Ashui.com

Chất lượng công trình là nội dung được đại biểu Quốc hội hỏi nhiều và hỏi xoáy trong buổi chất vấn Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng chiều 12/11. 

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng là thành viên thứ hai của Chính phủ đăng đàn tại Quốc hội kỳ này. Đây cũng là lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức, ông có tên trong danh sách chất vấn chính thức. 

Đại biểu Lê Thị Nga "mở hàng" bằng việc nêu lại bức xúc của cử tri về chất lượng công trình nhà ở tái định cư, thủy điện, điện hạt nhân. Theo đại biểu, nhiều công trình chất lượng kém nhưng chỉ sau khi sự cố đã xảy ra cơ quan chức năng mới phát hiện.

"Sự cố rò rỉ đập nước thủy điện Sông Tranh 2, vỡ đập thủy điện Đăkrông 3, đổ tháp truyền hình Nam Định là những ví dụ. Thất thoát rút ruột công trình xây dựng ở những mức độ khác nhau đang xảy ra khá phổ biến và đây là một trong những lĩnh vực được đánh giá là có nguy cơ tham nhũng rất cao", bà nói. Theo đại biểu Nga, một tòa nhà cao ốc bị rút ruột tới mức sụp đổ đã gây hậu quả rất nặng nề, nhưng nếu công trình thủy điện, điện hạt nhân bị rút ruột, chất lượng xây dựng không đảm bảo tuyệt đối an toàn sẽ có nguy cơ gây thảm họa cho cả một vùng và cả một quốc gia. 

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thành Tâm nhắc lại câu chuyện tháp truyền hình đổ trong bão Sơn Tinh vừa qua để bày tỏ lo ngại về quản lý chất lượng công trình gắn với chống lãng phí tiêu cực trong xây dựng cơ bản. 

"Bộ trưởng có biện pháp, giải pháp nào để khắc phục, đặc biệt là ở góc độ hoàn thiện cơ chế chính sách, pháp luật, trách nhiệm của các bên liên quan, nhằm phát hiện, xử lý và ngăn ngừa các công trình xây dựng, nhất là công trình sử dụng vốn nhà nước khỏi thất thoát, lãng phí, kém chất lượng, để người dân có thể yên tâm dù là có thiên tai cũng không thể xóa sạch được dấu vết trách nhiệm, giảm gánh nặng cho nhà nước và người dân", đại biểu Tâm nói. 

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng dành khá nhiều thời gian để phân tích lãng phí, thất thoát cũng như sự kém chất lượng trong xây dựng là vấn đề chung, đã tồn tại từ lâu. Đánh giá đã có những cải tiến trong quản lý, giám sát, song ông thừa nhận đây là vấn đề nan giải và rất khó khắc phục một cách triệt để. Nguyên nhân theo ông nằm ở thể chế. Mặt khác, chất lượng quy hoạch, khảo sát, thiết kế, thi công, nghiệm thu, bàn giao và khâu thanh tra, giám sát cũng chưa hiệu quả.

"Nguyên nhân khác là năng lực, phẩm chất của một bộ phận cán bộ, công chức hoặc những chủ thể tham gia trong quá trình đầu tư xây dựng. Trong khi đó chúng ta thiếu cơ chế để xã hội và người dân tham gia kiểm soát, phát hiện kịp thời để xử lý, chúng ta cũng chưa có những chế tài mạnh để xử lý quyết liệt, có tính chất răn đe đối với những sai phạm gây ra trong quá trình đầu tư xây dựng cơ bản", ông nói.

Riêng về tháp truyền hình của Nam Định, ông Dũng cho biết đây là loại tự đứng cao 180m và bị đổ quặt ở độ cao 20m, thiệt hại sơ bộ khoảng 50 tỷ đồng, nguyên liệu thi công được mua từ nước ngoài. Chưa có kết luận cuối cùng về nguyên nhân gây đổ, nhưng theo Bộ trưởng có thể do thiết kế sai, lắp ráp chưa đúng quy định và tải trọng quá lớn khiến tháp không an toàn.

Giải trình của Bộ trưởng Trịnh Định Dũng về chất lượng các công trình xây dựng chưa làm hài lòng đại biểu. Sau giờ giải lao buổi chiều, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng phải đề nghị trả lời lại một cách khái quát.

