Ashui.com

Sự kiện Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội thu hồi ồ ạt giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở của các hộ dân tại một khu chung cư của tập đoàn Mường Thanh ngay khi vụ việc xây dựng sai phạm của chủ tập đoàn này mới chỉ ở giai đoạn khởi tố làm dư luận ngỡ ngàng. Hầu hết những người quan tâm đều lo ngại cho số phận của các căn hộ sai phạm đã được cấp giấy nhưng không ai lại nghĩ rằng Hà Nội lại nhanh chóng xử lý câu chuyện phức tạp này bằng một cách đơn giản đến vậy.

Các cư dân bị sốc vì khối tài sản lớn họ đã mua từ một chủ đầu tư tầm cỡ, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ và được cấp sổ hồng hẳn hoi bởi Nhà nước, bỗng dưng trở thành bất hợp pháp trong khi họ hoàn toàn ở vị thế tình thì ngay và lý cũng không gian.

(ảnh minh họa)

Về mặt pháp lý, lý do thu hồi do có sai phạm trong quá trình thẩm định hồ sơ cấp giấy chứng nhận vẫn hợp pháp nhưng nó quá chung chung, hoàn toàn không chỉ ra được địa chỉ cụ thể của sai phạm thuộc về ai, mức độ lỗi trong cả quá trình dài như từ thẩm định hồ sơ đến khi hoàn công và cấp giấy.

Trong khi chỉ bằng suy luận đơn giản cũng thấy rằng chủ đầu tư không thể thành công đến mức ra được sổ hồng để lừa dối khách hàng nếu không có sự trợ giúp từ chính các cơ quan có thẩm quyền.

Sự vội vàng của quyết định khiến người ta liên tưởng đến việc Sở này chỉ mong muốn nhanh chóng phủi tay xoá nhoà trách nhiệm của các cơ quan nhà nước theo kiểu sai thì huỷ là coi như hết sai, mà không cần biết hậu quả đối với dân thế nào.

Có lẽ vì thế việc thu hồi cũng diễn ra một cách hết sức chóng vánh đến mức dân ngơ ngác không hiểu sao lại quyền sở hữu tài sản của mình mất dễ dàng đến thế mà không được xem xét đến quyền lợi, không có một lời giải thích tường tận.

Có người đến khi làm giấy tờ thế chấp tại ngân hàng mới biết sổ hồng mình đang cầm trong tay thuộc diện thu hồi nên vô giá trị vì không hề nhận được thông báo.

May mắn là Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có chỉ đạo tạm dừng thu hồi hết sức đúng đắn và kịp thời. Bộ cũng đã yêu cầu xem xét làm rõ trách nhiệm của chủ đầu tư và các cơ quan quản lý có liên quan ở địa phương đã để xảy ra sai phạm và phải đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người mua nhà đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ.

Tuy nhiên, có thể thấy rằng nếu không bị tạm dừng thì hành động vội vàng vừa qua của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, có thể giúp các cơ quan hữu trách Hà Nội tránh khỏi một vụ kiện hành chính nhưng không thể tránh được sự oán thán vì niềm tin của người dân đã bị đánh cắp khi chính quyền làm ngơ vai trò bảo vệ lợi ích chính đáng và hợp pháp với tư cách người ngay tình trong giao dịch dân sự của họ.

Một vấn đề nữa cũng cần chú ý là về phía cư dân của các dự án Mường Thanh, cho dù kết quả vụ việc này là có thể được tiếp tục công nhận hay không công nhận quyền sở hữu nhà thì họ vẫn có quyền đến với các vụ kiện dân sự để đòi bồi thường thiệt hại từ hành vi trái pháp luật của các bên liên quan, mà trong trường hợp này sai phạm chắc chắn không chỉ đến từ chủ đầu tư, mà còn từ phía các cơ quan của thành phố Hà Nội.

Nếu không giải quyết hợp tình hợp lý, Bộ luật Dân sự và Luật bồi thường nhà nước sẽ là căn cứ để dân kiện chính quyền để đòi lại quyền lợi vật chất lẫn tinh thần cho mình.

Trong hoàn cảnh này, một lời xin lỗi từ phía chính quyền cũng là một động thái cần thiết để Nhà nước còn được nhìn thấy vẫn còn là của dân, trong đó có hàng ngàn người dân không hề có lỗi của dự án Mường Thanh.

Tiến sĩ luật Đinh Thị Thanh Nga

(TBKTSG)