thiết nếu sự thu hồi đó là công bằng và người dân đã được bồi thường thỏa đáng.  

Theo trang web của Quốc vụ viện, đề xuất hôm thứ Sáu của chính phủ Trung Quốc được công khai để dân chúng góp ý kiến cho đến ngày 12-2-2010. Quốc hội Trung Quốc đã ủy quyền cho Quốc vụ viện ban hành những quy định trong lĩnh vực này sau khi thời gian tham vấn kết thúc.

Thái Bình