"Đồng chí đánh giá chất lượng xây dựng ở Việt Nam thế nào? Tốt hay xấu hay trung bình", Chủ tịch hỏi thêm. 

Giải trình lại về vấn đề này, người đứng đầu ngành xây dựng cho biết cả nước có 54.000 công trình đang đầu tư và về cơ bản đã kiểm soát được chất lượng. Theo ông, những công trình xây dựng càng về sau này càng có chất lượng tốt hơn. Bộ trưởng Dũng thừa nhận vẫn có những công trình chất lượng không đảm bảo, thậm chí có sự cố gây thiệt hại về tiền và tính mạng người dân.

Tuy nhiên, ông khẳng định sự cố chủ yếu xảy ra ở những công trình từ cấp 3 trở xuống mà phần nhiều là những công trình dân tự xây.

"Còn đối với những công trình bằng vốn ngân sách hoặc bằng vốn nhà nước hoặc những công trình trọng điểm quốc gia thì ít có sự cố công trình, tất nhiên có những sự cố như cầu Cần Thơ, tháp truyền hình Nam Định, hiện tượng rò rỉ thấm của đập Sông Tranh v.v… nhưng nó không phải là tỷ lệ lớn", ông phân trần.

Sai phạm tại các tập đoàn thuộc lĩnh vực xây dựng cũng là vấn đề khiến nhiều đại biểu quan tâm. Chất vấn Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng vào cuối buổi chiều, đại biểu Trần Minh Diệu dẫn lại báo cáo thanh tra và cho rằng Tập đoàn Sông Đà sai phạm lớn về quản lý vốn, đầu tư sản xuất kinh doanh. Trong đó, riêng sai phạm tài chính lên tới 10.676 tỷ đồng. Việc bổ nhiệm nhân sự cấp cao tập đoàn này cũng gây xôn xao dư luận.

"Bộ trưởng xác định trách nhiệm của Bộ như thế nào trước những sai phạm gây hậu quả nghiêm trọng vừa qua ở Tập đoàn Sông Đà", ông Diệu đặt câu hỏi.

Đại biểu Lê Như Tiến còn nêu chi tiết hơn từng sai phạm ở Tập đoàn Sông Đà và yêu cầu Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng thông tin về biện pháp xử lý cá nhân, tập thể. "Ngành xây dựng có bao nhiêu công ty nợ đọng, thất thoát đầu tư ngoài ngành như Tập đoàn Sông Đà? Nguyên nhân và giải pháp mạnh của Bộ trưởng để khắc phục?", Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội chất vấn.

Theo Bộ trưởng Dũng, Tập đoàn Sông Đà được Ủy ban Kiểm tra Trung ương kiểm tra và có kết luận với từng tổ chức, cá nhân. Vi phạm của cá nhân Chủ tịch Tập đoàn Dương Khánh Toàn không đến mức kỷ luật. Về số tiền 10.676 tỷ đồng trong kết luận của Thanh tra Chính phủ, ông Dũng cho rằng "có vi phạm nguyên tắc chứ không thất thoát". "Bộ đang giao Tập đoàn Sông Đà, đảng ủy, thành viên Hội đồng thành viên kiểm điểm, xem xét vi phạm. Nếu đến mức độ vi phạm thì phải kỷ luật. Sau đó ban cán sự đảng của Bộ sẽ xem xét", ông Dũng nói thêm.

Đứng lên "chia lửa" với Bộ trưởng Xây dựng, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết thanh tra Tập đoàn Sông Đà diễn ra vào 2011, kết thúc đầu 2012. Vi phạm chủ yếu nằm ở khâu quản lý vốn và sử dụng tài sản với tổng số vi phạm 10.676 tỷ đồng. 5 nhóm vi phạm lớn, theo ông Tranh, là sử dụng quỹ sắp xếp doanh nghiệp sai mục đích; không hạch toán vốn về tăng lợi nhuận của tổng công ty nhà nước khi chuyển thành công ty cổ phần; không tính quỹ dự phòng tổn thất, các khoản tổn thất tài chính; đầu tư ngoài ngành, ngoài doanh nghiệp vượt vốn điều lệ và năm là chậm nộp ngân sách.

