Ashui.com

Liên minh cứu sông Mekong (Save the Mekong Coalition) kêu gọi hủy bỏ dự án thủy điện Sanakham – một dự án có mức tổng mức đầu tư khoảng 2 tỉ đô la Mỹ – và kế hoạch xây dựng các đập khác trên dòng chính của con sông Mekong.

Trong bản thông báo với tiêu đề “Sông Mekong cần sự chuyển dịch năng lượng công bằng, không cần thêm những con đập hủy diệt” được Liên minh cứu sông Mê Kông công bố vào hôm nay, 2/6, tổ chức này đã đề nghị Chính phủ các nước vùng hạ lưu sông Mê Kông và Ủy hội sông Mê Kông (MRC) cùng giải quyết các vấn đề bức thiết về tác động của các đập hiện có.

Thủy điện trên dòng chính sông Mê Kông ảnh hưởng đến sinh kế của hàng triệu người dân ở vùng hạ lưu. (Ảnh: Trung Chánh)

Cần chuyển đổi năng lượng công bằng vì hệ sinh thái dòng Mê Kông

Theo đó, Liên minh cứu sông Mê Kông kêu gọi thực hiện việc đánh giá các phương án năng lượng toàn diện, trong đó, ưu tiên các phương án đảm bảo theo hướng chuyển đổi năng lượng công bằng nhằm bảo vệ hệ sinh thái sông Mê Kông; giải quyết các mối quan tâm hàng đầu về quá trình tham vấn trước, các vấn đề bức thiết về tác động của các đập hiện có đến môi trường và cộng đồng ven sông, bao gồm tác động xuyên biên giới, tình trạng mất nguồn sinh kế, ảnh hưởng đến đất đai và sự sống...

Thay vì xây dựng nhiều đập trên dòng chính dưới danh nghĩa “thủy điện bền vững” và dựa vào các biện pháp giảm thiểu tác động "vô căn cứ", Chính phủ, các nhà phát triển và những tổ chức đầu tư tài chính cần ưu tiên giải quyết tác động của các đập đang hoạt động để cải thiện cuộc sống và sự an toàn của các cộng đồng bị ảnh hưởng, bản báo cáo viết.

Liên minh cứu sông Mê Kông cho rằng các đập trên dòng chính của sông Mê Kông là không cần thiết cho nhu cầu năng lượng của các nước trong khu vực. “Thái Lan, nơi được cho là mua nhiều điện từ các đập trên dòng chính, có mức độ dự trữ điện rất lớn”, Liên minh cứu sông Mê Kông cho biết và dẫn chứng mức dự trữ điện trong năm 2020 của Thái Lan có thể lên tới 40%, tương đương khoảng 18.000 MW –con số cao hơn so với tổng công suất lắp đặt của tất cả các đập trên dòng chính hạ lưu sông Mê Kông.

Đã đến lúc phải dừng vĩnh viễn

Liên minh cứu sông Mê Kông cũng cho rằng, bây giờ chính là lúc dừng vĩnh viễn các đập trên dòng chính sông Mê Kông, ưu tiên cho các dự án năng lượng bền vững và công bằng. Bởi vì, nhiều khả năng cho thấy việc khai thác năng lượng tái tạo có nhiều tiềm năng, cùng với đó là những tiến bộ nhanh chóng về công nghệ sản xuất, truyền tải và dự trữ với chi phí ngày càng giảm, có thể giúp hiện thực hóa việc tiếp cận và đảm bảo an ninh năng lượng cho người dân và các nền kinh tế trong khu vực.

Trước đó, vào ngày 11/5, MRC thông báo dự án thủy điện Sanakham tại Lào sẽ trải qua quy trình tham vấn trước (PNPCA). Đây là dự án thủy điện thứ 6 trên dòng chính hạ lưu sông Mê Kông.

Theo đó, đập thủy điện Sanakham có công suất lắp đặt 684 MW, ước tính cần 2 tỉ đô la Mỹ để đầu tư và được xây dựng trong tám năm. Đập Sanakham được đề xuất xây dựng tại vị trí cách biên giới Thái Lan - Lào khoảng 2km về phía thượng lưu.

Dự kiến, gần như toàn bộ nguồn điện được tạo ra từ đập Sanakham sẽ được bán sang Thái Lan. Tuy nhiên, như đã nêu ở trên, lượng thặng dư điện của Thái Lan hiện rất lớn, thậm chí còn tăng nhiều hơn khi nền kinh tế suy giảm vì đại dịch Covid-19.

Theo Liên minh cứu sông Mê Kông, hầu hết nội dung trong đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và xã hội xuyên biên giới của đập Sanakham và đánh giá tác động tích lũy đều đã lỗi thời và được sao chép nội dung từ bản đánh giá đập thủy điện Pak Lay - dự án vốn cũng bị phản đối rất nhiều.

Trung Chánh

(TBKTSG)

Attachments:

SanakhamStatement-Vietnammese.docx-1.pdf

[ ]

161 Kb