Ashui.com

Sáng 9/4, đoàn chuyên gia của Viện Viễn Đông bác cổ (Pháp), Viện Khảo cổ học Việt Nam và Sở VH-TT-DL Hà Tĩnh tiến hành khảo sát, nghiên cứu, khai quật khảo cổ học thành lũy cổ bằng đá tại vùng rừng núi huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh).

Theo ông Hồ Bách Khoa - quyền Trưởng ban Khu di tích Nguyễn Du, kế hoạch đợt khảo sát, nghiên cứu, khai quật khảo cổ học lần này sẽ kéo dài trong thời gian khoảng 1 tuần (từ 9 đến 15/4). Sau khi có kết quả, Sở sẽ xây dựng hồ sơ khoa học trình Bộ VH-TT-DL xem xét để tiếp tục nghiên cứu, tiến hành quy hoạch tổng thể hệ thống thành nhằm bảo tồn, gìn giữ những giá trị văn hóa, lịch sử, phục vụ tham quan du lịch của tỉnh và khu vực Bắc Trung bộ trong tương lai.

 
Thành lũy cổ bằng đá được phát hiện tại huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh)

Cũng theo ông Khoa, thành lũy cổ trên được ông và nhóm nghiên cứu khảo cổ học Hà Tĩnh phát hiện vào năm 1993, đến tháng 6/2011, Sở VH-TT-DL tỉnh mới chính thức công bố. Thành nằm phía bắc của dãy Hoành Sơn theo trục đông - tây với chiều dài hơn 1 km, được ghép bằng những phiến đá tự nhiên kích thước khác nhau. Phía nam mặt thành lũy tạo theo phương thẳng đứng (độ cao bình quân 3,5 - 4m), phía bắc chân thành lũy mở rộng, cách nhau 5m... Mặt trên thành khá bằng phẳng, nơi rộng nhất là 2m và hẹp nhất từ 1,2m đến 1,5m.

Trong quá trình nghiên cứu, nhóm khảo cổ này đưa ra kết luận, thành lũy cổ là dấu tích còn lại trong hệ thống thành lũy cổ của vương quốc Lâm Ấp (thời kỳ Đại Việt - Chăm Pa) với chiều dài trên 30 km do vương quốc Lâm Ấp xây dựng dựa vào dãy Hoành Sơn, với mục đích phòng thủ bảo vệ biên giới. Theo địa lý, thành lũy bắt đầu từ địa phận làng Ngưu Sơn, tổng Hoằng Lễ (nay là xã Kỳ Nam, Kỳ Phương, H.Kỳ Anh) kéo dài đến tận làng Xuân Quan, Xuân Sơn, tổng Vọng Liêu (nay là xã Kỳ Lạc, H.Kỳ Anh). Đến giai đoạn Trịnh - Nguyễn phân tranh thì hệ thống lũy cổ này được chúa Trịnh Toàn củng cố thêm, nên còn gọi là lũy Ông Ninh (Ninh Quận công Trịnh Toàn).

Trương Hoa