Ông Tranh cho biết sau kết luận thanh tra, tập đoàn đã có phương án và khắc phục được khoảng 5.000 tỷ đồng, hiện còn chờ chủ trương để khắc phục thêm hơn 5.000 tỷ đồng nữa. "Như vậy, tập đoàn rất tích cực thực hiện kết luận thanh tra, Bộ Xây dựng cũng rất tích cực. Nhưng hiện nay vẫn còn vướng, phải xử lý còn kéo dài vì còn chờ ý kiến của các bộ để trình Thủ tướng", Tổng thanh tra cho hay.

Chất vấn ở lượt cuối, đại biểu Ngô Văn Minh tiếp tục nêu vấn đề thời sự liên quan tới Thủy điện Sông Tranh 2. Dẫn lại trả lời của Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng tại kỳ họp trước rằng đập thủy điện an toàn, ông Minh chất vấn vì sao an toàn mà Chính phủ không cho tích nước.

Ông Minh nêu ra 3 phương án và đề nghị Bộ trưởng Xây dựng cho ý kiến: "Thứ nhất, nếu đập an toàn, đề nghị Bộ trưởng khẳng định để quốc dân đồng bào an tâm. Nhưng bên cạnh đó phải phụ cấp cho dân như phụ cấp độc hại. Rung lắc như vậy ai chịu nổi? Cộng với đó, cần mua bảo hiểm tính mạng, do tích nước dẫn đến động đất kích thích. Khả năng thứ hai, nếu chưa an toàn, cần công bố với dân chưa thể yên tâm, mời đồng bào tái định cư nơi tốt hơn. Cuối cùng nếu đập vỡ, cần làm rõ ai chịu trách nhiệm đầu tiên".

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng bình luận đây tiếp tục là một câu hỏi khó, song, vì đã hết giờ làm việc buổi chiều, ngày chất vấn thứ hai sẽ tiếp tục với Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng. 

Nguyễn Hưng (VnExpress) 
 

Tiếp tục Phiên trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội 

Sáng 13/11, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã làm rõ thêm những vấn đề về quản lý thị trường bất động sản; giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; tái cơ cấu các nhà máy ximăng; an toàn đập thủy điện sông Tranh… 

Khẳng định sự an toàn của thủy điện sông Tranh 2 

Trả lời chất vấn của đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) liên quan đến vấn đề an toàn Thủy điện sông Tranh 2, Bộ trưởng cho biết: Thủy điện sông Tranh 2 tuân thủ các quy trình về kiểm tra chất lượng, từ khâu khảo sát thiết kế đã có tư vấn độc lập của Nhật Bản kiểm tra khẳng định an toàn. 

Sau khi đập đưa vào sử dụng có vấn đề thấm nước, Hội đồng nghiệm thu nhà nước đã cùng Bộ Công Thương, chủ đầu tư, nhà tư vấn tập trung để xử lý. Hội đồng nghiệm thu nhà nước đã chủ động và yêu cầu chủ đầu tư thuê tư vấn độc lập khác kiểm tra toàn diện và kết luận đập an toàn cả về chất lượng thi công và chất lượng nền móng, có khả năng chịu được động đất với gia tốc nền 150cm2, có thể chịu đến gia tốc nền 220cm2. 

Những trận động đất, rung chấn ở khu vực Bắc Trà My tuy đều nhỏ hơn mức 5,5 độ richter nhưng người dân lo lắng nên quan điểm của Chính phủ và Hội đồng ngiệm thu nhà nước là phải tập trung xử lý mọi vấn đề liên quan đến an toàn, coi đây là nhiệm vụ số 1, thực hiện yêu cầu an dân. Khi dân còn lo lắng sẽ không tích nước. Hội đồng nghiệm thu Nhà nước đã đề nghị Thủ tướng chưa cho tích nước đập Thủy điện sông Tranh. 

Chính phủ cũng đã cho phép yêu cầu Viện Vật lý địa cầu, Bộ Khoa học Công nghệ mời các nhà tư vấn có kinh nghiệm trên thế giới đánh giá toàn diện về động đất và địa chất khu vực Bắc Trà My. Hiện nay, các nhà địa chất của Nga đã đến sông Tranh, sắp tới là các nhà địa chất Ấn Độ, Nhật Bản, sẽ nghiên cứu, đánh giá toàn diện để khẳng định động đất khu vực này không thể vượt quá 5,5 độ richter. Đồng thời, tuyên tuyền để người dân yên tâm. Khi đó, mới cho tích nước.  

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng thông tin thêm với Quốc hội: Chính phủ đã cử các đoàn công tác do các Phó Thủ tướng dẫn đầu khảo sát trực tiếp tại khu vực Thủy điện Sông Tranh 2. Mặc dù thông số kỹ thuật cho thấy hiện vẫn yên tâm nhưng vẫn phải tiếp tục nghiên cứu, khẳng định tính an toàn của đập. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng phải tuyên bố rõ ràng về vấn đề này bởi người dân không quan tâm đến các con số mà chỉ lo lắng việc có thể yên tâm ở lại hay phải dời đi chỗ khác ? Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng khẳng định “bà con hoàn toàn yên tâm ở lại, không phải đi đâu hết!”, dù nước tràn có đến mức 161m cao trình, công trình cũng “gần như tuyệt đối an toàn.” Chỉ còn những yếu tố đặc biệt như nếu động đất cao hơn 5,5 độ rích ter cần phải nghiên cứu tiếp.

Mặc dù vậy, lời khẳng định của Bộ trưởng chưa khiến đại biểu Ngô Văn Minh và cả Chủ tịch Quốc hội thấy yên tâm. Trong phần phát biểu lần hai, đại biểu Ngô Văn Minh bày tỏ băn khoăn: “Yên tâm sao được khi các nhà khoa học trong nước, chưa nói đến nước ngoài vẫn còn có ý kiến khác nhau. Nhà khoa học người bảo yên tâm nhưng cũng nhiều nhà khoa học bảo không yên tâm”. Đại biểu phản ánh, dân không thể yên tâm trước tình trạng rung lắc cả ngày. Đại biểu đề nghị phải xử lý vấn đề này để các nhà khoa học có chung một tiếng nói. “Dân và Quốc hội không biết tin nhà khoa học nào? Nếu chẳng may sự cố vỡ đập xảy ra, ai là người đầu tiên chịu trách nhiệm?” - đại biểu đề nghị Bộ trưởng làm rõ. 

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ: Theo chứng minh của các nhà khoa học, đến nay, có thể yên tâm cộng thêm việc chưa tích nước, chưa gây tác hại gì nên đồng bào tạm thời có thể yên tâm. Tuy nhiên, còn vấn đề động đất, hiện đã mời các nhà khoa học của các nước có kinh nghiệm tiếp tục nghiên cứu, nếu thấy rằng động đất cũng không có tác động lớn, mới cho tích nước. Khi đó mới kết luận cuối cùng. Chính phủ đã đưa ra giải pháp quá độ, tạm thời chưa tích nước, để đồng bào ở lại và có những biện pháp an toàn; các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu vấn đề động đất, rà soát tổng thể. Việc dừng hay tiếp tục công trình sẽ được quyết định khi có kết luận nghiên cứu về động đất. Thủ tướng Chính phủ cũng sẽ làm rõ hơn về vấn đề này trong phần trả lời chất vấn ngày 14/12.

Tái cấu trúc lại các doanh nghiệp của ngành xây dựng 

Trả lời chất vấn của đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam) về những tham mưu của Bộ Xây dựng góp phần tái cấu trúc nhanh nền kinh tế, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết: Tái cấu trúc có 3 trụ cột, trong đó trụ cột về hạ tầng được đánh giá là một trong những yếu tố quyết định để tạo môi trường và các cơ sở vật chất phát triển kinh tế. Bộ Xây dựng đã cùng với các bộ, ngành hữu quan tham mưu những công trình hạ tầng quan trọng, trong đó có những công trình hạ tầng về giao thông, quản lý đô thị…. Hiện nay những vấn đề này đã ra được lồng ghép vào các quy hoạch như quy hoạch của Thủ đô Hà Nội, quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh, quy hoạch các tỉnh, các địa phương… 

Bộ trưởng cho biết trong tái cấu trúc lại các doanh nghiệp của ngành xây dựng cần tập trung tái cấu trúc lại sản phẩm, khuyến khích những ngành nghề chính; những ngành nghề không khuyến khích cần có lộ trình để thoái vốn và có lộ trình để cổ phần hóa các doanh nghiệp thuộc ngành xây dựng theo yêu cầu của Chính phủ. 

Bộ trưởng nhấn mạnh: Bộ đặc biệt quan tâm đến việc sắp xếp, tổ chức, bố trí nhân sự; đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để các doanh nghiệp hoạt động đúng theo quy định của pháp luật, đồng thời đầu tư có hiệu quả. 

Phân tích những nguyên nhân của tình trạng đầu tư xây dựng dàn trải như hiện nay, Bộ trưởng cho biết hiện nay đang có 54.000 công trình đang thực hiện. Theo báo các các địa phương, để rà soát lại toàn bộ những công trình và tổng nguồn vốn phải điều chỉnh tăng lên là hơn 8 nghìn tỷ. Bộ trưởng đánh giá có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng trong xây dựng, trong đó có nguyên nhân nhiều công trình chưa có vốn cũng bố trí đầu tư hoặc nguồn vốn chưa đủ nhưng cũng bố trí đầu tư để mong những năm sau tiếp tục có vốn chứ không căn cứ vào nguồn vốn cụ thể. Một nguyên nhân nữa, theo Bộ trưởng, do chất lượng công tác quy hoạch chưa tốt, đầu tư quá nhiều công trình…

Báo các với Quốc hội về hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty thuộc Bộ quản lý, Bộ trưởng Trình Đình Dũng cho biết các công ty này cũng đang trong tình trạng khó khăn như tình trạng chung hiện nay. Bộ trưởng cho biết: Bộ đang tập trung để xử lý các vấn đề, trước mắt sẽ rà soát lại tất cả các khoản nợ để phân loại khoản nợ nào có thể xử lý được, khoản nợ nào không thể xử lý được và khoản nợ nào cần phải có thời gian mới giải quyết được. 

Kết luận phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đánh giá: Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã trả lời cụ thể, đầy đủ các vấn đề mà đại biểu Quốc hội chất vấn. 

Theo Chủ tịch Quốc hội, đánh giá chung của Quốc hội và Chính phủ, quản lý thị trường bất động sản là vấn đề lớn bởi tình trạng đóng băng của thị trường bất động sản tác động xấu tới nền kinh tế, gây ra ách tắc đối với sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng và cả một số lĩnh vực khác. Tình trạng này tạo ra sự tồn đọng đối với các loại vật liệu xây dựng và một số loại vật liệu của các ngành công nghiệp, tạo nên khó khăn trong hàng loạt doanh nghiệp đầu tư trong xây dựng cũng như doanh nghiệp vật liệu xây dựng; tác động tới hệ thống mạch máu ngân hàng và gây nợ xấu rất lớn.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần có nhiều giải pháp để làm ấm lên thị trường bất động sản. Trước hết là giải quyết cân đối cung cầu; tập trung rà soát tất cả các dự án bất động sản đang tồn đọng, tồn kho căn hộ, nhà, đất bỏ hoang… để quyết định cho làm tiếp, đình chỉ hay dừng thi công. Cùng đó, cơ cấu lại thị trường một cách cân đối cung - cầu để có điều chỉnh cần thiết đối với quy hoạch, thiết kế các khu đô thị và các chủng loại thị trường nhà ở, nhà cho thuê, khu thương mại, khu công nghiệp, khu đô thị, khu chung cư. 

Nhấn mạnh trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong quản lý ngành, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Xây dựng cần làm tốt hơn việc rà soát Luật xây dựng, các nghị định về quản lý xây dựng, chất lượng xây dựng để có chỉnh sửa theo hướng tăng cường quản lý công tác chuyên môn về xây dựng, đảm bảo từ thiết kế tới thi công, nghiệm thu, quyết định cho công trình đưa vào sử dụng; rà soát đảm bảo chất lượng nhà thầu, kiểm soát để đảm bảo thiết kế, thi công tốt hơn, công tác nghiệm thu chặt chẽ hơn…

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, tiêu cực, tham nhũng, rút ruột công trình là một nguyên nhân lớn, nghiêm trọng không những làm chất lượng công trình kém mà còn làm hư hỏng đội ngũ cán bộ. Do đó, cần tăng cường quản lý, kiểm tra, thanh tra, giám sát, kiểm điểm sâu sắc./. 

Thanh Hòa-Quỳnh Hoa (TTXVN)